Ngồi cả ngày: Hiểm họa âm thầm từ đầu đến chân đối với sức khỏe

Chân và mông yếu dần

Cơ thể con người cần vận động để duy trì sức mạnh cơ bắp. Khi bạn ngồi cả ngày, cơ chân và mông không được sử dụng để nâng đỡ cơ thể, lâu dần sẽ dẫn đến teo cơ và yếu cơ. Thiếu lực từ phần thân dưới khiến khả năng giữ thăng bằng giảm sút và làm tăng nguy cơ chấn thương.

Nguy cơ tăng cân cao

Di chuyển giúp cơ thể giải phóng các phân tử như lipoprotein lipase – chất có vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa chất béo và đường. Khi phần lớn thời gian trong ngày được dành cho việc ngồi, quá trình giải phóng các phân tử này bị hạn chế, khiến mỡ tích tụ, đặc biệt là ở vùng mông. Một nghiên cứu gần đây cho thấy phần phía sau cơ thể có xu hướng mở rộng đáng kể khi ngồi nhiều.

Ngay cả khi có tập luyện, người thường xuyên ngồi vẫn có nguy cơ cao mắc hội chứng chuyển hóa. Một nghiên cứu chỉ ra rằng nam giới ngồi nhiều hơn mức trung bình sẽ có xu hướng tích mỡ ở vòng hai – khu vực nguy hiểm nhất để tích trữ chất béo.

Ảnh minh họa.

Đau hông và lưng kéo dài

Ngồi lâu ảnh hưởng tiêu cực đến cơ hông và lưng. Việc gập hông liên tục khiến cơ hông ngắn lại, còn tư thế ngồi không đúng hoặc sử dụng ghế không phù hợp dễ dẫn đến tổn thương cột sống. Điều này gây áp lực lên các đĩa đệm và có thể dẫn đến thoái hóa sớm, gây ra các cơn đau mãn tính kéo dài.

Lo âu và trầm cảm rình rập

Dù hiểu biết về tác động tinh thần của việc ngồi còn hạn chế so với tác động thể chất, các nghiên cứu vẫn chỉ ra rằng nguy cơ trầm cảm và lo âu tăng cao ở những người ngồi nhiều. Thiếu vận động đồng nghĩa với việc cơ thể không được giải phóng các hormone tích cực từ thể thao, dẫn đến tâm trạng dễ rơi vào trạng thái tiêu cực. Tuy nhiên, các tác động tinh thần này có thể được cải thiện đáng kể nếu duy trì thói quen luyện tập hàng ngày.

Nguy cơ ung thư tăng cao

Nhiều nghiên cứu cho thấy việc ngồi quá lâu có thể làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư phổi, ung thư tử cung và ung thư đại trực tràng. Dù nguyên nhân chính xác chưa được xác định, nhưng mối liên hệ giữa việc ít vận động và nguy cơ ung thư là không thể phủ nhận.

Bệnh tim mạch đe dọa tính mạng

Ngồi quá nhiều có thể làm suy giảm chức năng tim và dẫn đến các bệnh tim mạch nghiêm trọng. Một nghiên cứu cho thấy, nam giới ngồi xem tivi hơn 23 giờ/tuần có nguy cơ tử vong do bệnh tim cao hơn 64% so với những người chỉ xem tivi 11 giờ/tuần. Nguy cơ lên cơn đau tim hoặc đột quỵ ở những người ngồi nhiều được ghi nhận cao hơn 147%.

Tiểu đường rình rập

Thói quen ngồi lâu còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường lên tới 112%. Trong một nghiên cứu về ảnh hưởng của việc nghỉ ngơi 5 ngày liên tục trên giường, các nhà khoa học nhận thấy dấu hiệu kháng insulin – còn gọi là tiền tiểu đường – gia tăng rõ rệt, làm cơ thể khó kiểm soát đường huyết.

Suy giãn tĩnh mạch gây mất thẩm mỹ

Việc máu bị ứ lại ở chân do ngồi lâu dễ dẫn đến suy giãn tĩnh mạch. Dù không quá nguy hiểm đến tính mạng, nhưng những đường tĩnh mạch sưng phồng, nổi rõ dưới da có thể gây mất thẩm mỹ và khiến người bệnh mất tự tin. Trong một số trường hợp hiếm, tình trạng này có thể tiến triển thành những bệnh lý nghiêm trọng hơn như hình thành cục máu đông.

Huyết khối tĩnh mạch sâu – mối nguy cấp cứu

Huyết khối tĩnh mạch sâu là tình trạng hình thành cục máu đông trong lòng tĩnh mạch, thường xảy ra ở chân. Nếu một phần cục máu đông vỡ ra và di chuyển đến phổi, nó có thể gây tắc mạch phổi – một tình trạng cấp cứu nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong. Thói quen ngồi nhiều, kể cả khi đi máy bay trong thời gian dài, là yếu tố góp phần gây ra tình trạng này.

Cứng cổ, cứng vai – nỗi khổ dân văn phòng

Không chỉ chân, mông và lưng bị ảnh hưởng, mà vai và cổ cũng chịu tổn thương nếu ngồi lâu, đặc biệt là khi làm việc trước màn hình máy tính trong thời gian dài. Tình trạng căng cơ vùng vai gáy không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng tới hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống.

Kết luận

Ngồi quá nhiều mỗi ngày là một thói quen âm thầm nhưng nguy hiểm. Từ đau nhức cơ xương đến các bệnh lý tim mạch, tiểu đường, ung thư và cả những rối loạn về tinh thần, hậu quả của việc ngồi lâu là không thể xem nhẹ. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe toàn diện, mỗi người nên chủ động đứng dậy, vận động thường xuyên và điều chỉnh lối sống ngay từ hôm nay. Bạn có đang ngồi quá nhiều không?