Canada nối lại hợp đồng bán vũ khí cho Saudi Arabia

Năm 2014, chi nhánh của tập đoàn sản xuất vũ khí General Dynamics của Mỹ tại Canada đã giành được hợp đồng trị giá 10 tỷ USD này. Nếu tính cả các trang bị đi kèm, các khoá huấn luyện và dịch vụ hỗ trợ, giá trị thương vụ sau khi được thực hiện trọn vẹn có thể lên tới 13 tỷ USD.

Tuy nhiên, dự án trên bị đình trệ từ năm 2018 do căng thẳng ngoại giao giữa Canada và Saudi Arabia xung quanh sự việc nhà báo Jamal Khashoggi bị giết hại tại Lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ và vai trò của Riyadh trong cuộc chiến ở Yemen. Các phe đối lập ở Canada đã gây sức ép yêu cầu chính quyền Ottawa phải huỷ bỏ hợp đồng.

Dù vậy, quyết định nối lại thương vụ này được cho là một bước đi mềm mỏng, hợp lý của Thủ tướng Canada Justin Trudeau, người từng phát biểu hồi cuối năm 2018 rằng ông có thể phải "đóng băng" giấy phép xuất khẩu vũ khí cho Saudi Arabia.

Một đơn vị xe bọc thép hạng nhẹ của Canada tại làng Khadan, Afghanistan. Ảnh: Defense Talk.

Bên cạnh đó, nếu đơn phương huỷ bỏ thương vụ, Canada có thể đối mặt với trường hợp bị phạt bằng giá trị hợp đồng. Kịch bản này sẽ trực tiếp tác động xấu đến nền kinh tế của quốc gia Bắc Mỹ vốn đang gặp khủng hoảng vì dịch Covid-19 diễn biến khó lường.

Trong một tuyên bố, Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne khẳng định Canada đã bổ sung thêm nhiều điều khoản vào hợp đồng nhằm đảm bảo các thiết bị này không được sử dụng sai mục đích. Đồng thời, chính phủ Canada sẽ xem xét từng trường hợp cụ thể chiểu theo luật pháp của Canada và các hiệp ước buôn bán vũ khí.

Ông Champagne nhấn mạnh, luật pháp của Canada quy định hàng hóa của nước này không được xuất khẩu tới những nơi xuất hiện vi phạm luật nhân đạo quốc tế, luật nhân quyền quốc tế hoặc các hành vi bạo lực nghiêm trọng.

Hợp đồng sản xuất xe bọc thép cho Saudi Arabia được xem là thương vụ lịch sử của Canada. Nó sẽ kéo dài trong 14 năm, tạo và duy trì khoảng 3.000 việc làm cho người lao động Canada, cũng như khuyến khích hàng trăm công ty trong nước tham gia vào các gói thầu phụ cung cấp vật liệu cho General Dynamics thực hiện hợp đồng.