Thanh tra Chính phủ "vạch trần" hàng loạt vi phạm tại SCIC

Tại kết luận thanh tra, ngoài những ưu điểm, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện hàng loạt vi phạm của SCIC trong việc chấp hành chính sách, pháp luật và thực hiện nhiệm vụ.

Theo đó, Kết luận thanh tra nêu rõ, SCIC là doanh nghiệp nhà nước hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV 100% vốn Nhà nước được giao thực hiện việc tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại các bộ, ngành, địa phương chuyển giao với số lượng lớn nhưng lại thực hiện một số nội dung công việc như một cấp quản lý nhà nước trong việc thẩm định, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra các bộ, ngành, địa phương dẫn đến khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện nhất là vị trí, vai trò trong quá trình làm việc với các Bộ, ngành, địa phương.

Các văn bản quy phạm pháp luật quy định về việc chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước về SCIC ngày càng chặt chẽ rõ ràng hơn. Tuy nhiên, vẫn còn một số bất cấp, quy định chưa rõ ràng dễ dẫn đến cách hiểu khác nhau trong quá trình thực hiện như: tiêu chí xác định doanh nghiệp chủ yếu làm nhiệm vụ công ích chưa phù hợp thực tiễn, quy định về nguyên tắc tiếp nhận đối với doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ hoặc không còn vốn Nhà nước phải xử lý dứt điểm các tồn tại mới chuyển giao là chưa thực sự phù hợp...

Việc rà soát, xây dựng danh mục các doanh nghiệp nhà nước đủ điều kiện bàn giao, doanh nghiệp nhà nước thuộc đối tượng bàn giao nhưng chưa đủ điều kiện bàn giao cũng như lộ trình tiếp nhận theo từng bộ, ngành, địa phương của SCIC còn chưa đầy đủ, thiếu chính xác.
Hội đồng thành viên SCIC không có văn bản phê duyệt kế hoạch tiếp nhận doanh nghiệp hàng năm. SCIC tiếp nhận Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng (Vietracimex) mà không có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, không thuộc đối tượng chuyển giao theo quy định của pháp luật; tổng hợp, báo cáo việc đại diện vốn tại Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Việt Nam trên cơ sở nhận chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu từ Vinashin là không đúng quy định; theo dõi, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền việc tiếp nhận Công ty cổ phần dịch vụ và đầu tư phát triển Việt Ninh từ tỉnh Ninh Thuận, sau đó đã bàn giao trả lại địa phương năm 2009 trong khi thực tế SCIC chưa tiếp nhận doanh nghiệp này.

Cũng theo kết luận thanh tra, từ năm 2008-2013, SCIC đã chuyển giao lại quyền đại diện vốn nhà nước về Bộ, địa phương quản lý tổng số 30 doanh nghiệp nhưng chỉ có Công ty Cổ phần Jetstar Pacific Airlines là có văn bản của Thủ tướng Chính phủ. Đối với 29 doanh nghiệp còn lại đã bàn giao về địa phương căn cứ theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng "trước mắt tạm thời chưa tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp làm nhiệm vụ công ích gắn với thực hiện chính sách xã hội". Tuy nhiên, qua kiểm tra tài liệu do SCIC cung cấp đối chiếu với các tiêu chí danh mục sản phẩm, dịch vụ công ích thì các doanh nghiệp nói trên có làm nhiệm vụ công ích gắn với thực hiện chính sách xã hội, với ngân sách địa phương thuộc diện được chuyển giao lại hay không là không rõ ràng.

Về thực hiện quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Kết luận chỉ rõ, biên bản và hồ sơ chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đầu tư về SCIC tại một số doanh nghiệp còn thiếu văn bản ủy quyền, số liệu chuyển giao không phải tại thời điểm gần nhất của doanh nghiệp, tài liệu pháp lý kèm theo không có báo cáo quyết toán quý gần nhất thời điểm chuyển giao, thiếu biên bản bàn giao vốn, tài sản của doanh nghiệp nhà nước sang công ty cổ phần.

Về việc cử người đại diện vốn SCIC tại các doanh nghiệp, Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều vấn đề trong việc cử người đại diện vốn SCIC tại các doanh nghiệp. Cụ thể, việc SCIC ban hành Quy chế Người đại diện vốn theo hướng mở rộng độ tuổi dẫn đến sự khác biệt trong quy định đối với Người đại diện vốn nhà nước tại các doanh nghiệp trong việc cử người đại diện đã quá tuổi nghỉ hưu. Đến thời điểm 30/9/2015 còn có 21 người đại diện của SCIC quá tuổi nghỉ hưu.

"Khối lượng công việc lớn so với khả năng đáp ứng của SCIC dẫn tới chuyện nhiều cán bộ SCIC (nhất là đội ngũ lãnh đạo) tham gia đại diện vốn nhà nước tại 4-5 doanh nghiệp lớn hoặc tham gia quản trị, điều hành tại 5-6 doanh nghiệp, ngoài ra còn thực hiện các hoạt động quản lý tổng công ty, quản lý các phòng, ban tại SCIC", Kết luận thanh tra nêu rõ.

Việc ủy quyền người đại diện chủ sở hữu vốn của SCIC tại doanh nghiệp còn chưa thực hiện đầy đủ, có trường hợp từ khi tiếp nhận đến thời điểm kiểm tra SCIC không có văn bản ủy quyền, có trường hợp tiếp nhận được một thời gian dài mới ban hành văn bản ủy quyền người đại diện, có trường hợp đại hội cổ đông nhiệm kỳ sau 1 năm SCIC mới ban hành văn bản ủy quyền người đại diện tại doanh nghiệp. Người đại diện vốn của SCIC tại doanh nghiệp 2 năm liên tiếp không hoàn thành nhiệm vụ nhưng SCIC không xem xét để thực hiện việc chấm dứt ủy quyền.

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, SCIC chưa thể hiện rõ hoạt động giám sát đối với doanh nghiệp, không có văn bản tổ chức kiểm tra, giám sát thực hiện các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật hay xử lý trách nhiệm theo đúng trình tự và thủ tục đối với Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đầu tư Phát triển công nghiệp và vận tải.

Về trách nhiệm của người đại diện vốn SCIC tại doanh nghiệp, kết luận nhận định còn tình trạng người đại diện chưa thực hiện báo cáo đầy đủ, định kỳ theo quy định; phê duyệt đầu tư không báo cáo SCIC trước khi đưa ra xin ý kiến đại hội cổ đông. Việc đầu tư không có phương án đầu tư, không được thẩm định hiệu quả của phương án đầu tư, không xin ý kiến của SCIC trước khi tham gia ý kiến, biểu quyết tại cuộc họp hội đồng quản trị đối với việc đầu tư hoặc những nội dung quan trọng của doanh nghiệp theo quy định. Người đại diện vốn của SCIC tại doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ quy định về nghĩa vụ trách nhiệm của người đại diện vốn trong việc đôn đốc, thu hồi nợ Quỹ Hỗ trợ sản xuất và Phát triển doanh nghiệp cũng như công nợ với SCIC.

Kết luận thanh tra còn xác định SCIC trích lập dự phòng đầu tư tài chính đối với 29 doanh nghiệp không đúng quy định gần 257 tỷ đồng… Ngoài ra, SCIC tính trích lập dự phòng đầu tư tài chính tại Tập đoàn Bảo Việt để giảm vốn đầu tư quỹ HTSX&PTDN không có cơ sở với số tiền 645,7 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện SCIC còn có vi phạm trong việc lập hồ sơ hoàn công, quyết toán, hạng mục phát sinh thiếu thủ tục; nghiệm thu, thanh toán sai khối lượng hơn 250 triệu đồng; sai phạm khác gần 130 triệu đồng...

Nên đọc