Các doanh nghiệp sắn lo bị phá sản do dừng hoàn thuế giá trị gia tăng

Ngày 18/3, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có buổi làm việc với đại diện Hiệp hội Sắn Việt Nam.

Tại buổi làm việc, đại diện Hiệp hội Sắn Việt Nam cho biết, sắn và sản phẩm sắn là 1 trong 3 sản phẩm cây trồng xuất khẩu chủ lực, có kim ngạch xuất khẩu cao nhất của Việt Nam và được đưa vào danh sách cây chủ lực quốc gia, được xem là cây xóa đói giảm nghèo cho bà con vùng sâu vùng xa. Những năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu sắn và sản phẩm sắn đạt cao tới 1,35 tỷ USD/năm.

Thị trường xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn chủ yếu là thị trường Trung Quốc, chiếm khoảng 93% tổng sản lượng sắn và sản phẩm sắn xuất khẩu. Trong đó hơn 65% sản lượng xuất khẩu theo điều kiện DAF (giao hàng tại biên giới-Incoterm 2010), qua các cửa khẩu khu vực tỉnh Lạng Sơn, tỉnh Quảng Ninh, tỉnh Lào Cai.

Những khó khăn mà ngành sắn đang đối mặt hiện nay liên quan đến dịch bệnh COVID-19 kéo dài, các cửa khẩu biên giới Việt Nam – Trung Quốc đóng cửa, xuất khẩu chính ngạch với giá xuất khẩu thấp do cạnh tranh với Thái Lan, Indonesia, chuỗi cung ứng container không đáp ứng, dịch bệnh khảm lá sắn chưa có biện pháp phòng ngừa hữu hiệu.

Theo hiệp hội này, khó khăn rất lớn của ngành sắn là việc dừng hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) của Tổng cục Thuế. Theo Công văn số 2495/TCT-TTKT ngày 8/7/2021 và Công văn số 632/TCT-TTKT ngày 7/3/2022, Tổng cục Thuế chỉ đạo các Cục Thuế địa phương rà soát các hồ sơ hoàn thuế và xác minh đối tác khách hàng mua hàng phía Trung Quốc để đủ điều kiện hoàn thuế GTGT.

Do vậy, nguy cơ doanh nghiệp bị phá sản rất cao, ảnh hưởng đến hơn 1,2 triệu người lao động ngành sắn và hàng trăm doanh nghiệp sản xuất, các cơ sở sản xuất sẽ phải dừng thu mua cho bà con trồng sắn. Từ đó, gây mất ổn định kinh tế xã hội ở nhiều địa phương, có thể dẫn tới sự sụp đổ chuỗi sản xuất cây trồng có giá trị cao này.

Trước thực trạng này, đại diện Hiệp hội Sắn Việt Nam đã đề nghị Bộ Công Thương kiến nghị với Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn thể hoàn thuế GTGT phù hợp với thực tế hoạt động xuất khẩu biên mậu giữa Việt Nam với Trung Quốc, phù hợp với tinh thần Nghị định 14/2018/NĐ-CP nhằm thích ứng với hoạt động xuất nhập khẩu biên giới đối với các nước có chung biên giới cho mặt hàng tinh bột sắn nói riêng và cho các hàng hóa khác nói chung.

Đồng tình với các kiến nghị của Hiệp hội Sắn Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết sẽ phối hợp, hỗ trợ với Hiệp hội và các doanh nghiệp ngành sắn để kiến nghị Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét, giải quyết những kiến nghị của Hiệp hội.

Bộ trưởng khuyến nghị Hiệp hội Sắn Việt Nam và các doanh nghiệp thành viên ngay từ bây giờ cần chuyển mạnh sang sản xuất và xuất khẩu theo hướng chính ngạch. Ngoài ra, cần quan tâm công tác nghiên cứu tiềm năng, nhu cầu sử dụng sản phẩm của các thị trường cũng như có chuyển đổi cần thiết. Tiến hành rà soát lại quy hoạch vùng trồng và tổ chức lại sản xuất để sản phẩm của Việt Nam phải là sản phẩm sạch, đáp ứng được tiêu chí thị trường.