3 thách thức lớn ngành F&B

Áp lực lợi nhuận và chi phí đầu vào

Bước vào năm 2025, ngành thực phẩm và đồ uống (F&B) Việt Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực từ đà phục hồi kinh tế, song cũng đối mặt với không ít thách thức từ thị trường trong nước và quốc tế.

Báo cáo ngành F&B Việt Nam quý I/2025 do FiinGroup vừa công bố cho thấy, quý I/2025, tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt 6,93%, mức cao nhất trong các quý I kể từ năm 2020 đến nay. Tăng trưởng được thúc đẩy bởi sự phục hồi đồng đều của ba khu vực kinh tế, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục đóng vai trò đầu tàu. Lĩnh vực F&B ghi nhận hưởng lợi lớn nhờ niềm tin tiêu dùng cải thiện, nhu cầu nội địa gia tăng.

Xuất khẩu trong quý đầu năm đạt 102,84 tỷ USD, tăng 10,72% so với cùng kỳ. Trong đó, ngành F&B đóng góp tích cực với các sản phẩm chủ lực như cà phê, thủy sản và nông sản, đặc biệt là tại các thị trường Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và EU. Tuy nhiên, bối cảnh toàn cầu vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, từ biến động giá hàng hóa đến chính sách thuế mới từ Mỹ.

Mặc dù xuất khẩu tăng trưởng mạnh, ngành F&B lại ghi nhận tổng doanh thu giảm 10,1% so với quý trước. Nguyên nhân chủ yếu đến từ mức giảm 15,4% doanh thu nội địa sau Tết Nguyên đán – thời điểm người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, cộng thêm áp lực lạm phát.

Bù lại, tăng trưởng xuất khẩu 13,1% đã phần nào giảm thiểu tổn thất, đặc biệt ở các nhóm bột mì, thủy sản và thực phẩm chế biến. Trong đó, ngành xay xát bột mì nổi bật với mức tăng doanh thu nội địa và xuất khẩu gấp đôi, nhờ hưởng lợi từ các lo ngại về an ninh lương thực toàn cầu.

Ngược lại, các phân khúc như sữa, đường và bia chịu ảnh hưởng tiêu cực do nhu cầu nội địa yếu, cạnh tranh gia tăng và những rủi ro chính sách.

Theo báo cáo của FiinGroup, lợi nhuận toàn ngành F&B trong quý I/2025 có dấu hiệu suy giảm. Các chỉ số tài chính như tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), biên lợi nhuận gộp và ròng đều giảm so với quý trước. Nguyên nhân đến từ chi phí nguyên vật liệu, logistics và tỷ giá gia tăng, khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp.

Giá một số mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực như gạo giảm sâu, kéo theo lợi nhuận của các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng đi xuống. Để đối phó, nhiều doanh nghiệp lên kế hoạch tăng giá bán trong thời gian tới nhằm duy trì lợi nhuận nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến sức mua trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng thận trọng chi tiêu.

3 thách thức lớn

Chính sách thuế mới từ Mỹ, biến động giá nông sản toàn cầu và sức mua nội địa yếu được coi là 3 thách thức lớn với ngành F&B. Trong đó, việc Mỹ áp thuế mới đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đang là yếu tố gây áp lực lên biên lợi nhuận của các doanh nghiệp. Dù hiện tại mức thuế được giảm tạm thời xuống 10% trong thời gian đàm phán, nhưng rủi ro dài hạn vẫn hiện hữu, đặc biệt với thủy sản, điều, cà phê.

Giá một số nông sản như gạo giảm mạnh đã tác động tiêu cực tới lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp trong ngành, phản ánh tính dễ tổn thương trước biến động quốc tế.

Trong khi đó, lạm phát và áp lực chi tiêu khiến người tiêu dùng cắt giảm mua sắm các sản phẩm không thiết yếu như bia, sữa cao cấp, buộc doanh nghiệp phải áp dụng chính sách giảm giá, từ đó làm giảm biên lợi nhuận.

Dù còn nhiều khó khăn, triển vọng ngành F&B vẫn được đánh giá khả quan nhờ động lực xuất khẩu ổn định và các thị trường thay thế như EU, Trung Quốc. Những nhóm sản phẩm có giá trị gia tăng cao như thực phẩm chế biến, thủy sản, bột mì, dầu ăn đang cho thấy tiềm năng phát triển cả trong và ngoài nước

Ở thị trường nội địa, nhu cầu dự kiến phục hồi vào mùa hè – thời điểm tiêu thụ bia và sữa thường tăng mạnh. Đặc biệt, thế hệ người tiêu dùng gen Z đang mở ra cơ hội mới cho ngành F&B với xu hướng ưu tiên sự tiện lợi, sáng tạo và trải nghiệm ẩm thực khác biệt. Các sản phẩm ẩm thực kết hợp và món ăn truyền thống cách tân được dự báo sẽ tiếp tục "lên ngôi".

Để thích ứng với tình hình mới, các chuyên gia của FiinGroup khuyến nghị doanh nghiệp F&B cần đổi mới sản phẩm và mô hình kinh doanh; tăng cường tự động hóa và tối ưu chi phí vận hành; chủ động tái đàm phán hợp đồng nguyên liệu. Cùng đó, cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, hướng tới phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.