Cải cách thuế 2025: Lối đi nào để doanh nghiệp vượt thách thức?

DNVN - Năm 2025, loạt chính sách thuế mới chính thức có hiệu lực, tạo ra những thay đổi sâu rộng đối với hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong khi được kỳ vọng là nền tảng cho phát triển dài hạn, các quy định mới cũng đặt doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm nhỏ và vừa trước nhiều “điểm nghẽn” trong quản trị và tuân thủ.

Vì sao VCCI kiến nghị giữ nguyên danh mục ngành, nghề có điều kiện tại cấp luật? / Hai nghị quyết tạo xung lực mới cho hợp tác xã

Nhiều "điểm nghẽn" lớn

Năm 2025, loạt chính sách thuế mới có hiệu lực với các luật và nghị định mới liên quan đến thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN), cùng các quy định về thương mại điện tử và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Những chính sách này tác động mạnh đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời đặt ra yêu cầu doanh nghiệp phải nâng cao năng lực quản trị, chuẩn hóa quy trình tài chính – kế toán để vừa tuân thủ, vừa tối ưu hiệu quả.

Trong khi đó, trao đổi với Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam, bà Phạm Thị Quyên - chuyên gia đào tạo trong lĩnh vực kế toán - tài chính thuế cho biết, doanh nghiệp Việt Nam đa phần là doanh nghiệp nhỏ và vừa nên đối mặt với nhiều thách thức trong tuân thủ các quy định về thuế. Trong đó, điểm nghẽn lớn nhất xuất phát từ gốc rễ là thói quen quản trị.

"Thực tế lâu nay, nhiều chủ doanh nghiệp vẫn làm theo thói quen, dựa vào kinh nghiệm hơn là quản trị bài bản. Kế toán thì nhiều sổ sách, còn ra quyết định thì chủ yếu dựa vào 'tính nhẩm'. Điều này dẫn đến sự thiếu chủ động, thiếu chặt chẽ trong quản lý", chuyên gia nêu.

Bà Phạm Thị Quyên - chuyên gia đào tạo trong lĩnh vực kế toán - tài chính thuế.

Khi Nhà nước đẩy mạnh quản lý thuế trên nền tảng điện tử, từ hóa đơn điện tử, chia sẻ dữ liệu liên thông giữa các cơ quan, đến việc ứng dụng công nghệ AI, căn cước công dân và thông tin về logistics, doanh nghiệp buộc phải thay đổi.

Tuy nhiên, một vướng mắc lớn hiện nay là việc xuất hóa đơn trong bán lẻ. Nhiều khách hàng cá nhân ngại cung cấp thông tin vì lo ngại lộ lọt dữ liệu, khiến doanh nghiệp khó lập hóa đơn bảo đảm đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định, dẫn đến đối diện với nguy cơ bị xử phạt.

"Đây là một 'điểm nghẽn' lớn, thậm chí đe dọa trực tiếp đối với việc tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, bởi nguyên nhân này đến từ yếu tố khách quan chứ không phải do họ cố tình vi phạm", bà Quyên nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, cùng với những hạn chế về năng lực của bộ phận kế toán, thủ tục thuế hiện vẫn còn khá rườm rà, nhiều biểu mẫu dễ gây khó cho công tác quản trị của doanh chủ. Mặc dù chính sách thuế đã có nhiều điều chỉnh đi sâu sát thực tế, nhưng đôi khi sự cầu toàn lại khiến doanh nghiệp chịu nhiều áp lực.

Theo bà Quyên, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay chính là không ít khách hàng lẻ không cung cấp thông tin để xuất hóa đơn. Nếu giải quyết được vấn đề này thì sẽ tháo gỡ đáng kể khó khăn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Nâng cao năng lực quản trị trong kỷ nguyên số

Trong bối cảnh những thay đổi sâu rộng về chính sách thuế, các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực là vô cùng cần thiết. Từ ngày 9-11/9 tới, Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) sẽ tổ chức chuỗi hội thảo trực tuyến chuyên sâu về chính sách thuế 2025, nhằm mang đến thông tin cập nhật, phân tích chuyên sâu và giải pháp thực tiễn.

Đánh giá cao sáng kiến này, chuyên gia Phạm Thị Quyên cho rằng đây là hoạt động "rất phù hợp, đúng thời điểm và hợp với xu thế hiện nay", bởi 5 lý do chính.

Chuỗi hội thảo trực tuyến chuyên sâu với chủ đề "Cập nhật và tháo gỡ vướng mắc về chính sách thuế 2025 - Các vấn đề thực tiễn của doanh nghiệp" do ACCA tổ chức từ ngày 9-11/9/2025.

Thứ nhất, trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh số hóa, công tác kế toán phải được nâng cao cả về năng lực nghề nghiệp và quản trị. Kế toán là “chìa khóa an ninh tài chính” của doanh nghiệp.

Thứ hai, cơ chế thuế phân tầng ngày càng rõ ràng, gắn với hội nhập quốc tế. Kế toán cần chuẩn mực và chính xác để đáp ứng.

Thứ ba, việc áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) là bắt buộc với nhiều doanh nghiệp niêm yết, đòi hỏi dữ liệu minh bạch.

Thứ tư, tạo hệ thống dữ liệu minh bạch là một trong những điều kiện quan trọng để thu hút FDI.

Thứ năm, dữ liệu kế toán đầy đủ, chính xác, kịp thời là 1 trong các công cụ quản trị rủi ro và ra quyết định kinh doanh hiệu quả.

"Nếu coi tiền là 'máu' thì dữ liệu là 'oxy'; có dữ liệu minh bạch mới tạo ra được 'dòng máu' lưu thông trong doanh nghiệp. Tóm lại, chuỗi hội thảo của ACCA là cơ hội vàng để cả người làm nghề kế toán và chủ doanh nghiệp cùng nâng cao nhận thức, từ nghiệp vụ chuyên môn đến công tác quản lý", bà Quyên nhấn mạnh.

Chuyên gia cũng lưu ý, môi trường kinh doanh luôn biến động, chịu tác động của nhiều yếu tố từ kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa và đặc biệt là công nghệ. Sự thay đổi hành vi tiêu dùng từ mua sắm trực tiếp sang trực tuyến là một ví dụ điển hình, buộc cả doanh nghiệp và Nhà nước phải điều chỉnh để thích ứng.

Để vừa bảo đảm tuân thủ quy định, vừa tối ưu hóa chi phí thuế trong bối cảnh mới, doanh nghiệp cần một tư duy nhạy bén, thái độ tích cực và hành động kiên quyết để nắm bắt cơ hội và vượt qua thách thức.