Vì sao 20.000 người biết lăng mộ của Thành Cát Tư Hãn nhưng vẫn mãi chưa tìm ra?

Phó giáo sư nhân chủng học tại Đại học Yale - William Honeychurch từ chối suy đoán về vị trí của ngôi mộ: “Ngôi mộ, dù ở đâu thì cũng rất quan trọng đối với người dân Mông Cổ với ý nghĩa gần như tôn giáo”. Một khả năng là Thành Cát Tư Hãn được chôn cất ở tỉnh Khentii phía đông Mông Cổ, nơi ông sinh ra. Các nguồn tin đương thời phần lớn không biết lăng mộ của Thành Cát Tư Hãn ở đâu hay nó trông như thế nào. Không có tài liệu lịch sử hoặc khảo cổ nào mô tả hình dáng vật lý của ngôi mộ này.

Các nhà nghiên cứu từng sử dụng hình ảnh vệ tinh để tìm kiếm ngôi mộ và cuộc khảo sát qua vệ tinh đã xác định được nhiều di tích khảo cổ, nhưng không phải là lăng mộ của Thành Cát Tư Hãn. "Lịch sử bí mật của người Mông Cổ", một ghi chép ẩn danh của người Mông Cổ có niên đại một thời gian sau cái chết của Thành Cát Tư Hãn cũng không đề cập đến lăng mộ của ông, trong đó chỉ nói rằng vào năm 1227, ông đã qua đời và lên thiên đàng.

Tuy nhiên, văn bản nói rằng Thành Cát Tư Hãn có cảm xúc mạnh mẽ về Burkhan Khaldun, một ngọn núi linh thiêng ở tỉnh Khentii. Vào một thời điểm đầu đời, Thành Cát Tư Hãn đã sử dụng địa hình của ngọn núi để trốn thoát khỏi những kẻ thù đang truy đuổi mình, theo trích dẫn Thành Cát Tư Hãn nói rằng: "Mỗi buổi sáng tôi sẽ hy sinh cho Burkhan Khaldun, mỗi ngày tôi sẽ cầu nguyện với nó: Con cháu của tôi sẽ ghi nhớ điều này và làm như vậy!". Mối quan hệ của Thành Cát Tư Hãn với ngọn núi này đã dẫn đến câu hỏi liệu ông có được chôn cất ở đó hay không, nhưng cho đến nay vẫn chưa tìm thấy ngôi mộ nào.

Frank McLynn, một nhà sử học viết trong một cuốn sách: Khi ông qua đời ở tuổi 67 khi Thành Cát Tư Hãn và quân đội của ông đang vận động chống lại một nhóm gọi là Tanguts ở khu vực ngày nay là tây bắc Trung Quốc và điều này gây khó khăn cho việc đưa thi thể của ông về Mông Cổ. Người Mông Cổ vào thời điểm này có thể không có kiến thức về kỹ thuật ướp xác và đã buộc phải chôn cất Thành Cát Tư Hãn ở nơi khác vì họ không thể đưa thi thể của ông về Mông Cổ trước khi nó bị phân hủy. Hoặc có thể hài cốt và lăng mộ của Thành Cát Tư Hãn nằm ở vùng Ordos phía tây bắc Trung Quốc.

Nhà thám hiểm người Venice - Marco Polo, sống từ năm 1254 đến 1324 và ông sống khoảng 17 năm ở Trung Quốc, cho biết trong cuốn sách “Những chuyến du hành của Marco Polo” rằng 20.000 người biết về vị trí của ngôi mộ đã bị giết nhằm cố gắng giữ bí mật về vị trí của nó. Những câu chuyện của Polo đã được nhà văn Rustichello da Pisa ghi lại trong cuốn sách và cuốn sách được xuất bản vào khoảng năm 1300.

Trong khi những tuyên bố của Polo đã được lặp lại trong các câu chuyện về Thành Cát Tư Hãn, Polo đã viết những bài viết này nhiều thập kỷ sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời. Ngoài ra, tính chính xác của nhiều tuyên bố khác của Polo như việc Hốt Tất Liệt, cháu trai của Thành Cát Tư Hãn, bổ nhiệm Polo làm quan đang được các nhà sử học hiện đại tranh luận. Vì vậy, hiện vẫn không biết lời kể của Polo về lăng mộ Thành Cát Tư Hãn có đúng hay không và nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn đến nay vẫn còn là một bí ẩn.