Việt Nam đang ở đâu trên cuộc đua đón dòng FDI quốc tế

Theo báo cáo đầu tư quốc tế World Investment Report 2019, tổng số các dự án FDI toàn cầu được công bố trong ngành dịch vụ đã tăng 43% lên 473 tỷ USD. Có sự gia tăng lớn trong cả ngành xây dựng và sản xuất điện. Vốn FDI trong ngành xây dựng đã tăng 84% lên 113 tỷ USD.

Báo cáo cho biết, các dự án xây dựng công nghiệp đã suy giảm sau cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008, nhưng đã có sự phục hồi kể từ giữa những năm 2010 đến nay. Một số dự án này có liên quan đến việc xây dựng các SEZ. Chẳng hạn, năm 2015, Tập đoàn công nghiệp Rojana (Thái Lan), một công ty con của Nippon Steel và Sumikin Bussan (Nhật Bản), đã công bố dự án phát triển Đặc khu kinh tế Dawei tại Myanmar.

Sự tăng trưởng trong FDI chủ yếu được thúc đẩy bởi sự gia tăng đầu tư vào Việt Nam, Singapore, Indonesia, và Thái Lan.

Năm 2016, Wei Yu Engineering (Đài Loan) đã công bố kế hoạch đầu tư 2,5 tỷ USD vào Khu kinh tế Vũng Áng tại Việt Nam để xây dựng bến cảng với khu vực hậu cần và khu vực nông nghiệp. Năm 2018, nhà sản xuất hàng dệt may Shandong Ruyi Technology (Trung Quốc) đã công bố dự án đầu tư 830 triệu USD để thành lập khu công nghiệp dệt may tại Khu kinh tế kênh đào Suez ở Ai Cập.

Dòng vốn FDI vào Đông Nam Á đã tăng 3% lên mức cao nhất mọi thời đại là 149 tỷ USD vào năm 2018. Do đó, tỷ lệ vốn FDI của khu vực trong dòng chảy toàn cầu đã tăng từ 10% trong năm 2017 lên 11% vào năm 2018.

Sự tăng trưởng trong FDI chủ yếu được thúc đẩy bởi sự gia tăng đầu tư vào Việt Nam, Singapore, Indonesia, và Thái Lan. Các nhóm ngành sản xuất và dịch vụ, đặc biệt là tài chính, bán lẻ và thương mại bán buôn, bao gồm cả nền kinh tế kỹ thuật số, tiếp tục củng cố dòng vốn tăng lên cho tiểu vùng này.

Đầu tư nội khối cũng có xu hướng tăng mạnh mẽ. Dòng vốn từ các nền kinh tế châu Á khác cũng góp phần vào xu hướng này. Tuy nhiên, dòng vốn chảy vào một số quốc gia khác (Malaysia và Philippines) đã giảm.

Việt Nam hiện đang đứng thứ 21 về lượng vốn FDI trên toàn thế giới, xét riêng trong khu vực ASEAN, Việt Nam đứng thứ 3 sau Singapore (đứng thứ 5 toàn cầu) và Indonesia (đứng thứ 18 toàn cầu).

Cụ thể trong khu vực lân cận Việt Nam, đầu tư vào hai nước Việt Nam, Campuchia vẫn mạnh, tuy nhiên, vốn FDI đến Lào và Myanmar đã giảm. Việt Nam tiếp tục thu hút dòng đầu tư tích cực từ các nguồn trong nội bộ ASEAN và các nền kinh tế châu Á khác (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc).

Việc di dời các chuỗi sản xuất khỏi Trung Quốc trong các ngành thâm dụng lao động, như sản xuất hàng may mặc và giày dép, đang nâng cao đầu tư vào Việt Nam. Sự tham gia của Trung Quốc các công ty trong phát triển cơ sở hạ tầng và ảnh hưởng của Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường cũng đang ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư.

Chi tiết báo cáo cho biết, Việt Nam cho phép các nhà đầu tư nước ngoài góp vốn để thiết lập các sàn giao dịch hàng hóa điện tử, không vượt quá 49% vốn điều lệ của họ. Các nhà đầu tư nước ngoài hiện cũng được phép giao dịch hàng hóa trên sàn giao dịch hàng hóa với tư cách là khách hàng và có thể trở thành thành viên của sàn giao dịch (nhà môi giới hoặc thương nhân) mà không bị hạn chế quyền sở hữu.

Đầu tư của Trung Quốc vào ASEAN ngày càng có ý lớn: FDI từ Trung Quốc tăng gần gấp đôi, lên 14 tỷ USD trong giai đoạn từ năm 2013 đến 2017. Năm 2018, M&A cho các công ty xuyên quốc gia (MNE) của Trung Quốc tăng gấp ba lần, và giá trị của các dự án thân thiện môi trường ở ASEAN do MNE Trung Quốc công bố tăng gấp 5 lần. Đầu tư từ Hoa Kỳ đã có xu hướng giảm, giảm 33% từ năm 2013 đến 2017, xuống còn 15 tỷ USD.