Belarus ra mắt phiên bản T-72 nâng cấp mạnh hơn T-72B3 của Nga?

Tại triển lãm quốc phòng MILEX-2023 ở Minsk, quân đội Belarus đã công bố một loạt thiết bị quân sự mới được phát triển trong nước, trong đó đáng chú ý nhất là xe tăng chiến đấu chủ lực T-72BM2 mới, được trưng bày nổi bật ở trung tâm của sự kiện.

T-72 là phương tiện chiến đấu chính trong các đơn vị xe tăng của quân đội Belarus với khoảng 600 chiếc đang phục vụ. Belarus cũng từng sở hữu rất nhiều xe tăng T-80 từ sau khi Liên Xô tan rã, so với T-72 thì T-80 được đánh giá cao hơn.

Tuy nhiên, do nhu cầu bảo dưỡng, chi phí vận hành và mức tiêu thụ nhiên liệu tốn hơn so với T-72, dẫn đến việc những chiếc T-80 đã bị bán cho Yemen, mặc dù chúng có ưu điểm về tính cơ động và giáp bảo vệ.

Belarus cũng đã hiện đại hóa một số lượng nhỏ T-72 của mình lên tiêu chuẩn T-72B3 với sự hỗ trợ của Nga, nhưng phần lớn xe tăng đang phục vụ của nước này vẫn theo tiêu chuẩn T-72B có từ thời Liên Xô.

Phiên bản T-72 nâng cấp của Belarus

Phiên bản nâng cấp T-72BM2 do nhà máy sửa chữa 140 của Belarus tiến hành, được nhiều chuyên gia đánh giá là một giải pháp hiệu quả cho cả quân đội Belarus và các quốc gia đang sử dụng dòng xe tăng T-72, nhờ hệ thống điều khiển hỏa lực, giáp bảo vệ và bổ sung nhiều thiết bị tiên tiến hơn.

Theo các chuyên gia, gói nâng cấp T-72BM2 đã bắt đầu thử nghiệm thực địa tại thao trường huấn luyện 174 của quân đội Belarus từ tháng 7/2022 và triển lãm quốc phòng MILEX-2023 đã cung cấp cái nhìn cận cảnh đầu tiên về phiên bản xe tăng này.

Khi được nhắc tới lần đầu tiên vào tháng 7/2022, Bộ trưởng Quốc phòng Belarus Viktor Khrenin tuyên bố: “T-72BM2 đáp ứng đầy đủ các yêu cầu cần thiết và đã trải qua nhiều cuộc thử nghiệm, sau đó phiên bản này sẽ được sản xuất hàng loạt và đưa vào biên chế trong quân đội Belarus. Điều quan trọng nhất là phiên bản nâng cấp này hoàn toàn do các kỹ sư của chúng tôi chế tạo”.

Xe tăng T-72BM2 của Belarus sử dụng giáp phản ứng nổ thế hệ thứ ba mới gần giống với Relikt của Nga, đây là một cải tiến đáng kể so với giáp Kontakt-1 thế hệ thứ nhất của T-72B và Kontakt-5 thế hệ thứ hai của T-72B3 mà Belarus đang sử dụng.

Hệ thống điều khiển hỏa lực của xe tăng cũng được nâng cấp với các thiết bị mới, bao gồm kính ngắm của xạ thủ Sosna-U với thiết bị chụp ảnh nhiệt, có khả năng chiến đấu ngày/đêm và trong mọi thời tiết. Ngoài ra xe tăng cũng được bổ sung máy đo khoảng cách laser mới và cảm biến gió cho độ chính xác vượt trội.

Mặc dù tính cơ động của T-72BM2 thấp hơn đáng kể so với T-72B3 tiêu chuẩn của Nga do động cơ yếu hơn, nhưng lớp giáp bảo vệ của xe tăng được đánh giá cao hơn nhiều so với giáp Kontakt-5 trên xe tăng Nga.

Các chuyên gia cũng cho biết thêm rằng, các gói nâng cấp tiên tiến hơn của Nga như T-72B3M và một phiên bản được cho là T-72B4 với những nâng cấp về lớp giáp được thiết kế toàn diện hơn, đã từng được nhìn thấy lần đầu tiên vào cuối năm 2022. Nó vẫn được đánh giá là vượt trội hơn nhiều so với phiên bản mới của Belarus.

Phiên bản T-72 nâng cấp mới nhất của Nga

“T-72B4” được cho là sử dụng lớp giáp bảo vệ có tiêu chuẩn gần như lớp giáp đang được trang bị cho xe tăng chủ lực của quân đội Nga hiện nay là T-90M. Một số thay đổi rõ ràng có thể nhìn thấy là lớp giáp bên cạnh xe được thiết kế chắc chắn hơn và lớp giáp bảo vệ bánh xích gần giống với lớp giáp của T-90M.

Các ống phóng khói ngụy trang và lưới sắt dưới tháp pháo giống như T-90M cũng đã được lắp đặt trên T-72B4. Lớp bảo vệ chống nổ xung quanh các ống phóng khói ngụy trang cũng lần đầu tiên được trang bị trên một biến thể T-72.

Hơn 1.000 gói nâng cấp chi phí thấp cho T-72 đã được quân đội Nga mua rộng rãi trong những năm 2010, với việc nâng cấp các phương tiện có từ thời Liên Xô lên tiêu chuẩn T-72B3 có giá hơn 200.000 USD.

Một số ý kiến cho rằng, có khả năng T-72BM2 được phát triển với sự hỗ trợ của Nga. Điều này cho phép Belarus sản xuất lớp giáp mới cho xe tăng với chi phí rẻ tương tự như lớp giáp mà họ đang sử dụng hiện tại.

Những chương trình nâng cấp của Nga được bắt đầu từ trước tháng 2/2022, có nghĩa là những kinh nghiệm trong cuộc xung đột ở Ukraine dường như không được áp dụng cho thiết kế - một trong số đó là việc lớp giáp bảo vệ để duy trì khả năng sống sót của kíp lái xe.

Bản thân vai trò của T-72 trong lực lượng Nga đang giảm dần khi nước này tăng cường sản xuất T-90M lên hơn 1.000 xe tăng mỗi năm và tiến gần hơn đến việc đưa xe tăng T-14 thế hệ tiếp theo vào hoạt động.

Belarus là khách hàng tiềm năng của T-90M sau khi cuộc xung đột ở Ukraine kết thúc, bởi vì lực lượng vũ trang của Belarus ngày càng được tích hợp chặt chẽ với các lực lượng của Nga, trong khi lãnh thổ của họ nằm trên tuyến đầu về mặt địa lý với NATO.

Nước láng giềng Ba Lan cũng đã đầu tư mạnh vào thiết giáp hiện đại, đáng chú ý nhất là việc mua hàng trăm xe tăng K2 tối tân của Hàn Quốc cùng với nhiều hệ thống pháo phản lực hiện đại, điều này đã làm cho quá trình hiện đại hóa quân đội của Belarus càng trở nên cấp bách hơn.