Phát triển thị trường giao dịch điện tử phục vụ nền kinh tế số

Sáng ngày 19/9/2019, tại Hà Nội, Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia, thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã tổ chức hội nghị “Chữ ký số và xác thực điện tử: 5 năm phát triển và triển vọng”.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng cho biết, trong thời gian tới, Việt Nam cần phổ cập hơn nữa giao dịch điện tử, hướng đến nền kinh tế số, trong bối cảnh các quy định liên quan lĩnh vực này đang có những bất cập, chưa theo kịp sự phát triển.

Cụ thể, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng cho rằng, các quy định pháp lý liên quan đến giao dịch điện tử đã tồn tại nhiều năm, không theo kịp sự phát triển vượt bậc của thị trường nên đã xuất hiện những bất cập. Như tại Thái Lan, 2019 đã sửa đổi luật giao dịch điện tử, thiết lập các nền tảng pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế số.

“Vì thế, chúng ta cần phải đứng ra để sửa đổi luật giao dịch điện tử”, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng nói.

Đối với lĩnh vực chứng thực chữ ký số, thị trường Việt Nam hiện nay dù nhỏ nhưng lại có khá nhiều giấy phép trong lĩnh vực này, ngay cả những nước như Hàn Quốc cũng chỉ có khoảng 6 giấy phép chứng thực chữ ký số. Trong thời gian tới, chúng ta sẽ hạn chế lại để tăng cường chất lượng dịch vụ chữ ký số. Để mở rộng thị trường chứng thực chữ ký số, Bộ TT&TT phải tăng cường phương thức khác nhau tăng cường sử dụng chữ ký số như soft token.

“Nhiệm vụ của Trung tâm là phải thúc đẩy thị trường này phát triển, đồng thời đảm bảo an toàn tin cậy trong giao dịch điện tử”, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng nhấn mạnh.

Ông Lã Hoàng Trung, Giám đốc Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia (Bộ TT&TT) cho biết, trong năm 2015, thị trường chữ ký số công cộng có 9 CA công cộng được cấp với khoảng hơn 800.000 chứng thư số hoạt động (31/12/2016).

Đến nay, tính đến hết quý II/2019, thị trường chữ ký số công cộng có 12 CA công cộng được cấp phép (gồm có: 8 CA hoạt động từ năm 2015 và 04 CA cấp phép mới là EFY-CA, Trust-CA, Misa-CA, CMC-CA) với khoảng hơn 1.100.000 chứng thư số đang hoạt động (tăng trưởng hơn 20% so với năm 2016).

Bên cạnh đó, Trung tâm cũng thẩm tra và cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động cho 4 CA chuyên dùng (bao gồm: Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ngân hàng TMCP kỹ thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á); cấp giấy chứng nhận đảm bảo an toàn cho 1 CA chuyên dùng (Ngân hàng TMCP Đông Nam Á).

Trung tâm cũng tổ chức các hoạt động kiểm tra ngày càng chặt chẽ, theo đúng kế hoạch, quy định đề ra, đảm bảo thị trường chữ ký số công cộng hoạt động theo đúng quy định của pháp luật.

Cụ thể, về ứng dụng chữ ký số công cộng, tính đến tháng 6/2019, tổng số lượng chứng thư số hoạt động khoảng hơn 1,16 triệu, tăng 54% trong giai đoạn 2015-2019. Trong đó, 3 lĩnh vục ứng dụng chữ ký số công cộng bao gồm kê khai và nộp thuế điện tử (hơn 711.000 chứng thư số tính đến tháng 3/2019); kê khai hải quản điện tử (hơn 203.000 chứng thư số tính đến tháng 3/2019); kê khai và nộp BHXH điện tử (hơn 323.000 chứng thư số tính đến tháng 3/2019).

Còn với ứng dụng chữ ký số chuyên dùng trong chính phủ, tính đến 31/3/2019, tổng số lượng chứng thư số hoạt động là hơn 144.000 cho hơn 90 Bộ ngành và địa phương.

Về định hướng chính trong thời gian tới, ông Trung cho biết, Trung tâm sẽ nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các chính sách để đảm bảo an toàn cho giao dịch điện tử, góp phần đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, kinh tế số tại Việt Nam. Ngoài ra, công tác xây dựng và phát triển khung khổ hệ sinh thái về định danh và xác thực số toàn diện áp dụng cho các cá nhân, tổ chức và các đối tượng tham gia giao dịch điện tử cũng sẽ được triển khai trong thời gian tới.Trung tâm cũng sẽ nghiên cứu, đề xuất triển khai, ứng dụng các công nghệ mới (blockchain, AI…) phục vụ việc định danh và xác thực điện tử.

Cuối cùng, Trung tâm sẽ tiến hành đề xuất các giải pháp thúc đẩy phát triển thị trường dịch vụ ứng dụng chữ ký số công cộng, tạo điều kiện cho mọi tổ chức, người dân có thể sử dụng chữ ký số và các phương thức xác thực điện tử, góp phần nâng cao hiệu quả cung cấp, sử dụng dịch vụ công trực tuyến và phát triển kinh tế số.

Đại diện Cục CNTT, Tổng cục Thuế cho biết, thời gian đầu do lo lắng về tính an toàn nộp thuế điện tử đã cản trở nhiều doanh nghiệp, Tổng cục đã phải vận động rất nhiều để họ sử dụng.

Về kiến nghị trong thời gian tới, đại diện Tổng cục Thuế cho rằng, hiện nay một số doanh nghiệp vẫn chưa quan tâm đến việc bảo quản chữ ký số, nên rất mong Trung tâm và cơ quan quản lý có sự tuyên truyền để người nộp thuế quan tâm đến việc bảo quản, bảo mật chữ ký số.