Lúng túng vì chưa có quy chuẩn xác định sâm Ngọc Linh

Cơ quan công an lúng túng

Tại cuộc họp báo của UBND tỉnh Quảng Nam chiều 5/10 về tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2023, các phóng viên đã đề nghị thông tin việc thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về chấn chỉnh tình trạng sâm Ngọc Linh giả đang xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội, nhất là từ khi loại sâm quý này được công nhận "quốc bảo".

Thượng tá Hà Thế Xuyên - Trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, trong 9 tháng năm 2023, Công an tỉnh đã khởi tố 1 vụ 1 bị can về trốn thuế; 1 vụ 2 bị can về lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan mua bán hạt sâm; xử phạt hành chính 2 vụ bán sâm không rõ nguồn gốc xuất xứ…

Tuy nhiên theo ông, đến nay vẫn chưa có quy chuẩn xác định thế nào là sâm Ngọc Linh nên không có căn cứ để biết sâm nào là thật, sâm nào là giả, sâm nào là sâm Ngọc Linh chính gốc, sâm nào là sâm ngoại nhập, sâm nào thực chất chỉ là củ tam thất trà trộn vào…

“Cơ quan điều tra đang lúng túng trong xử lý đối tượng trộm cắp sâm ở Trà My, vì không có quy chuẩn giám định đó có đúng là sâm Ngọc Linh hay không để tính giá trị thiệt hại. Công an tỉnh đã nhận được nhiều phản ảnh của Công an huyện Nam Trà My và Bắc Trà My về vấn đề này”, Thượng tá Hà Thế Xuyên cho biết.

Có tiền nhưng không mua được máy xét nghiệm sâm Ngọc Linh

Theo phản ánh tại họp báo, UBND tỉnh Quảng Nam đã có chủ trương khá lâu về mua máy xét nghiệm phục vụ việc xác định chất lượng sâm Ngọc Linh, qua đó góp phần ngăn chặn tình trạng sâm giả gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Tuy nhiên đến nay chủ trương này vẫn chưa được các cơ quan hữu quan thực hiện.

Đại diện Sở NN&PTNT Quảng Nam cho biết, ban đầu Sở này được giao thực hiện dự án bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh với vốn đầu tư 30 tỷ đồng, trong đó có hạng mục mua máy xét nghiệm chất lượng sâm Ngọc Linh. Tuy nhiên đến nay chỉ mới thực hiện một phần của dự án là tu sửa, nâng cấp vườn sâm giống ở Trà My, còn mua máy xét nghiệm chất lượng sâm Ngọc Linh thì Sở không thực hiện được.

Hiện nay Sở NN&PTNT Quảng Nam bảo tồn nguồn sâm gốc tại vườn sâm Ngọc Linh. Đồng thời chịu trách nhiệm cung ứng cây sâm giống cho một số vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo yêu cầu của các huyện miền núi; truy xuất nguồn gốc, chất lượng của cây giống 1 năm tuổi được đưa ra trồng có đúng là do vườn sâm giống Ngọc Linh cung cấp hay không?

“Đối với việc mua máy xét nghiệm sâm Ngọc Linh, chúng tôi đã xin ý kiến UBND tỉnh và đã chính thức chuyển giao cho Sở KH&CN thực hiện. Tuy nhiên qua tìm hiểu thì Sở KH&CN cũng gặp rất nhiều khó khăn trong việc mua sắm và quản lý máy này. Hiện nay có vốn nhưng không thực hiện việc mua máy được”, đại diện Sở NN&PTNT Quảng Nam cho biết.

Ngăn ngừa quảng cáo, mua bán sâm Ngọc Linh giả

Theo phản ảnh, sau khi sâm Ngọc Linh được công nhận là "quốc bảo" thì thời gian gần đây tình trạng quảng cáo, mua bán sản phẩm sâm Ngọc Linh giả, không rõ nguồn gốc trên các mạng xã hội diễn biến phức tạp, làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của người sản xuất chân chính.

Người tiêu dùng bị nhiễu thông tin về chất lượng, giá trị của sâm Ngọc Linh do không phân biệt được sâm thật - sâm giả. Trước tình hình này, ngày 2/10/2023, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn yêu cầu các sở, ngành, địa phương tăng cường quản lý chất lượng sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, tỉnh Quảng Nam yêu cầu tập trung ngăn ngừa các hành vi quảng cáo, mua bán sản phẩm sâm Ngọc Linh giả trên mạng xã hội; tăng cường kiểm tra nguồn gốc xuất xứ sâm Ngọc Linh củ. Xử lý, đề nghị xử lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh dùng tên miền "samngoclinh" rao bán sâm củ và các sản phẩm khác từ sâm gắn với thương hiệu sâm Ngọc Linh vi phạm quy định về sở hữu trí tuệ.

UBND tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu công an tỉnh tăng cường trinh sát, sớm phát hiện các hành vi mua bán, trao đổi, kinh doanh sâm Ngọc Linh giả. Đồng thời lập các chuyên án điều tra đối với đường dây, tụ điểm sản xuất kinh doanh, vận chuyển các sản phẩm sâm giả.

Tại cuộc họp báo chiều 5/10, Thượng tá Hà Thế Xuyên cho biết, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam, Công an tỉnh đã xây dựng kế hoạch điều tra và đang tiến hành kiểm tra một số cơ sở ở TP Tam Kỳ (Quảng Nam) nhập sâm từ Lai Châu và một số địa phương phía Bắc về buôn bán trên địa bàn.