Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về thương mại điện tử

Tổng cục Hải quan cho biết, hiện nay, Việt Nam được coi là một trong 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử (TMĐT) cao nhất toàn cầu và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Năm 2023 tổng doanh thu từ giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng trên các nền tảng TMĐT đã đăng ký tại Việt Nam đạt khoảng 498,9 nghìn tỷ đồng.

Trong đó, tổng doanh thu của 5 nền tảng TMĐT lớn là Shopee, Lazada, Tiki, Sendo và Tiktok shop lên đến 233,2 nghìn tỷ đồng, tăng 53,4% so với năm 2022. Theo Amazon công bố, doanh thu bán lẻ hàng hóa xuyên biên giới của Việt Nam tăng trưởng trên 20% mỗi năm và dự kiến đạt 256,1 nghìn tỷ đồng (11,1 tỷ USD) vào năm 2026.

Mặc dù vậy, sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT đã và đang đặt ra nhiều vấn đề, thách thức mới đối với sự phát triển kinh tế, xã hội, bao gồm cả việc quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới. Thời gian qua, một số đối tượng lợi dụng sự thông thoáng về chính sách, sự phát triển của TMĐT, dịch vụ chuyển phát nhanh, dịch vụ ký gửi hàng hóa, hành lý… để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Để phòng ngừa và kiểm soát tốt tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới trên tuyến bưu điện, chuyển phát nhanh, cơ quan hải quan đã kịp thời ngăn chặn và phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Tổng cục Hải quan đang xây dựng dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua TMĐT để trình Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành.

Dự thảo nghị định nhấn mạnh giải pháp xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị quản lý về chính sách TMĐT; xây dựng hệ thống kiểm soát các giao dịch TMĐT đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trên nền cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN.

Cùng đó, hoàn thiện cơ sở pháp lý, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng quản lý rủi ro đối với các đối tượng có tham gia vào hoạt động giao dịch TMĐT.

Tổng cục Hải quan cho rằng, việc ban hành nghị định phụ thuộc tiến độ đầu tư hệ thống hải quan số. Ngành Hải quan cần có thời gian để rà soát lại các chủ trương, chính sách để bảo đảm làm sao các quy định của hoạt động TMĐT vừa tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân được thực hiện mua bán được nhanh chóng, vừa bảo vệ người tiêu dùng cũng như bảo hộ nền sản xuất trong nước.