Lý Tiểu Long: Điểm giao hòa giữa nghệ thuật – võ thuật và dấu chấm hết tiếc nuối.

Huyền thoại võ thuật

Lý Tiểu Long sinh ngày 27/11/1940, tên thật là Lý Chấn Phiên, hay được biết đến với tên quốc tế Bruce Lee, là một huyền thoại võ thuật, điện ảnh của thế giới. Ông bén duyên với những nét võ đầu tiên từ khá sớm. Năm 13 tuổi, Lý Tiểu Long theo học môn võ Vịnh Xuân quyền với võ sư Diệp Vấn, lúc bấy giờ là chưởng môn hệ phái Vịnh Xuân quyền Hong Kong.

Lý Tiểu Long.

Năm 1959, Lý Tiểu Long sang Mỹ, học tại Trường Trung học Công nghệ Edison rồi tiếp theo là khoa Triết, Đại học Washington. Cũng thời gian này, Lý Tiểu Long nhận võ sư Thiệu Hán Sinh làm sư phụ để được truyền dạy các bài quyền “Tinh võ hội tiết quyền”, “Thất tinh Đường lang băng bộ quyền”.

Thấm nhuần võ đạo, ông bắt đầu mở những lớp đầu tiên dạy Kungfu trên đất Mỹ. Chính những lớp võ này là bước đệm quan trọng, giúp Lý Tiểu Long bật cao để trở thành huyền thoại sau này. Số lượng các lớp học dần nhiều hơn, quy mô lớp cũng mở rộng hơn. Cũng từ đây, tên tuổi của ông bắt đầu đến với đông đảo công chúng hơn, danh tiếng có được cũng tăng lên.

Không ngừng trau dồi bản thân, khả năng võ thuật của Lý Tiểu Long ngày càng hoàn thiện hơn. Một số dấu ấn của ông có thể kể đến như ông có thể cướp một xu ra khỏi lòng bàn tay mở của một người trước khi họ có thể đóng nó, thực hiện hít đất chỉ sử dụng 2 ngón tay: ngón tay cái và ngón trỏ hay hít xà đơn 1 tay được 50 lần,… Đó là những điều mà thể chất của một người bình thường khó lòng đạt được.

Không những vậy, Lý Tiểu Long còn sáng tạo ra một trường phái võ của riêng mình, gọi là Triệt Quyền Đạo – trường phái võ thuật đã vang danh 4 cõi và nổi tiếng cho đến tận ngày nay. Đó là một di sản vĩnh cửu mà Lý Tiểu Long để lại cho đời.

“Nghệ thuật chiến đấu bằng cách chặn đứng đòn tấn công của đối phương” là triết lý chính của môn võ Lý Tiểu Long. Triệt Quyền Đạo là một môn võ bao gồm đòn thế của nhiều môn phái như quyền Anh phương Tây, quyền Thái, Karate Nhật Bản, Taekwondo Hàn Quốc, võ Trung Hoa – Hồng Gia Quyền, Vịnh Xuân Quyền – tất cả được Lý Tiểu Long gọi chung là Kungfu. Phối hợp tất cả tinh hoa của các bài quyền xuất phát từ nhiều môn võ khác nhau, Triệt Quyền Đạo từ đó ra đời.

Song, như thế vẫn chưa đủ để nói về cái hay của Triệt Quyền Đạo, cũng như cái tâm, cái tầm của Lý Tiểu Long đối với ngành võ thuật nói riêng, nghệ thuật nói chung.

Nghệ thuật – Võ thuật giao thoa

Không chỉ là một huyền thoại của võ thuật, điện ảnh Hollywood những ngày đầu phát triển cũng in dấu ấn của Lý Tiểu Long.

Sự nghiệp điện ảnh của ông bắt đầu rực sáng sau bộ phim võ thuật Đường Sơn đại huynh, phát hành năm 1971, doanh thu đạt hơn 3,5 triệu USD chỉ sau 3 tuần công chiếu. Nhưng nói đến những lần thăng hoa nhất của Lý Tiểu Long là phải nhắc tới những phim Tinh võ môn, Mãnh Long quá giang, Long tranh hổ đấu, Trò chơi tử thần. Những bộ phim đã đưa tên tuổi của huyền thoại họ Lý lên đến đỉnh cao danh vọng.

Năm 1972, với phim Tinh võ môn, Lý Tiểu Long nhận liền một lúc 2 giải, là Giải Kim Mã cho phim Hoa ngữ xuất sắc nhất và Giải Kim Mã của Hội đồng giám khảo đặc biệt. Sau khi chết, năm 1994, Lý Tiểu Long còn nhận được giải Thành tựu trọn đời.

Tuy vậy, không phải chỉ vừa múa võ, vừa đóng phim là Lý Tiểu Long trở thành điểm giao thoa giữa võ thuật – nghệ thuật. Thứ khiến ông trở thành huyền thoại ở cả hai lĩnh vực chính là môn võ do chính ông sáng chế: Triệt Quyền Đạo. Như đã đề cập ở trên, Triệt Quyền Đạo quy tụ, chắt lọc tinh hoa từ nhiều bài quyền, thế võ khác nhau mà ra đời.

Không những vậy, Triệt quyền đạo còn là sự kết hợp tài tình giữa nghệ thuật khiêu vũ của châu Mỹ và tinh hoa võ học của châu Á. Lý Tiểu Long đã sáng tạo ra một hình thái cơ thể hoàn toàn mới, một kết hợp độc đáo, chưa từng có giữa nghệ thuật và võ thuật.

Đây cũng là lý do truyền thông Mỹ phong tặng Lý Tiểu Long là một trong những người tạo nên cách mạng trong thế giới võ thuật. Ông được tờ tạp chí Times xếp vào danh sách 100 nhân vật có tầm ảnh hưởng nhất của thế kỉ 20. Với tư duy tiến bộ của mình, ông được vinh danh là một trong những nhà nghiên cứu võ thuật có tầm nhìn và tư tưởng ấn tượng nhất mọi thời đại.

Tử thần đột ngột ập đến

Tháng 7 năm 1973, Lý Tiểu Long, lúc bấy giờ 32 tuổi, có cuộc hẹn với diễn viên George Lazenby để bàn về việc hợp tác thực hiện bộ phim Game of death – Trò chơi tử thần do Lý Tiểu Long làm đạo diễn đồng thời cũng là diễn viên chính. Thời điểm ấy, huyền thoại họ Lý đã rất nổi tiếng – không chỉ ở châu Á mà còn ở châu Âu, châu Mỹ với những bộ phim võ thuật nổi tiếng.

Song, người đàn ông sở hữu tất cả tiền tài và danh vọng ấy lại không thể chiến thắng trước lưỡi hái tử thần. Lúc bấy giờ, Lý Tiểu Long đột ngột cảm thấy không khỏe nên đã uống thuốc giảm đau và nằm nghỉ. Sau đó người ta phát hiện ông nằm đó hôn mê và ngay lập tức gọi cấp cứu đưa ông đến bệnh viện. Do được phát hiện quá muộn, Lý Tiểu Long cuối cùng không qua khỏi. 11 giờ 30 phút tối ngày 20/7/1973, Lý Tiểu Long qua đời tại bệnh viện Queen’s Elizabeth ở Hong Kong.

Cái chết đến khi ông mới 33 tuổi, sự nghiệp diễn xuất và võ thuật đều đang ở đỉnh cao.

Cái chết của Lý Tiểu Long đã gây ra rất nhiều lời đồn đoán. Dù bệnh viện đã kết luận Lý Tiểu Long chết vì “phù não do phản ứng với thuốc giảm đau”, Donald Langford, bác sĩ riêng của Lý Tiểu Long có lần đã lên tiếng phản bác:

“Chẳng ai chết chỉ vì hai viên Aspirin. Người ta không dám nói thẳng là Lý Tiểu Long chết vì dùng ma tuý”, vị bác sĩ cho biết rất nhiều ma tuý được phát hiện trong bao tử Lý Tiểu Long khi ông mất. Theo đó, lý do huyền thoại họ Lý tìm đến chất gây nghiện là vì không thể chịu được áp lực quá lớn của danh vọng.

Ngoài ra, còn rất nhiều lời đồn xung quanh cái chết của Lý Tiểu Long cho đến ngày nay: một đại gia phim ảnh Nhật Bản thuê ninja giết ông để loại ông ra khỏi thị trường giải trí, bị người tình là Betty Ting Pei (Đinh Phối) đầu độc,…

Song, cho dù có là nguyên nhân nào thì cái chết của Lý Tiểu Long là một sự mất mát không nhỏ đối với ngành võ cũng như ngành điện ảnh thế giới.

Người ta rồi cũng sẽ thôi tò mò về nguyên nhân cái chết của ông. Nhưng có lẽ người ta sẽ không bao giờ ngưng tiếc nuối. Một ngôi sao đột ngột vụt tắt trong khoảnh khắc nó chiếu sáng nhất trên bầu trời danh vọng – ngôi sao bất tử của võ thuật, Lý Tiểu Long.

Chúc mừng sinh nhật, điểm giao hòa giữa võ thuật và nghệ thuật, huyền thoại có sức ảnh hưởng lớn đến thế giới võ thuật dù qua đời sớm, Lý Tiểu Long!