Từ nghi lễ cổ xưa đến bữa tiệc hiện đại: Ý nghĩa thật sự của việc cạn ly khi uống rượu

Nguồn gốc từ nỗi lo độc dược thời Trung Cổ

Một trong những giả thuyết phổ biến nhất về nguồn gốc của phong tục cạn ly xuất phát từ châu Âu thời Trung Cổ. Khi đó, việc đầu độc nhau bằng rượu trong giới quý tộc không phải là chuyện hiếm gặp. Để bảo vệ bản thân và thể hiện sự tin tưởng, người ta thường đập mạnh cốc rượu của mình vào cốc của người đối diện. Cú chạm mạnh này khiến một phần nhỏ rượu trong hai ly hoà lẫn vào nhau, như một cách "chia sẻ rủi ro". Nếu có chất độc trong rượu, người mời rượu cũng sẽ bị ảnh hưởng. Từ đó, hành động cạn ly mang ý nghĩa biểu trưng cho sự tin cậy và cam kết chia sẻ – dù là niềm vui hay nguy hiểm.

Gắn liền với nghi lễ và tín ngưỡng phương Đông

Tại Trung Quốc cổ đại, rượu không chỉ là thức uống mà còn được xem như “thánh chất”, chỉ dùng trong những dịp lễ trọng đại như tế lễ thần linh hay các sự kiện mang tính quốc gia. Trong các buổi lễ, người ta thường đập những chiếc bình rượu – gọi là “cửu” – để tạo nên âm thanh phấn khởi, vui tươi. Âm thanh ấy không chỉ giúp khơi dậy không khí trang trọng mà còn là biểu tượng cho sự hòa hợp cộng đồng và kết nối tâm linh giữa con người với các đấng tối cao. Qua đó, uống rượu trở thành một nghi thức thiêng liêng, mang đậm ý nghĩa đoàn kết và gắn bó trong xã hội.

Ảnh minh họa.

Tín hiệu chính trị và biểu tượng của tình bằng hữu

Trong thời Xuân Thu tại Trung Quốc, các quốc gia thường cử sứ giả sang nước bạn để xây dựng mối quan hệ hòa hảo. Khi tham dự yến tiệc, họ ngồi tách biệt và buộc phải nâng cao cốc rượu để chứng minh rằng không hề mang theo vũ khí. Việc cạn ly lúc này không chỉ là hành vi lịch sự mà còn là biểu hiện rõ ràng của thiện chí và sự tin tưởng. Theo thời gian, nghi thức ấy dần được dân gian hóa, trở thành một phần không thể thiếu trong các buổi gặp gỡ bạn bè, với ý nghĩa kết nối và gắn bó.

Chạm cốc – Đánh thức mọi giác quan

Đối với người Hy Lạp cổ đại, uống rượu không đơn thuần là trải nghiệm vị giác, khứu giác hay thị giác, mà còn phải bao gồm cả thính giác. Trong khi vị giác cảm nhận hương vị, khứu giác nhận ra mùi thơm, và thị giác thưởng thức màu sắc, thì thính giác thường bị bỏ quên. Chính vì thế, họ bắt đầu tạo ra tiếng “keng” bằng cách chạm cốc – một âm thanh trong trẻo, vang vọng – để hoàn thiện trải nghiệm thưởng rượu. Như vậy, việc uống rượu giờ đây trở thành một hành động trọn vẹn, nơi mọi giác quan đều được đánh thức và hòa vào không khí chung.

Từ nghi thức xưa đến phong tục hiện đại

Ngày nay, cạn ly đã trở thành một phần không thể thiếu trong các buổi tiệc tùng, gặp gỡ bạn bè hay các dịp lễ trang trọng. Hành động chạm cốc tạo ra tiếng vang nhẹ nhàng, mang theo thông điệp về sự chia sẻ, niềm vui và tinh thần đoàn kết. Đó là một cách thể hiện sự trân trọng với những người cùng hiện diện, cùng nâng ly để tôn vinh khoảnh khắc đang có, và cùng nhau sẻ chia niềm hân hoan cũng như trách nhiệm trong cuộc sống.

Hơn cả một nghi thức xã giao, cạn ly khi uống rượu là biểu tượng của sự gắn bó, lòng tin và tình bạn. Từ châu Âu Trung Cổ với nỗi lo bị đầu độc, đến các nghi lễ tôn nghiêm ở phương Đông, hay triết lý thưởng thức rượu trọn vẹn của người Hy Lạp cổ, mỗi nền văn hóa đều gói ghém trong hành động này một giá trị riêng biệt. Ngày nay, khi chúng ta nâng ly và cùng nhau chạm cốc, đó không chỉ là một lời chúc mừng đơn thuần, mà còn là một lời nhắc về sự kết nối – điều quan trọng nhất trong mối quan hệ giữa người với người.