VASEP kiến nghị nhiều giải pháp gỡ khó đối với doanh nghiệp thủy sản

Ngày 8/12 vừa qua, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) có báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ về tình hình sản xuất, xuất khẩu thuỷ sản và các vướng mắc, khó khăn về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính của doanh nghiệp (DN) thuỷ sản tháng 11/2023.

Những khó khăn, vướng mắc được VASEP nêu ra gồm 4 vấn đề chính: bất cập trong hướng dẫn về mức thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với phế phẩm, phụ phẩm thủy hải sản; bất cập trong việc xuất hóa đơn hàng bán bị trả lại của DN, khó khăn trong kê khai khấu trừ thuế GTGT đối với hóa đơn của cơ sở kinh doanh bỏ trốn, ngừng hoạt động; quá nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra mỗi năm.

Về bất cập, trong hướng dẫn về mức thuế GTGT đối với phế phẩm, phụ phẩm thủy hải sản, VASEP cho biết, các công ty chế biến thủy hải sản có cả mặt hàng thủy hải sản đông lạnh (không qua gia nhiệt) và mặt hàng đông lạnh đã qua hấp, luộc chín. Nguyên liệu thủy sản sử dụng đầu vào của hai mặt hàng này đều giống nhau. Tuy nhiên, thuế suất thuế GTGT áp dụng khi xuất bán phế liệu của hai loại mặt hàng trên lại khác nhau.

Do đó, hiệp hội này kiến nghị Bộ Tài chính xem xét có văn bản hướng dẫn cho tất cả các Cục thuế địa phương và DN để các loại phế liệu, phế phẩm, phụ phẩm thủy – hải sản (dù của mặt hàng sơ chế hay chế biến) nhưng chưa chế biến thành sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT ở khâu kinh doanh thương mại.

Đối với bất cập trong việc xuất hóa đơn hàng bán bị trả lại của DN, các DN phản ánh, việc xuất hóa đơn cho hàng bán bị trả lại hay trả lại hàng mua hiện nay của DN tại các địa phương đang gặp nhiều khó khăn.

Mặc dù cùng căn cứ theo các quy định chung là Nghị định 123 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ và Thông tư 78 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định 123 nhưng các cục thuế địa phương đang hướng dẫn DN thực hiện theo các cách thức khác nhau, thậm chí trái ngược nhau.

VASEP kiến nghị, Bộ Tài chính xem xét có văn bản hướng dẫn thống nhất cho các bên liên quan để cho phép dù áp dụng bất kỳ thủ tục, hay hình thức trả hàng nào thì các bên được phép tự lựa chọn hình thức hóa đơn với điều kiện vẫn bảo đảm việc kê khai thuế thống nhất, phản ánh đúng bản chất giao dịch giữa hai bên.

Cũng theo phản ánh của DN, vừa qua, do hoạt động khó khăn nên nhiều DN buộc phải đóng cửa, bị đóng mã số thuế, chủ DN bỏ trốn… dẫn đến DN nhận hóa đơn của họ rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”, đứng trước nguy cơ bị cơ quan thuế xử phạt vì hành vi “khai sai”.

Với mỗi hóa đơn GTGT không được hoàn thuế, DN mất 10% thuế GTGT và có thể phát sinh thêm thuế thu nhập DN, chưa kể nếu nộp chậm sẽ bị phạt vi phạm.

Theo quy định hiện hành, khi DN xuất hóa đơn, cơ quan thuế tiến hành xác minh và cấp mã. Do đó, hóa đơn đó phải được coi là hợp lệ và DN phải được hoàn thuế GTGT. Cơ quan thuế cần có giải pháp phù hợp để phát hiện kịp thời những DN bỏ trốn, bị đóng mã số thuế.

Đối với các DN kinh doanh có hợp đồng đầy đủ, thực tế có mua hàng, có thanh toán và hóa đơn đã được xuất hợp lệ, không nên yêu cầu DN mua hàng phải giải trình làm rõ việc sử dụng hóa đơn đó để được khấu trừ hoàn thuế GTGT.

Đặc biệt, trong văn bản kiến nghị gửi Văn phòng Chính phủ, VASEP cũng kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước cần khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Đồng thời cắt giảm hoạt động thanh tra, kiểm tra không cần thiết đối với DN, thực hiện đúng theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 20/CT-TTg của Chính phủ.