Quy định thông thoáng: Vì sao hướng dẫn viên du lịch vẫn khó được nhận tiền từ gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng?

Theo Tổng cục Du lịch cả nước có trên 28.000 HDV (28.274) gồm HDV du lịch quốc tế, HDV du lịch nội địa và HDV tại điểm. Trong đó chỉ có gần 6.500 người là hội viên Hội Hướng dẫn viên Du lịch Việt Nam. Còn lại, trong số hơn 20.000 HDV, khoảng 3.000 HDV cơ hữu có hợp đồng lao động dài hạn với doanh nghiêp lữ hành. Còn lại có tới hơn 17.000 HDV (chiếm 62,5% tổng số HDV cả nước) sử dụng hợp đồng ngắn hạn, hay còn gọi là HDV tự do, ký hợp đồng lao động đối với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành có thời gian ngắn, từ vài ngày đến dưới 1 tháng, dưới các hình thức hợp đồng lao động thỏa thuận dân sự như hợp đồng hướng dẫn, hợp đồng khoán việc, hợp đồng chương trình, hợp đồng tour...

Như vậy câu hỏi đặt ra là hơn 17.000 HDV ký hợp đồng theo mùa vụ hoặc theo công việc dưới 12 tháng (hợp đồng chuyến) trong thời gian từ 1/1/2020 đến thời điểm nộp hồ sơ với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành liệu có được hỗ trợ của nhà nước hay không?

Theo quy định của nhà nước, HDV đáp ứng đủ các điều kiện sau sẽ được xem xét hỗ trợ: Có thẻ HDV, hợp đồng lao động, chấp nhận các hình thức: Hợp đồng lao động, hợp đồng theo tour, hợp đồng kinh tế, hợp đồng du lịch, hợp đồng thuê cộng tác viên, hợp đồng lao động thời vụ, hợp đồng thuê cộng tác viên hướng dẫn, hợp đồng vụ việc… Hoạt động hướng dẫn du lịch và có sự quản lý, điều hành, giám sát của doanh nghiệp lữ hành có giấy phép theo đúng quy định: “Những trường hợp được nhận hỗ trợ phải đảm bảo ít nhất 2 điều kiện: Có thẻ HDV còn hạn; có hợp đồng lao động với các doanh nghiệp lữ hành hoặc là hội viên các Chi hội, Hiệp hội HDV.

Theo ông Vũ Tuyên - CEO Travellogy Hà Nội, các quy định để nhận tiền từ gói hỗ trợ lần này đối với HDV tưởng dễ nhưng thực sự khó với đặc thù của nghề HDV, vì hầu hết HDV làm việc theo thời vụ. Quy định yêu cầu HDV phải có hợp đồng lao động với doanh nghiệp lữ hành còn hiệu lực từ 1/1/2020 đến thời điểm nộp hồ sơ. Với các hợp đồng theo tour, thường chỉ có giá trị 1-10 ngày (kể cả tour suốt tuyến). Khi đi tour về, HDV phải nộp lại hợp đồng lao động đó cùng các chứng từ cho doanh nghiệp lữ hành để quyết toán. Đặc biệt, với các HDV inbound (đón khách quốc tế vào Việt Nam), cuối tháng 3/2020 đã không còn khách quốc tế ở Việt Nam. Trong khi văn bản lại yêu cầu hợp đồng còn hiệu từ ngày 1/1/2020, như vậy là không thỏa đáng, vì có đến 90% doanh nghiệp lữ hành ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đã ngưng hoạt động thì lấy đâu ra hợp đồng còn hiệu lực.

Anh Phạm Hưng - HDV quốc tế TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Hợp đồng lao động thì có thể xin lại được, nhưng bây giờ rất phiền phức khi các công ty đón khách inbound đang đóng cửa hoặc “ngủ đông”. Các nhân viên của các công ty đó cũng đã chuyển ngành nghề gần hết. Vậy lấy đâu ra hợp đồng lao động còn hiệu lực bây giờ.

Hướng dẫn viên du lịch tự do khó tiếp cận gói hỗ trợ 26.000 nghìn tỉ của Chính phủ.

Vừa qua Tổng cục Du lịch đã có văn bản hướng dẫn cụ thể, để các Sở Du lịch theo đó thực hiện chi trả cho HDV: Hợp đồng lao động ở đây là hợp đồng lao động giữa hướng dẫn viên du lịch với với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành (phải được cấp phép kinh doanh lữ hành nội địa hoặc quốc tế) hoặc doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hướng dẫn du lịch, có hiệu lực trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2020 đến thời điểm nộp hồ sơ.

Tức là hợp đồng lao động có thể được ký trước hoặc sau thời điểm ngày 1/1/2020 nhưng chỉ cần có hiệu lực trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2020 đến thời điểm nộp hồ sơ (hết ngày 31/1/2022) là hợp đồng hợp lệ. Hợp đồng lao động ký trước ngày 1/1/2021 được thực hiện theo quy định tại Bộ Luật Lao động năm 2012, bao gồm hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn và hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng. Nếu hợp đồng lao động ký từ ngày 1/1/2021 trở đi sẽ thực hiện theo quy định tại Bộ Luật Lao động năm 2019 bao gồm hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng lao động xác định thời hạn.

Trường hợp hướng dẫn viên du lịch có hợp đồng theo mùa vụ hoặc hợp đồng theo chuyến tour hoặc hợp đồng cộng tác viên… trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2020 đến thời điểm nộp hồ sơ, cần bám sát tính hợp lệ của hồ sơ với hợp đồng lao động hợp lệ đúng quy định của Bộ Luật Lao động…”

Theo hướng dẫn của Tổng cục Du lịch: Người lao động có thẻ hướng dẫn viên du lịch, thẻ hội viên được cấp sau ngày 7/7/2020 vẫn thuộc đối tượng hỗ trợ của Chính phủ. Gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng là gói hỗ trợ cho người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 năm 2021. Vì vậy những người mới được cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch, đủ điều kiện hành nghề nhưng do đại dịch COVID-19 nên công việc bị ảnh hưởng (ví dụ các bạn sinh viên mới ra trường, nếu có đủ hồ sơ hợp lệ vẫn thuộc đối tượng hỗ trợ).

Tuy nhiên, theo quy định là HDV thuộc tổ chức xã hội nghề nghiệp là HDV chịu sự quản lý của các hiệp hội, nhưng nhiều hiệp hội du lịch các tỉnh lại không có chi hội HDV, hay hội HDV chưa thành lập cũng không được chi trả.

Đại diện Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Bình cho biết: “Hiệp hội Du lịch là tổ chức nghề nghiệp, hy vọng gói hỗ trợ lần này sẽ hỗ trợ một phần khó khăn cho HDV là thành viên của Hiệp hội. Nhưng khi áp dụng quy định của Tổng cục Du lịch gửi thì Hiệp hội Du lịch Quảng Bình không có tên trong đó. Trong đợt hỗ trợ lần này, chỉ có 7 đơn vị thành viên được hỗ trợ, đó là: Thành viên Hội hướng dẫn viên Du lịch Việt Nam; Chi hội hướng dẫn viên du lịch Hà Nội; Hội Hướng dẫn viên du lịch du lịch Thừa Thiên Huế; Chi hội Hướng dẫn viên du lịch Đà Nẵng; Chi hội Hướng dẫn viên du lịch TP Hồ Chí Minh; Chi hội Hướng dẫn viên du lịch Đắc Lắc; Hội Hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Số hiệp hội du lịch trên toàn quốc còn lại không có trong danh sách được hỗ trợ HDV. Điều này là bất hợp lý dẫn đến con số HDV được chi hỗ trợ trong gói 26.000 nghìn tỷ lần này là con số khiêm tốn, ít ỏi…