“Giải mã” thương hiệu cua Cà Mau

Cua ngon nhất Việt Nam

Ông Ngô Vũ Thăng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, từ năm 2022, cua Cà mau đã được xác lập bảo hộ chỉ dẫn địa lý và hiện là mặt hàng chủ lực của tỉnh với tổng giá trị 10.000 tỷ đồng/năm. Người tiêu dùng trong nước, quốc tế ưa chuộng cua Cà Mau thông qua danh tiếng và chất lượng như: thịt săn chắc, ngon ngọt, nhiều dinh dưỡng do được sống ở khu vực phù sa bồi lắng đặc biệt, giàu nguồn thức ăn tự nhiên…

“Cua Cà mau nổi tiếng với hương vị đặc trưng riêng khác biệt, được đánh giá là loại cua ngon và chất lượng nhất Việt Nam”, Phó Chủ tịch tỉnh Cà Mau Ngô Vũ Thăng khẳng định.

Ông Ngô Vũ Thăng (áo xanh) - Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau tiếp các chuyên gia đến từ các viện trường, tổ chức quốc tế bên lề hội thảo.

Theo ông Thăng, sản phẩm cua Cà Mau không chỉ là nguồn thu quan trọng cho hàng vạn hộ dân mà còn là “đặc sản” có tiềm năng lớn để khai thác thị trường cao cấp trong nước và quốc tế. Về quy mô diện tích nuôi cua kết hợp, xen canh trong vuông tôm khoảng 365.000ha, nuôi cua bán thâm canh khoảng 200ha, nuôi cua trong hộp khoảng 3.000 hộp.

Hiện nay, sản lượng hàng năm ước tính khoảng hơn 31.000 tấn, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, sẽ nâng tổng sản lượng của cua lên khoảng 36.500 tấn, phấn đấu xuất khẩu và phát triển chuỗi liên kết tiêu thụ ngành hàng cua đạt từ 30% sản lượng trở lên. Điều này chứng tỏ tiềm lực cung ứng sản phẩm cua Cà Mau lớn cho thị trường nội địa và xuất khẩu.

Phó Chủ tịch tỉnh Cà Mau Ngô Vũ Thăng cho rằng, tuy có nhiều lợi thế về tiềm năng phát triển, ngành hàng cua Việt Nam đang đối diện với một số thách thức mà chúng ta phải nhìn nhận và tìm giải pháp khắc phục như: dịch bệnh và an toàn sinh học có thể gây thiệt hại lớn nếu không có hệ thống giám sát, cảnh báo và quản lý hiệu quả. “Việc quản lý môi trường và bảo tồn nguồn lợi tự nhiên cần được cải thiện, vận hành theo nguyên tắc bền vững để bảo vệ hệ sinh thái rừng ngập mặn là “nguồn gốc hương vị” và sinh cảnh chính cho cua sinh trưởng”, ông Thăng nhấn mạnh.

Các chuyên gia nước ngoài góp ý cho ngành cua Cà Mau.

Các chuyên gia nhận định, việc mở rộng quy mô phát triển nếu thiếu quy hoạch và kỹ thuật sẽ đe dọa chất lượng môi trường nuôi. Về năng lực chế biến, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn xuất khẩu để vươn tới thị trường cao cấp, sản phẩm cua Việt Nam rất cần các giải pháp chế biến, bảo quản chứng nhận an toàn thực phẩm và hệ thống truy xuất nguồn gốc, minh bạch chuỗi cung ứng cũng như năng cạnh tranh thị trường và chuỗi giá trị, tuy tiềm năng lớn, nhưng giá trị gia tăng trên sản phẩm chế biến từ cua và thương hiệu còn khiêm tốn.

Chuyên gia hiến kế

Theo TS Lovatelli Alessandro - Chuyên gia thủy sản của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), ngành nuôi cua biển, đặc biệt các loài thuộc chi Scylla, đã phát triển từ các hoạt động quy mô nhỏ ven biển thành một lĩnh vực nuôi trồng thủy sản có giá trị thương mại quan trọng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. FAO đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối trao đổi kỹ thuật, phổ biến nghiên cứu và tăng cường năng lực nhằm củng cố ngành này.

TS Lovatelli Alessandro - Chuyên gia thủy sản của FAO chia sẻ kinh nghiệm nuôi cua từ các quốc gia khác.

“Sự tham gia của FAO trong lĩnh vực nuôi cua biển, từ việc soạn sổ tay nuôi cua biển cho đến tổ chức hội nghị chuyên gia tại Singapore (FAO-2025), thể hiện cam kết chiến lược của FAO đối với việc chuyển đổi bền vững hệ thống thực phẩm thủy sản, phù hợp với tầm nhìn “Chuyển đổi Xanh - Biển - Blue TransJormation” trên toàn cầu.

Mặc dù vẫn là một phân ngành hàng nhỏ, nuôi cua biển đang phát triển nhanh chóng Trung Quốc chiếm khoảng 51% sản lượng toàn cầu, trong khi Việt Nam đóng góp khoảng 28%, tiếp theo là Philippines, Ấn Độ, Indonesia, Bangladesh, Myanmar, Thái Lan, cho thấy tốc độ tăng trưởng ấn tượng, tăng hơn 650% trong thập kỷ qua, đạt hơn 80.000 tấn/năm. Tuy nhiên, sản xuất dựa trên nguồn giống từ trại vẫn chiếm tỷ lệ nhỏ. Phần lớn các trại nuôi vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn giống tự nhiên, làm dấy lên lo ngại về tính bền vững”, TS Lovatelli Alessandro lý giải.

TS Lovatelli Alessandro cho biết, hiện tại FAO đã xác định nhiều nút thắt trong phát triển ngành bao gồm: phụ thuộc vào giống tự nhiên, khai thác quá mức cua giống bố mẹ. Suy thoái môi trường sống đặc biệt là hệ sinh thái rừng ngập mặn. Hạn chế trong tiếp cận thức ăn công nghiệp, dịch bệnh và an toàn sinh học chưa được đảm bảo, những vấn đề này cho thấy nhu cầu cấp thiết phải đầu tư nghiên cứu và chuyển giao công nghệ để chuyển dần sang mô hình sản xuất giống nhân tạo bền vững.

Tại hội thảo, đã có 12 tham luận trong ngoài nước đã làm rõ và cung cấp các dữ liệu khoa học về nghiên cứu hệ thống đổi mới sáng tạo của nông nghiệp, chính sách hỗ trợ phát triển ngành thủy sản Việt Nam và thách thức của ngành hàng cua Cà Mau trong phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu.

Cua Cà Mau thịt săn chắc, ngon ngọt, nhiều dinh dưỡng do được sống ở khu vực phù sa bồi lắng đặc biệt, giàu nguồn thức ăn tự nhiên.

Rất nhiều tham luận trong ngoài nước của các giáo sư, tiến sĩ, học giả, các viện trường tại buổi hội thảo đã đem đến cách nhìn tổng quan về con cua trong phát triển ngành hàng này như: kinh nghiệm phát triển ngành cua tại Thái Lan - chính sách, kỹ thuật và liên kết vùng. Mô hình nuôi cua biển ở Philippines - sản xuất giống và bảo vệ nguồn lợi. Mô hình nuôi cua biển ở Indonesia… những thách thức của ngành thủy sản của của Australia đề cập tiếp cận thị trường và thương mại.