Loạt công thức và mô hình 3R + 2R cho doanh nghiệp lựa chọn hậu Covid-19

Với câu hỏi này, tại "Diễn đàn doanh nghiệp: Lựa chọn nào thời hậu Covid?" do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều 02/7 tại Hà Nội, nhiều chuyên gia đã đưa ra một loạt gợi ý cũng như khuyến nghị nhằm giúp doanh nghiệp (DN) vượt qua khó khăn, tiến tới ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh trong "trạng thái bình thường mới".

Ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khẳng định, xu hướng kinh tế nước ta hiện vẫn hết sức khó khăn. Dù một số ngành đang hồi phục, nhưng nhiều ngành kinh tế đang thực sự ngấm tác hại của đại dịch Covid-19 và tình trạng này có thể còn dài. Do đó, chưa có kịch bản nào chắc chắn cho tăng trưởng kinh tế 6 tháng cuối năm 2020.

Trong bối cảnh đó, Chủ tịch VCCI cho rằng, 3 giai đoạn mà cộng đồng DN cần quan tâm, đó là ứng phó, phục hồi và phát triển chuẩn bị cho trạng thái mới - phát triển mới với năng lực cạnh tranh cao hơn, với tinh thần xuyên suốt là biến nguy thành cơ.

Ông Vũ Tiến Lộc cũng gợi ý 3 mô hình phát triển cho cộng đồng DN. Một là mô hình ổn định bảo toàn chi phí, tập trung vào những lĩnh vực kinh doanh cốt lõi. Hai là mô hình nhảy vọt: DN dừng ưu tiên đầu tư vào chương trình cốt lõi mà đầu tư vào mô hình kinh doanh mới. Ba là mô hình tăng tốc: gia tăng đầu tư và tìm kiếm cơ hội mua bán và sáp nhập (M&A).

Theo người đứng đầu VCCI, tùy thuộc vào "sức khỏe" của từng DN và điều kiện thị trường mà DN lựa chọn mô hình phát triển phù hợp. Song điều tiên quyết nhất đối với DN dù với mô hình phát triển nào, nhà lãnh đạo DN phải kiên cường và lãnh đạo phải bằng trái tim. Theo đó, cần phải nâng cấp quản trị DN, nâng cấp công nghệ, định vị lại DN trên thị trường, tiếp cận thông tin - đặc biệt là thông tin về các FTA mới, diễn biến thị trường thế giới để có thể tái cấu trúc.

Chủ tịch VCCI cũng đánh giá cao vai trò của các hiệp hội DN, sự liên kết của các DN sẽ giúp DN tìm ra con đường, công nghệ, và mô hình phát triển để phục hồi, tái khởi động tiến trình hoạt động sản xuất kinh doanh.

Cùng chung quan điểm, chuyên gia Cấn Văn Lực nhận định, năm 2020 là năm rất khó khăn, thách thức bởi đại dịch Covid là cuộc khủng hoảng, theo đó tác động đến mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội; khiến GDP 6 tháng đầu năm tăng trưởng thấp nhất 10 năm qua; khối DN gặp nhiều khó khăn với số DN tạm dừng hoạt động tăng 38,2% - tức là gấp 2 lần so với cùng kỳ năm 2019.

Trước những thách thức to lớn này, chuyên gia Cấn Văn Lực đưa ra giải pháp cho cộng đồng DN, đó là thực hiện mô hình 3R + 2R. Cụ thể: Respond - ứng phó với đại dịch, Rescover - phục hồi và Re-invent - đổi mới, sáng tạo trong mô hình/chiến lược kinh doanh, Restructure (tái cơ cấu) và Resilience - tăng khả năng chống chịu cú sốc bên ngoài.

Cho rằng trong xu thế địa chính trị có nhiều biến đổi, toàn cầu hóa hội nhập, CMCN 4.0, đô thị hóa và CM tiêu dùng, biến đổi khí hậu..., TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh cho rằng, để thành công DN cần nhìn ra thế giới, tận dụng lợi thế, đau đáu sáng tạo, chia sẻ kết nối và quản trị rủi ro.

TS. Võ Trí Thành khuyến nghị cộng đồng DN cần thực hiện tốt 8 nỗ lực để vượt qua Covid-19. Đó là tìm kiếm cơ hội kinh doanh; Kết nối cùng chấp nhận cạnh tranh; Chuyển động cùng CMCN 4.0 & Chuyển đổi số; Đối thoại và ứng xử theo luật; Huy động vốn trong một thị trường tài chính đa dạng, phức hợp, tinh xảo; Xây dựng thương hiệu, trách nhiệm xã hội; Đồng hành cùng Chính phủ trong việc nắm bắt chính sách, cải cách và đối thoại; Quản trị sự bất định/rủi ro.

Trong khi đó, ông Hoàng Đức Hùng - Phó TGĐ PwC Việt Nam lại nhấn mạnh đến 3 chiến lược chính góp phần hỗ trợ DN phát triển từ khủng hoảng.

Một là xem xét lại các ưu tiên chiến lược, trong đó cần xác định lại chi phí phù hợp với các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng, quyết tâm gấp đôi ở những lĩnh vực mang lại lợi thế cạnh tranh sẽ giúp DN vững tin và đủ lực để phát triển.

Hai là tái xây dựng cấu trúc chi phí nhờ xác định những điểm khác biệt trong chuỗi giá trị: Theo đó cần tinh gọi quy trình để tái đầu tư và phát triển.

Ba là đào tạo nhân viên theo phương pháp vận hành mới bởi cuộc khủng hoảng là thời điểm tinh thần mọi người cần liên tục được củng cố. Các lãnh đạo nên hành động để khuyến khích và duy trì những hành vi góp phần giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng...

"Cuộc khủng hoảng là thời điểm tinh thần mọi người cần liên tục được củng cố. Các lãnh đạo nên hành động để khuyến khích và duy trì những hành vi góp phần giải quyết vấn đề chung một cách nhanh chóng. Sau đó, phát triển những hành vi này thành phương thức vận hành mới và tuyên truyền rộng rãi, từ đó duy trì tinh thần và những nỗ lực cần thiết", ông Hoàng Đức Hùng khuyến nghị.

Theo người điều phối diễn đàn, những ý tưởng, gợi ý trên của các chuyên gia thực sự là thông tin quý báu cho cộng đồng DN lựa chọn phục vụ cho chiến lược phát triển tiếp theo của DN trong giai đoạn tới. Trong bối cảnh mới, doanh nghiệp Việt Nam cần phải tiếp tục cân bằng chiến lược đồng thời chuyển hướng đầu tư để chuẩn bị cho những khủng hoảng trong tương lai.