Vì sao Mỹ ngần ngại chuyển giao “Đại bàng xám” MQ-1C cho Ukraine?

Hiện, Mỹ đang xem xét bán cho Ukraine 4 máy bay không người lái (UAV) MQ-1C Grey Eagle có khả năng phóng tên lửa Hellfire để đối phó với các lực lượng Nga trong cuộc chiến tại khu vực Donbass. Nhưng theo các chuyên gia quân sự, ngay cả khi thương vụ này được thực hiện trong những tuần tới, các binh sỹ Ukraine vẫn khó có khả năng sử dụng chúng trên tiền tuyến trong thời gian ngắn.

Việc bán MQ-1C cho Ukraine vẫn chưa được quyết định và kế hoạch có thể bị chặn lại hoặc tạm dừng vào phút chót. Lầu Năm Góc và Nhà Trắng đang tiếp tục thảo luận vấn đề này khi họ lên kế hoạch về những khoản viện trợ quân sự mới dành cho Ukraine.

Chương mới trong nỗ lực cung cấp vũ khí của Mỹ

Giới phân tích cho rằng, việc bán MQ-1C Grey Eagle - hậu duệ của máy bay không người lái chiến thuật (UAV) RQ / MQ-5 Hunter nếu được thông qua sẽthể hiện một chương mới trong nỗ lực cung cấp vũ khí cho Ukraine và có thể mở cánh cửa để Washington chuyển giao những vũ khí tinh vi hơn.

Ukraine đã sử dụng nhiều máy bay không người lái trong cuộc xung đột với Nga, trong đó có UAV Switchblade do Mỹ cung cấp trước đó và UAV Bayraktar từ Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng Grey Eagle do tập đoàn General Atomics chế tạo phức tạp hơn và lợi hại hơn tất cả những UAV mà Ukraine đang sử dụng

“Đại bàng xám” được cho là sẽ mang lại lợi thế đang kể cho binh sỹ Ukraine vì nó có thể bay tới 30 giờ, thu thập lượng lớn dữ liệu cho các hoạt động tình báo, có khả năng mang 8 tên lửa Hellfire có độ chính xác cao. Hệ thống này cũng có thể tái sử dụng, không giống như UAV Switchblade chỉ sử dụng được một lần duy nhất.

Ông Dan Gettinger, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Drone, Đại học Bard ở New York cho biết: “Nhìn chung, MQ-1C là UAV có kích thước lớn hơn nhiều với tải trong cất cánh tối đa lớn gấp 3 lần tải trọng cất cánh của Bayraktar-TB2, có nhiều lợi thế về tầm bay và độ bền”.

MQ-1C cũng có thể sử dụng nhiều loại đạn hơn Bayraktar-TB2. Các UAV Bayraktars của Ukraine được trang bị tên lửa MAM-L do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất chỉ có trọng lượng 22 kg, gần bằng một nửa trọng lượng của tên lửa Hellfire.

UAV MQ-1C có tải trọng vũ khí bên trong 261 kg, tải trọng vũ khí bên ngoài 227 kg. Nó có thể thực hiện các nhiệm vụ trinh sát, giám sát, phát hiện mục tiêu chỉ huy và kiểm soát, chuyển tiếp thông tin liên lạc, thông tin tình báo.

“Đại bàng xám” có chiều dài 9m, sải cánh 17m và cao 2,1m, được trang bị động cơ Thielert có công suất 165 mã lực. Tên lửa không đối đất AGM-114 Hellfire của máy bay này có thể tấn công các mục tiêu di động hoặc cố định trên mặt đất trong phạm vi lên đến 8 km.

Thách thức về đào tạo và hậu cần

Theo ông Dan Gettinger, “Đại bàng Xám” hoạt động phực tạp hơn nhiều so với các máy bay không người lái tầm ngắn cỡ nhỏ mà Ukraine đang vận hành. UAV này cũng yêu cầu cơ sở hạ tầng phức tạp và trải rộng, trong đó có đường băng, đảm bảo liên kết thông tin, trang thiết bị.

Không rõ Ukraine sẽ lập căn cứ của UAV này và các phi công ở địa điểm nào, nhưng về mặt lý thuyết, người vận hành từ bên ngoài có thể điều khiển chúng hoạt động bên trong lãnh thổ Ukraine nếu họ sử dụng hệ thống liên lạc vệ tinh của Mỹ, chuyên gia Dan Gettinger lưu ý.

Ông David Deptula, giám đốc Viện nghiên cứu hàng không vũ trụ Mitchell (Mỹ) cho rằng, Mỹ có hơn 200 chiếc MQ-1C trong kho dự trữ và chính quyền Tổng thống Mỹ Biden nên sớm trang bị cho Ukraine loại UAV này cùng các vũ khí đi kèm.

“Sự chậm chập của chính quyền Biden trong việc trang bị vũ khí cho Ukraine đang cản trở khả năng phòng thủ của Kiev”, ông nhấn mạnh.

Quá trình đào tạo vận hành MQ-1C thường kéo dài nhiều tháng, tùy thuộc vào các loại cảm biến và những vũ khí đi kèm, hai quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết.

Tuy nhiên, công ty General Atomics – nhà sản xuất máy bay không người lái MQ-1C cho biết, khóa đào tạo của Mỹ dành cho Ukraine có thể được hoàn thành trong vòng vài tuần, tập trung vào những nhu cầu thiết yếu nhất. Người phát ngôn của công ty này, ông Mark Brinkley nêu rõ: “Câu trả lời rất đơn giản, rất nhanh. Quá trình đào tạo có thể diễn ra vài tuần chứ không phải vài tháng do người Ukraine rất tận tâm và nắm bắt nhanh”.

Chuyên gia David Deptula cũng cho rằng, quy trình đào tạo có thể rút ngắn xuống 4-5 tuần: “Cuộc chiến Nga-Ukraine sẽ còn kéo dài hơn nhiều so với dự đoán ban đầu, vì vậy có nhiều thời gian để huấn luyện các lực lượng Ukraine vận hành hiệu quả những UAV đó”.

Tuy vậy, thương vụ nói trên cần có sự chấp thuận cả Bộ Ngoại giao lẫn Quốc hội Mỹ vì luật pháp Mỹ không cho phép bánmáy bay không người lái có vũ trang cho các quốc gia khác ngoại trừ những đồng minh thân cận của Washington. Do đó, quá trình xét duyệt có thể kéo dài.

Trả lời phỏng vấn báo chí, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Anton Semelroth đã từ chối bình luận về khả năng Mỹ bán MQ-1cho Ukraine: “Chúng tôi không có gì để thông báo và chúng tôi sẽ không đi sâu vào các mốc thời gian đào tạo tiềm năng khi vấn đề chưa được quyết định”.