Cây độc: Đằng sau vẻ đẹp mê mẩn của Thông đỏ là độc tố cực mạnh gây chết người

Cây thông đỏ có tên khoa học là Taxus wallichiana thuộc họ Thanh tùng - Taxaceae, hay còn gọi là Thủy tùng. Thông đỏ thường cao 18,3 đến 21,3 mét, vỏ ngoài màu nâu đỏ nhạt, hơi dày, bong vảy, thịt nâu đỏ. Cành xoè rộng, cành non màu lục, gốc cành mang chồi do những vảy màu lục xếp lợp. Lá mọc cách, xếp thành hai dãy, thành đường thẳng, dài 2 – 3,5 cm, rộng 2 – 3 mm, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới màu lục vàng.

Có hai tuyến khí khổng màu lục vàng hay lục nhạt. Cuống lá ngắn. Nón đơn tính khác gốc. Nón đực mọc ở nách lá, hình cầu hay hình trứng, màu vàng có cuống ngắn. Nón cái đơn độc, ít khi mọc đôi, không cuống. Mang một noãn đứng thẳng. Hạt khi chín hình trứng được bao bọc bởi một áo hạt màu đỏ nhạt.

Cây thông đỏ chay còn gọi là Thủy tùng, thường cao 18,3 đến 21,3 mét. Ảnh minh họa

Thông đỏ tuy sống nhiều nhất ở Anh nhưng ở miền nam Hoa Kỳ cũng xuất hiện loại cây này. Thông đỏ thuộc “nhóm IA”, loài đặc hữu có tên trong Sách đỏ Việt Nam và được xếp vào diện cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Hiện trên thế giới có 3 nước còn ghi nhận loài này là Trung Quốc, Lào và Việt Nam.

Thông đỏ có tên trong Sách đỏ Việt Nam và được xếp vào diện cần được bảo vệ nghiêm ngặt.Ảnh minh họa

Tại Việt Nam Thông đỏ chỉ phân bố 2 quần thể tự nhiên ở Đắk Lắk với 162 cây tại huyện Ea H’leo, huyện Krông Năng và thị xã Buôn Hồ.

Về giá trị kinh tế, gỗ Thông đỏ đắt vì có màu viền đẹp, không bị mối mọt nên được dùng làm tượng, đồ mỹ nghệ cao cấp. Loại gỗ này cũng có nhiều màu như xanh đen, xanh ngọc bích, tím, vàng, đỏ, nâu đỏ… Vân cũng được chia ra vân chỉ, chuối hoặc không vân (hàng gốc). Đặc biệt, gỗ mùi thơm nhẹ tựa như gỗ sưa, lúc nào cũng tiết ra nhựa dù đã làm ra sản phẩm.

Gỗ Thông đỏ đắt, được dùng làm tượng, đồ mỹ nghệ cao cấp. Ảnh minh họa

Gỗ của nó rất có giá trị và dùng để sản xuất làm cung tên vào thời kì đồ đá mới. Sau đó, thế kỉ 10, người Anglo-Sanxons đã dùng quả thông đỏ là một nguyên liệu để điều trị “bệnh nước elf” (sởi hoặc thủy đậu).

Cây Thông đỏ được coi là loại dược liệu quý, được dùng trị nhiều bệnh đặc biệt lá và vỏ cây có thể điều chế các hoạt chất để chữa trị ung thư. Gần đây các nhà nghiên cứu đã dùng thông đỏ cho các chất kháng u mạnh. Ngoài ra cây còn để chiết xuất sản xuất ra thuốc paclitaxol và Taxol - những loại thuốc làm chậm sự phát triển của ung thư buồng trứng, vú, phổi.

Đằng sau vẻ đẹp mê mẩn của Thông đỏ là độc tố cực mạnh gây chết người. Ảnh minh họa

Mặc dù được gọi là thảo dược vàng và có giá trị kinh tế cao, nhưng đằng sau vẻ đẹp mê mẩn của nó là những độc tố mạnh và có cường độ cao. Bằng những kiểm nghiệm khoa học, người ta đã chỉ ra rằng hầu như trong mọi thành phần của cây đều có chất độc ngoại trừ vỏ của hạt. Độc tố trong thông đỏ mạnh và có cường độ cao. Nó có sức bền tồn tại đến mức kể cả khi phơi hay sấy khô vẫn có khả năng gây chết người.