Mỹ chi "núi tiền" nâng cấp phi đội E3 Sentry

Bản hợp đồng nâng cấp được hai bên ký kết sẽ nâng cấp toàn bộ những chiếc E3 Sentry hiện có trong Không quân Mỹ lên chuẩn mới Block 40/45. Gói nâng cấp có trị giá 99,9 triệu USD và sẽ kéo dài đến năm tài chính (FY) 2024. Công việc sẽ được thực hiện tại căn cứ không quân Tinker ở Oklahoma.

Nội dung gói nâng cấp Block 40/45, máy bay E3 được nâng cấp hệ thống thông tin liên lạc mới, hệ thống máy tính xử lý thông tin trên khoang và tăng cường khả năng phát hiện và theo dõi các mục tiêu trên không.

Đặc biệt, gói nâng cấp mới cũng giúp biến các hệ thống điện tử trên máy bay E3 Block 40/45 có kết cấu mở và phù hợp với phương thức tác chiến lấy mạng làm trung tâm. Sau khi hoàn thành nâng cấp, những chiếc E3 Sentry của Mỹ sẽ được sử dụng đến năm 2035. Theo tiết lộ, phương tiện làm việc chính của hệ thống AWACS E3 là vòm anten radar đường kính 9m được gắn trên thân máy bay nhờ 2 thanh chống dài 4m. Anten khi hoạt động có tốc độ quay 6 vòng/phút.

Với sự trợ giúp của radar, E3 có thể không chỉ phát hiện và xác định các thông số bay của bất kỳ mục tiêu nào trên không, mà còn phát hiện các vật thể trên mặt biển. Khi bay ở độ cao 9km, mỗi máy bay E3 có thể bao quát một khu vực rộng tới 300.000km2, ba chiếc máy bay bao phủ toàn bộ Trung Âu.

Không quân Mỹ đã nhận được chiếc máy bay AWACS đầu tiên vào năm 1979. Các hệ thống AWACS đã được sử dụng trong tất cả các cuộc xung đột vũ trang với sự tham gia của quân đội Mỹ và đã đem lại hiệu quả cực kỳ to lớn. Trong chiến dịch quân sự ở Iraq vào năm 1991, trên bầu trời Iraq đã có tới 5 máy bay AWACS của Mỹ và một số máy bay của NATO và Saudi Arabia.

Chúng đã kiểm soát không phận và hải phận trong khu vực xung đột, chỉ huy hơn 250 máy bay chiến đấu, kiểm soát việc tiếp nhiên liệu trên không, hướng dẫn các máy bay ném bom chiến lược và đưa máy bay chiến thuật và máy bay từ tàu sân bay đến các khu vực tấn công.

Ngày nay, máy bay AWACS đang hoạt động ở Afghanistan, theo dõi tình hình ở phía đông nam Ukraine và ở Syria. Ở Syria, các máy bay loại này của Mỹ thường xuyên cất cánh để theo dõi các chuyến bay của máy bay tiêm kích và máy bay ném bom chiến lược của Nga.

Trong khi đó, Không quân Nga hiện có phi đội máy bay AWACS được phát triển trên cơ sở máy bay vận tải Ilyushin Il-76. Phiên bản nâng cấp gần nhất với định danh Beriev A-50U Mainstay có tính năng trinh sát phát hiện và chỉ huy điều khiển vượt trội Tu-126, cùng với phạm vi bay lớn hơn.

Trên máy bay có hơn 20 tấn thiết bị điện toán và radio hiện đại. Máy bay A-50U có khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách đến 600 km và có thể theo dõi đồng thời tới 150 mục tiêu khác nhau. Ngoài ra, Nga đã phát triển và đang thử nghiệm máy bay AWACS A-100 Premier có tính năng mạnh hơn gấp bội so với A-50U. Nó được thiết kế với dữ liệu update các lớp mục tiêu mới, bao gồm các máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ 5 mới nhất.

Bộ Quốc phòng Nga nhận định rằng, khả năng của A-100 vượt trội hơn đáng kể so với các lớp máy bay tương tự trong và ngoài nước, kể cả máy bay AWACS Boeing E3 Sentry của Mỹ. Và đây có thể là lý do khiến Mỹ quyết định nâng cấp toàn bộ số máy bay này hiện có lên chuẩn mới.