Ukraine đánh chìm tàu đối phương bằng tên lửa ATACMS, Nga đáp trả Kiev mãnh liệt

Quân đội Ukraine tuyên bố đã đánh chìm một chiến hạm của Hạm đội Biển Đen vào hôm 19/5/2024. Bộ Quốc phòng Ukraine cho hay, các lực lượng của họ đã làm đắm tàu phá thủy lôi Kovrovets của Nga trong cuộc tấn công đêm vào cảng Sevastopol thuộc khu vực bán đảo Crimea do Nga kiểm soát, nằm cách 241km về phía Nam của chiến tuyến Nga - Ukraine. Các kênh Telegram của Nga đã xác nhận tổn thất này.

Trong 27 tháng xung đột vũ trang với Nga, phía Ukraine đã đánh đắm hoặc gây hư hại nặng cho hơn 12 tàu thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga, chiếm khoảng 1/3 kho tàu lớn của hạm đội này.

Tuy nhiên điều đáng nói ở sự kiện mới đây là thứ vũ khí mà Ukraine dùng để tấn công tàu Kovrovets - hai quả tên lửa của Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (gọi tắt là ATACMS), do Mỹ cung cấp.

Hệ thống ATACMS vốn dĩ không phải là vũ khí chống hạm, mà dùng để tấn công lên mặt đất. Đó là vì tên lửa ATACMS dẫn đường bằng quán tính chỉ chính xác trong vòng 9m, không đủ cho một cuộc tấn công đáng tin cậy vào tàu chiến.

Một số mẫu ATACMS, bao gồm mẫu M39 (tầm bắn 160km) và M-39A1 (tầm bắn 305km) mà Ukraine nhận từ Mỹ (gửi theo 2 lô, với số lượng tổng cộng ít nhất là 120 quả tên lửa), thì lại làm phát tán hàng trăm quả đạn con kích cỡ như lựu đạn nên có thể bù được sự ít chính xác của tên lửa này. Nhưng đạn chùm như thế chỉ làm hư hại mặt trên của tàu chữ ít khả năng làm đắm được tàu, vì để làm được vậy, phải xuyên thủng được thân tàu.

Chiến hạm Nga - tàu phá thủy lôi Kovrovets. Ảnh: Miltarnyi.

Nếu Ukraine đã thực sự đánh trúng tàu Kovrovets bằng tên lửa ATACMS thì ở đây có 2 khả năng. Thứ nhất, Ukraine có được các hệ thống ATACMS M48 (tầm bắn 273km) và M57 (tầm bắn tới 305km) ngoài việc nhận ATACMS M39 và M39A1 có trang bị đạn chùm. Thứ hai, hệ thống M48 và M57 có độ chính xác cao hơn dự báo của nhiều nhà quan sát.

Như vậy, tình hình sẽ khó khăn đáng kể cho Nga ở Biển Đen, vì lúc đó các tàu của Nga tại đây sẽ nằm gọn trong tầm bắn của các hệ thống M39A1, M48 và M57.

Phillips O’Brien - giáo sư chiến lược tại Đại học St. Andrews (Scotland) chỉ ra rằng “nếu ATACMS là thứ vũ khí đã diệt các tàu chiến Nga ở Sevastopol thì chỉ còn lại ít tàu ở căn cứ này’.

Cuối cùng, tổ hợp phòng không tầm xa S-400 bảo vệ Sevastopol và căn cứ không quân Belbek gần đó đã không chặn được ATACMS.

Phiên bản ATACMS độ chính xác cao, dùng đầu đạn đơn nhất có thể tạo ra mối nguy hiểm nghiệm trọng cho cây cầu Kerch nối liền bán đảo Crimea với vùng miền Nam nước Nga.

Fabian Hoffmann - nghiên cứu viên thuộc Dự án Hạt nhân Oslo ở Na Uy, giải thích rằng M48 và M57 có khả năng đánh trúng tàu thì cũng có thể đánh trúng cầu, tạo thêm khó khăn lớn về hậu cần cho Nga trong việc tiếp tế cho Crimea cũng như binh sĩ Nga trên chiến trường Ukraine.

Bộ Quốc phòng Nga hôm 20/5 thông báo, quân Nga tiếp tục tiến sâu vào phòng tuyến Ukraine ở tỉnh Kharkov trong ngày trước đó.

Thông cáo của bộ này có đoạn: “Các đơn vị của Nhóm tác chiến phương Nam tiến sâu vào phòng tuyến đối phương, gây thương vong cho người và tổn thất cho thiết bị của Lữ đoàn cơ giới 42 của Ukraine gần khu định cư Glubokoye ở tỉnh Kharkov. Ngoài ra, họ còn đẩy lui 2 cuộc phản kích của đối phương gần Volchansk và Staritsa”.

Tại khu vực Kypyansk, Nhóm tác chiến phía Tây của Nga cũng cải thiện thế đứng ở cấp chiến thuật và gây thương vong cho đội hình Lữ đoàn cơ giới 63 và Lữ đoàn Vệ binh số 1, đều của Ukraine.

Quân đội Nga cũng cho biết, họ đã chiếm được cộng đồng Belogorovka ở tỉnh Lugansk. Trên mặt trận Donetsk, lực lượng Nga tuyên bố đã phá hủy 4 kho đạn của quân đội Ukraine.

Nga mở mặt trận mới ở Bắc Kharkov vào ngày 10/5. ISW cho rằng chiến dịch tiến công mới này là giai đoạn đầu cho một chiến dịch rộng lớn hơn để thu hút lực lượng Ukraine ra khỏi những khu vực quan trọng trên mặt trận phía Đông.

Cũng từ đây, Nga triển khai cách tiếp cận tổng hợp, bao gồm các mặt quân sự, tâm lý và kinh tế để gây khó khăn cho hệ thống phòng ngự của Ukraine.

Al Jazeera đưa tin, Tổng thống Belarus Lukashenko tiết lộ binh sĩ Nga huấn luyện cùng quân đội Belarus về vũ khí hạt nhân chiến thuật - động thái khiến phương Tây đặc biệt lo ngại.

TASS dẫn lời Tổng thống Lukashenko: “Leo thang đang diễn ra. Chúng ta phải làm gì trong tình huống này? Chúng ta cần sẵn sàng hành động bất cứ lúc nào, bao gồm cả việc chuẩn bị những vũ khí sát thương như thế này”.

Tổng thống Nga Putin đã có bước đi cấp chiến lược khi ông bổ nhiệm một nhà kinh tế làm bộ trưởng quốc phòng Nga, với mục tiêu giúp ông tinh gọn bộ máy của bộ này, đồng thời quốc hữu hóa ngành công nghiệp quốc phòng của Nga thời chiến. Đây là dấu hiệu cho thấy Nga có thể đang chuẩn bị từ xa và dài lâu cho kịch bản xung đột Ukraine kéo dài và nguy cơ Nga đụng độ trực tiếp về mặt quân sự với NATO.