Vụ 36 container có nguy cơ bị lừa đảo: Kiến nghị tổ chức cho doanh nghiệp đối thoại với hãng tàu

Tại cuộc họp về việc doanh nghiệp xuất khẩu điều sang Italia bị vướng mắc thanh toán do Bộ Công Thương tổ chức chiều ngày 17/3, ông Bạch Khánh Nhựt - Phó Chủ tịch thường trực của Vinacas cho biết: Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, nhanh chóng của Bộ Công Thương trong việc chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ hỗ trợ doanh nghiệp làm việc với các đơn vị chức năng tại Italia, tới nay 8/36 container điều đã được kiểm soát và giữ tại cảng. Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều rủi ro liên quan đến số container nhân hạt điều còn lại bởi tất cả có nguy cơ bị mất trắng do có dấu hiệu bị lừa đảo.

Về hành trình tham gia đòi lại các lô hàng cũng như phương án giải quyết cho các doanh nghiệp xuất khẩu hạt điều Việt Nam, Tham tán thương mại tại Italia Nguyễn Đức Thanh - thông tin: Ngay khi nhận được thông tin, phản ánh của doanh nghiệp xuất khẩu, Thương vụ đã nhanh chóng làm việc với hãng tàu COSCO và các cơ quan liên quan.

Đúng lúc Thương vụ đến, đã có vài container hạt điều của Việt Nam cập cảng, người mua đã trả phí cảng và nộp bộ chứng từ gốc để nhận các container này. Tuy vậy để có thể điều phối hàng ngược trở lại Việt Nam hoặc bán cho khách hàng khác, hãng tàu yêu cầu doanh nghiệp Việt phải xuất trình được chứng từ gốc.

Liên quan đến phương án xử lý những container hàng đang được kiểm soát nhưng phía doanh nghiệp Việt lại mất chứng từ gốc, đại diện doanh nghiệp xuất khẩu điều đi Italia đề xuất: Trong khi chờ hoàn thiện các thủ tục hồ sơ pháp lý khởi kiện doanh nghiệp mong muốn có sự hỗ trợ của cơ quan chức năng nhằm thúc đẩy cho doanh nghiệp được cược hàng với giá trị 100% (mỗi container hàng có giá trị 200.000 USD).

Đối với số container đã được kiểm soát, các doanh nghiệp tham dự bày tỏ mong muốn Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tiếp tục chỉ đạo các Tham tán, Thương vụ Việt Nam tại Italia, Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ hỗ trợ giải quyết về mặt pháp lý nhằm giúp doanh nghiệp lấy được hàng.

Cũng theo các doanh nghiệp, do điều là thực phẩm, nếu thời gian lưu tại cảng kéo dài sẽ ảnh hưởng tới chất lượng nên doanh nghiệp đang xin các hãng tàu cho cược hàng. Tuy vậy hãng tàu yêu cầu cược hàng với giá trị gấp đôi, thời gian trong vòng 6 năm. Đây là yêu cầu bất khả thi với doanh nghiệp.

Cho rằng các hãng tàu là lĩnh vực của ngành vận tải, ông Đặng Hoàng Giang - Tổng thư ký Vinacas đề nghị Bộ Công Thương đề xuất với Bộ Giao thông vận tải tổ chức một buổi làm việc trực tiếp cho doanh nghiệp đối thoại với hãng tàu để tìm hướng giải quyết.

Sau khi nghe các ý kiến từ Hiệp hội và doanh nghiệp, ông Phan Văn Chinh - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết: Mặc dù chưa có sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ nhưng Bộ Công Thương đã vào cuộc ngay từ đầu để hỗ trợ doanh nghiệp và đến nay tạm thời kiểm soát được 8 container hàng tại Italia. Bước tiếp theo, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã gửi 4 công thư cho Bộ trưởng Bộ ngoại giao và Kinh tế của Italia, Bộ Kinh tế Tài chính, Đại sứ quán Việt Nam tại Italia và Đại sứ quán Italia tại Việt Nam đề nghị hỗ trợ xem xét việc này phù hợp theo quy định của pháp luật.

“Về mặt pháp lý chúng ta đã có thư của Bộ trưởng Bộ Công Thương. Trên thực địa, các Tham tán tại Iatalia, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã vào cuộc rất nhanh theo đề nghị của Hiệp hội, doanh nghiệp. Tuy vậy chúng ta hiện mới nghe và suy luận theo 1 chiều đây là hành vi lừa đảo. Song yếu tố cấu thành hành vi lừa đảo chưa xuất hiện do doanh nghiệp bên phía Italia chưa lấy hàng, chứng từ họ cũng chưa nhận được nên không thể kiện được", ông Chinh nói.

Đối với những lô hàng đã giữ lại được thì theo thông lệ ở Italia cũng như các nước, sẽ giữ lại trong thời gian nhất định nếu không có người nhận hàng sẽ bị đưa vào diện hàng vô chủ và bán thanh lý trả tiền lưu kho, lưu bãi. Do vậy, giai đoạn tiếp theo doanh nghiệp phải làm đủ thủ tục giấy tờ để hoàn thiện hồ sơ kiện. Chúng ta phải chứng minh được có dấu hiệu lừa đảo để Bộ Công an điều tra, thông qua Interpol xem khả năng bị lừa đảo ra sao.

Trước đó, Vinacas nhận được “Đơn kêu cứu” của 5 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân hạt điều, thu thập các tài liệu, chứng từ cho thấy có dấu hiệu lừa đảo và nguy cơ các doanh nghiệp xuất khẩu hạt điều có thể bị chiếm đoạt 36 container nhân hạt điều.

Trước tình hình cấp bách khi 36 container nhân hạt điều có nguy cơ mất trắng vì đã và đang đến các cảng của Italia, Vinacas đã có văn bản đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành và Văn phòng Interpol Vietnam bằng những biện pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả hỗ trợ các doanh nghiệp xử lý vụ việc.