“Loay hoay” xác định nghĩa vụ thuế, doanh nghiệp gặp khó

Bán đất mộ bị áp thuế kinh doanh bất động sản

Theo ông Ngô Phúc Hiện - Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Mê Kông, doanh nghiệp này đầu tư theo kêu gọi của UBND tỉnh Hậu Giang với dự án Hoa viên Nghĩa trang nhân dân Hậu Giang. Mục tiêu duy nhất của dự án là đầu tư, khai thác cung cấp các dịch vụ nghĩa trang (địa chỉ: Số 6, Quốc lộ 61, ấp Tầm Vu 1, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang), theo chính sách khuyến khích xã hội hóa của Nghị định 35/2008/NĐ-CP về xây dựng, quản lý và sử dụng nghĩa trang.

Dự án Hoa viên Nghĩa trang nhân dân Hậu Giang do Công ty Cổ phần Mê Kông đầu tư.

“Trong quá trình thực hiện dự án từ năm 2008 - 2009, công ty bắt đầu khai thác, bán các phần đất mộ. Thời điểm đó, DN có xin hướng dẫn kê khai thuế TNDN thì không được phản hồi cụ thể. Do vậy, công ty đã căn cứ theo Nghị định 124/2008 về “thuế suất ưu đãi” và “miễn thuế, giảm thuế”, ông Hiện cho biết.

Ngày 1/7/2014, Cục Thuế tỉnh Hậu Giang tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật thuế với công ty (thời kỳ kiểm tra từ 5/7/2008 - 31/12/2013). Sau 1 tuần, Cục thuế ban hành Quyết định số 717/QĐ-CT về việc xử lý vi phạm về thuế qua kiểm tra việc chấp hành pháp luật thuế đối với công ty với các nội dung: Truy thu, phạt nộp chậm thuế GTGT, TNDN hơn 1 tỷ đồng (mục 1, Điều 1); kê khai sai thuế GTGT, TNDN 381 triệu đồng (mục 2, Điều 1).

Ông Hiện cho rằng, các khoản phạt, truy thu trên trái với Nghị định 35/2008/NĐ-CP và Luật Đầu tư quy định về những chế độ ưu đãi.

Không đồng ý với Quyết định 717, công ty khiếu nại đến Cục trưởng Cục thuế tỉnh Hậu Giang, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế nhưng sau đó đều nhận quyết định không chấp nhận khiếu nại nên công ty đã khởi kiện, yêu cầu tòa hủy Quyết định 717 và 2 quyết định giải quyết khiếu nại trên.

Tuy nhiên, năm 2016, tại phiên xử sơ thẩm, TAND tỉnh Hậu Giang đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của công ty. Sau đó, công ty đã kháng cáo toàn bộ bản án lên tòa phúc thẩm.

Xác định đất chôn là bất động sản có một phần chưa phù hợp

Tại phiên xử phúc thẩm của TAND Cấp cao TP Hồ Chí Minh ngày 13/10/2017, tòa tuyên xử chấp nhận 1 phần kháng cáo của Công ty Cổ phần Mê Kông. Cụ thể, hủy mục 2, Điều 1 của Quyết định 717 có nội dung phạt hơn 381 triệu đồng đối với hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế GTGT, TNDN phải nộp.

Hội đồng xét xử (HĐXX) cho rằng, tại biên bản làm việc ngày 27/4/2012, thông báo số 535/CT-TH.NV.DT ngày 30/5/2012 của Cục Thuế tỉnh Hậu Giang về chính sách thuế GTGT xác định “Công ty Mê Kông có hoạt động kinh doanh nghĩa trang, phân lô đất bán nền mộ trong phạm vi đất có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của DN là hoạt động kinh doanh không thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Công ty phải khai thuế GTGT đối với doanh thu bán nền mộ đúng quy định về pháp luật kinh doanh bất động sản” là không đúng quy định pháp luật.

Sai sót nêu trên đã được Tổng cục Thuế chấn chỉnh và kết luận, đồng thời đề nghị Cục Thuế tỉnh Hậu Giang xem xét, căn cứ vào tình hình thực tế của DN để giải quyết theo quy định tại Công văn số 230/TCT-CS ngày 17/1/2013. Mặt khác, sai sót này dẫn đến tình trạng cục thuế tỉnh kiểm tra và hướng dẫn DN thi hành các quy định thuế không đúng; và cũng là nguyên nhân chính dẫn đến việc DN kê khai thuế không đúng.

HĐXX cũng cho rằng, Cục Thuế tỉnh Hậu Giang xác định “Hoạt động phân lô nền, mộ, bán đất cho thân nhân dùng làm huyệt mộ trong nghĩa trang được xác định là hoạt động chuyển quyền sử dụng đất…” và áp dụng quy định của pháp luật về chuyển nhượng bất động sản để làm cơ sở tính thuế thu nhập DN đối với Công ty Mê Kông là có phần chưa phù hợp với khoản 2, Điều 4 Luật kinh doanh bất động sản 2006.

Cụ thể, “Kinh doanh bất động sản là việc bỏ vốn tự tạo lập, mua, nhận chuyển nhượng, thuê, thuê mua bất động sản để bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê nhằm mục đích sinh lợi…”. Luật này có hiệu lực trong thời gian Công ty Mê Kông thực hiện nội dung kinh doanh nêu trên”, HĐXX nhận định.

Doanh nghiệp, cơ quan thuế cùng chờ hướng dẫn

Ông Nguyễn Phúc Hiện cho biết, trước kế hoạch kiểm tra thuế trong tháng 10/2022của Cục thuế tỉnh Hậu Giang khiến DN lo lắng nên ngày 10/10, công ty tiếp tục có văn bản kiến nghị đến Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng.

Trong đơn kiến nghị đến Bộ Xây dựng (cơ quan dự thảo Nghị định 35), ông Hiện mong muốn được làm rõ: Tính pháp lý đất nghĩa trang nhà đầu tư mua làm dự án nghĩa trang, sau đó DN bán để sử dụng chôn cất có phải là hàng hóa theo luật Kinh doanh bất động sản định nghĩa hay không? Để DN có cơ sở báo cáo lại cho Cục Thuế tỉnh Hậu Giang.

Đồng thời, trong văn bản gửi ngày 4/10/2022, ông Hiện cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ can thiệp, yêu cầu ngành tài chính thi hành hành theo Điều 6 của Nghị định 35/2008. Để doanh nghiệp được hưởng ưu đãi miễn, giảm thuế đúng theo Luật Đầu tư và Nghị định 124/2008. Kiến nghị này đã được Văn phòng Chính phủ có phiếu chuyển số 2016/PC-VPCP đến Bộ Tài chính xem xét, xử lý theo quy định.

Liên quan đến vụ việc, ông Nguyễn Thanh Bình - Cục trưởng Cục thuế tỉnh Hậu Giang cho biết, cơ quan thuế cùng công ty sẽ chờ văn bản hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền đối với nội dung kiến nghị của công ty về mặt hàng “bán đất nguyệt mộ” là mặt hàng được ưu đãi thuế TNDN theo lĩnh vực xã hội hóa hay là mặt hàng kinh doanh bất động sản, khi có văn bản hướng dẫn cụ thể đề nghị công ty thực hiện khai thuế đúng theo quy định.

“Trước khi có văn bản trả lời của cơ quan có thẩm quyền cục thuế và công ty sẽ tiếp tục thực hiện đúng theo bản án của Tòa án cấp cao đã có kết luận ngày 13/10/2017. Về nội dung kiểm tra thuế đối với công ty theo kế hoạch năm 2022 thì Cục Thuế sẽ tạm dừng kiểm tra và thay thế đơn vị khác”, ông Bình thông tin.