Loài cây duy nhất trên thế giới chỉ có 2 chiếc lá: Tuổi thọ nghìn năm, là biểu tượng của quốc gia

Ảnh minh họa

Cây bách lan có tên khoa học là Welwitschia mirabilis là loài cây duy nhất trên thế giới chỉ có 2 chiếc lá nhưng có tuổi thọ lên đến hàng nghìn năm và có cấu tạo đặc biệt để sống sót trong điều kiện khô hạn khắc nghiệt nhất.

Cây bách lan là cây bụi thân gỗ thường cao chưa đến 1 mét, có ngoại hình xấu xí. Loại cây này chỉ có 2 lá từ khi non đến khi trưởng thành, theo thời gian 2 chiếc lá này tách ra tạo nên 1 ụ lá lộn xộn, 1 gốc thân, 1 rễ cái và 1 cơ quan sinh sản hình nón. Nó chỉ mọc ở sa mạc Namib ở Namibia – 1 trong những sa mạc khô cằn nhất thế giới. Loài cây này có thể sống trong điều kiện khô cằn, khắc nghiệt trong khu vực có lượng mưa trung bình 100mm/năm và thậm chí nhiều năm không có 1 giọt mưa nào. Một cá thể cây có thể sống sót hàng thế kỷ. Xác định niên đại bằng đồng vị carbon-14 cho thấy vài mẫu vật hơn 1.000 năm tuổi. Trong đó, cây bách lan già nhất còn tồn tại khoảng 2.000 năm tuổi. Vì vậy, nó có biệt danh là "hóa thạch sống".

Tên của cây bách lan được đặt theo nhà thực vật học người Áo Friedrich Welwitsch. Năm 1859, ông phát hiện ra loài cây này và mất 1 thời gian sau đó để tìm hiểu về nó. Sở dĩ loài cây này có thể sinh sống được điều kiện cực hạn bởi những chiếc lá phân mảnh có dạng giống bạch tuộc. Nhờ những chiếc lá này che chắn, mặt đất phía dưới được mát mẻ và ẩm ướt hơn, tạo điều kiện tốt cho cây. Để sinh sống trong môi trường khắc nghiệt, cây bách lan hút nước dưới dạng sương, rễ cái mọc dài cắm sâu xuống lòng đất để tìm mạch nước ngầm. Mạng lưới rễ rậm rạp gần mặt đất vươn rộng trong đường kính 30 m.

Như các loài cây hạt trần khác, bách lan không có hoa và sinh sản bằng nón đực và nón cái. Cây non phát triển dễ dàng từ hạt, được bán phổ biến trên thị trường cây cảnh. Người dân bản địa cũng thường sử dụng nón của cây bách lan làm món ăn và cũng rất được ưa chuộng.

Ở Namibia, bách lan đã được đưa vào quốc huy với tư cách là một loài cây biểu tượng của quốc gia này.