Nhà nước "mất" 1 tỷ USD tại Sabeco và Habeco... vì Bộ Công Thương?

Sau khi VAFI có văn bản gửi Bộ Công thương  đề nghị Sabeco & Habeco phải thực hiện ngay việc niêm yết, đại diện của Sabeco ( ông Lê Hồng Xanh – PTGĐ Sabeco ) và đại diện Bộ Công thương ( ông Phan Đăng Tuất – Vụ trưởng, thường trực Ban Chỉ đạo Đổi mới phát triển doanh nghiệp của Bộ Công thương có phản hổi rằng “ Sabeco chưa đủ điều kiện niêm yết nên đã không thực hiện niêm yết, họ vin rằng để Sabeco được niêm yết thì cổ phần nhà nước phải dưới 80%/vốn điều lệ”.

Nhận được thông tin này, ngày 16/5, VAFI tiếp tục có văn bản thứ 2 gửi Bộ Công Thương và Hội đồng quản trị Sabeco và Habeco phản bác lại ý trên, VAFI một lần nữa tái khẳng định Sabeco & Habeco hoàn toàn đủ điều kiện niêm yết.

VAFI dẫn chứng, tại Điểm d Điều 8 nghị định 14/2007/NĐ-CP ngày 19/1/2007 của Chính phủ qui định chi tiết  thực thi một số điều của Luật Chứng khoán có qui định “… 1 trong những điều kiện  để doanh nghiệp được niêm yết thì tối thiểu 20% cổ phần có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 100 cổ đông nắm giữ …” Nếu chiểu theo qui định này thì Sabeco và Habeco không đủ điều kiện niêm yết tại thời điểm đó vì cổ phần nhà nước chiếm tới gần 90% tại Sabeco và 82% tại Habeco.

VAFI lý luận tiếp, tuy nhiên Chính phủ đã kịp thời  ra  Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc đó để tạo điều kiện cho nhiều DNNN lớn thực hiện  cổ phần hóa gắn với niêm yết chứng khoán. Những ví dụ cụ thể như: Vietinbank thực hiện niêm yết vào ngày 3/7/2009 với tỷ lệ cổ phần nhà nước nắm giữ 89%/VĐL; Vietcombank niêm yết tháng 9/2009 với tỷ lệ cổ phần nhà nước là 90%/VĐL...

Cũng theo Hiệp hội này, để thể chế hóa pháp luật, ngày 2/8/2010 Chính phủ ban hành Nghị định 84/2010/NĐ-CP nhằm sửa đổi bổ sung một số điều của NĐ 14/2007/NĐ-CP ngày 19/1/2007 trong đó tại Điểm 9 Điều 1 có nội dung: Sửa đổi Điểm d Khoản 1 Điều 8 như sau : “Tối thiểu 20% cổ phần có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 100 cổ đông không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và không phải là cổ đông lớn nắm giữ trừ trường hợp doanh nghiệp nhà nước  chuyển đổi thành công ty cổ phần theo qui định của Thủ tướng chính phủ”.
"Qui định sửa đổi có ý nghĩa rằng mọi DNNN đã cổ phần hóa mà kinh doanh có lãi và có trên 100 cổ đông đều đủ tiêu chuẩn niêm yết, không tính tới việc cổ đông bên ngoài nắm giữ bao nhiêu cổ phần", VAFI nhấn mạnh.

Năm 2012, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 58 thay thế các quy định cũ thì các DNNN đã được cho phép thực hiện cổ phần hóa phải gắn với việc niêm yết, bất kể tỷ trọng nhà nước là bao nhiêu, chẳng hạn như BIDV đang niêm yết với cổ phần nhà nước chiếm tới 95%/vốn điều lệ.

VAFI cho biết, cách đây 5 năm từng đề nghị HĐQT Sabeco và Habeco thực hiện niêm yết. Hai doanh nghiệp này sau đó ra Nghị quyết Đại hội cổ đông về việc niêm yết nhưng theo VAFI đánh giá, đó chỉ là kế hoãn binh. Thậm chí, hiệp hội này còn cho rằng, những người đại diện vốn nhà nước tại Sabeco và Habeco là "không thích sự minh bạch" và đã cố tình không thực hiện chủ trương của nhà nước.

Giá trị tài sản nhà nước tại Sabeco và Habeco đáng ra đã có thêm 1 tỷ USD

Cũng tại văn bản, VAFI đã kiến nghị Bộ Công thương cần xem xét lại năng lực, phẩm chất đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật, ý thức tuân thủ chỉ đạo từ đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước (Chính phủ) của những người đang trực tiếp quản lý vốn nhà nước tại Sabeco & Habeco.
VAFI tỏ ra quan ngại về việc điều 1 số cán bộ công chức từ Bộ Công thương xuống doanh nghiệp làm thành viên Hội đồng quản trị là không đủ tiêu chuẩn nếu xét vào năng lực và kinh nghiệm. Đồng thời VAFI cho rằng đây là 1 điều nguy hiểm về quản trị doanh nghiệp.
"Chẳng hạn việc bổ nhiệm Chánh văn phòng Bộ Công thương về làm Chủ tịch HĐQT Sabeco là 1 điều nguy hiểm về quản trị doanh nghiệp vì ông Hà chỉ giỏi về nghiệp vụ thư ký, không có kinh nghiệm và thành tích về quản trị doanh nghiệp", văn bản của VAFI có nêu.

"Bộ Công thương nên hiểu rằng Chủ tịch HĐQT phải là linh hồn của doanh nghiệp, phải có nhiều thành tích xuất sắc về quản trị doanh nghiệp, phải kinh qua thử thách tại nhiều vị trí công tác tại doanh nghiệp. Chủ tịch Sabeco về năng lực ít ra phải bằng 20% năng lực của những người như Trương Gia Bình, Mai Kiều Liên , Lê Quang Danh….Chứ không thể chọn 1 người lơ mơ về quản trị doanh nghiệp như ông Võ Thanh Hà với câu nói nổi tiếng “ vai trò của cổ phần hóa tại Sabeco trong 8 năm qua là mờ nhạt….vậy cổ phần hóa vì mục đích gì, cần nêu rõ”. Sabeco không thiếu gì người tài với năng lực quản trị gấp gấp nhiều lần so với ông Hà vậy tại sao Bộ Công thương không chọn?", VAFI gay gắt.

Bên cạnh đó, VAFI cũng cho rằng nếu như Sabeco & Habeco được niêm yết sớm và nếu như Bộ Công thương lựa chọn được nhân sự giỏi làm người trực tiếp quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thì giá trị tài sản nhà nước tại 2 doanh nghiệp này phải cộng thêm ít nhất 1 tỷ USD nữa.

Cuối cùng, VAFI tiếp tục thúc sớm niêm yết Sabeco và Habeco. VAFI tin rằng, sau khi thoái toàn bộ vốn tại Sabeco và Habeco, quản trị doanh nghiệp sẽ tốt lên, thu ngân sách từ các loại thuế , phí sẽ tăng lên còn nếu chậm trễ trong việc thoái vốn hoặc thoái vốn nửa vời cộng với năng lực quản trị yếu kém thì rất có thể nhà nước sẽ không thu được bao nhiêu từ việc thoái vốn sau này .

Nên đọc