Ba trụ cột đưa hàng Việt bứt phá trên bản đồ thương mại toàn cầu

Tại diễn đàn "Toàn cảnh thương mại điện tử (TMĐT) và TMĐT xuyên biên giới – Hướng đi cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam" ngày 5/9 tại TP Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết, năm 2024, thị trường TMĐT Việt Nam đạt quy mô trên 25 tỷ USD, tăng trưởng 20% so với năm trước đó, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Qua đó giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong top 3 thị trường TMĐT lớn nhất Đông Nam Á.

Nhiều thương hiệu Việt, các sản phẩm địa phương đã khẳng định chỗ đứng trên các nền tảng TMĐT trong nước và bắt đầu hướng ra thị trường quốc tế thông qua các nền tảng toàn cầu.

Với đà phát triển mạnh của TMĐT, TMĐT xuyên biên giới không chỉ là xu hướng quan trọng trong bài toán kinh doanh của doanh nghiệp mà còn là động lực chiến lược cho xuất khẩu quốc gia, đã được đưa vào Kế hoạch GoGlobal của Chính phủ.

Các doanh nghiệp Việt Nam đã hiện diện tại nhiều thị trường trọng điểm như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời mở rộng sang ASEAN, Trung Đông, Nga và Australia.

Trong phần tham luận cũng như toạ đàm tại sự kiện, các diễn giả cùng thống nhất rằng ba trụ cột then chốt để hàng Việt bứt phá là: xây dựng thương hiệu, đầu tư công nghệ và tối ưu logistics. Khi kết hợp với hạ tầng logistics quốc tế, công nghệ hiện đại, chiến lược thương hiệu bài bản cùng mạng lưới khu thương mại tự do (FTZ), Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản xuất, xuất khẩu và TMĐT hàng đầu khu vực.

Ông Nguyễn Đức Thắng – Trưởng bộ phận Kỹ thuật Sản phẩm AI, Torus AI (Pháp), kiêm Giám đốc Taureau AI Việt Nam nhận định, trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra kỷ nguyên thương mại tự động hóa. Tại Mỹ, hơn 30% doanh nghiệp B2B đã tích hợp AI toàn diện, trong khi châu Âu cũng đang tăng tốc.

AI không chỉ mang đến trải nghiệm siêu cá nhân hóa với thử đồ ảo, tìm kiếm hình ảnh, tư vấn 24/7 qua chatbot, mà còn tối ưu chuỗi cung ứng và lợi nhuận. Doanh nghiệp có thể dự báo nhu cầu, gom đơn hàng, giảm chi phí hoàn trả quốc tế, áp dụng định giá động và bản địa hóa marketing cho từng thị trường nhờ AI tạo sinh.

“Ngày nay, AI không còn là lựa chọn bổ sung mà là kỳ vọng bắt buộc trong thương mại toàn cầu”, ông Thắng nhấn mạnh.

Theo ông Đinh Thanh Sơn – Phó Tổng giám đốc ViettelPost, logistics chính là “xương sống” của TMĐT. ViettelPost đang đầu tư mạnh vào hạ tầng, công nghệ để rút ngắn thời gian giao hàng, giảm chi phí và mở rộng mạng lưới tới tận xã, làng nghề – nơi khởi nguồn hàng hóa xuất khẩu.

Việt Nam cũng sở hữu lợi thế về hạ tầng cảng biển nước sâu và hàng không. Từ cảng Cái Mép – Thị Vải, hàng hóa có thể đi thẳng đến Mỹ trong 16 ngày và châu Âu trong 21 ngày. Các chuyến bay thẳng đến Mỹ, Nhật, Hàn rút ngắn đáng kể thời gian giao hàng TMĐT quốc tế, trong khi đường bộ kết nối trực tiếp Trung Quốc và tiểu vùng Mekong với gần 1,4 tỷ dân.

Liên quan đến hệ sinh thái số và FTZ, bà Đinh Thị Thu Hiền – Tổng Giám đốc Yugeeks phân tích, bài học từ Trung Quốc, Singapore, Dubai hay Indonesia cho thấy công nghệ, chính sách và hạ tầng đồng bộ là chìa khóa thành công. Yugeeks đang xây dựng hệ sinh thái 3 trong 1 gồm kho vận, chuỗi cung ứng và mạng lưới bán hàng giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã và làng nghề Việt đưa hàng hóa lên các sàn lớn như Amazon, TikTok Shop, Shopee.

Trong khi đó, ông Trần Thoang – Giám đốc CT-Strategies Việt Nam cho rằng, FTZ sẽ trở thành “lõi TMĐT”, tích hợp quy trình xử lý và hoàn tất đơn hàng trong TMĐT, kho ngoại quan, trung tâm xử lý hoàn trả và cổng dữ liệu một cửa. Ông đề xuất Việt Nam kết nối FTZ với KLIA DFTZ (Malaysia), Dubai CommerCity (UAE), Liege eHub (EU), đồng thời thí điểm cơ chế mới giai đoạn 2025–2027 để tăng sức cạnh tranh.

Ở góc độ thị trường, bà Nguyễn Thị Hoài An – Phó Chủ tịch ACBC Global, Chủ tịch ACBC Việt Nam khuyến nghị doanh nghiệp cần vượt qua vai trò gia công, chủ động xây dựng thương hiệu riêng, bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng cuối cùng và minh bạch truy xuất nguồn gốc.

“Uy tín, chất lượng và minh bạch chính là chìa khóa để xây dựng thương hiệu quốc tế”, bà An nói.

Với nền tảng công nghệ, logistics và thương hiệu được củng cố, cùng sự đồng hành chính sách của Nhà nước, hàng Việt được kỳ vọng sẽ ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu.