'Lợn béo' F-35 bị mất thị phần tại sân nhà bởi F-15EX

Thông báo của Không quân Mỹ, trong số tiền 4,2 tỷ USD, phần lớn được ưu tiên dùng vào việc mua sẵm chiến đấu cơ mới F-15EX cùng vũ khí đi kèm để thay thế phi đội F-15C/D già cỗi hiện nay. Ngoài ra, sẽ có khoảng 24 thùng nhiên liệu phụ treo bên ngoài trang bị cho F-15EX cũng nằm trong đợt mua sắm mới.

Trong gói tăng cường sức mạnh cho Không quân, F-35 không hề được nhắc đến. Chuyện càng trở nên đặc biệt bởi không như kế hoạch được công bố hồi đầu năm 2021 rằng trong năm tới, Không quân Mỹ sẽ mua thêm một phi đội F-35 với khoảng 20 chiếc.

Tiêm kích F-15EX.

Theo chuyên gia quân sự Mỹ Valerie Insinna, số F-15EX mua mới vừa được công bố nhiều đúng bằng số F-35 Không quân Mỹ dự kiến mua trước đó. Điều này cho thấy một sự thật, dù là chiến đấu cơ thế hệ 5 nhưng F-35 đang đánh mất thị phần trên chính sân nhà bằng máy bay thế hệ 4++ F-15EX.

Vị chuyên gia này cho rằng, với loạt lợi thế khi so với F-35, việc tiêm kích F-15EX chiếm mất thị phần của F-35 và được coi là dòng chiến đấu cơ chủ lực của Không quân Mỹ cũng không quá bất ngờ.

Chương trình chế tạo F-15EX nằm trong hợp đồng giữa Không quân Mỹ và hãng Boeing ký hồi tháng 7/2020. Hãng chế tạo hàng không Mỹ đã nhận gần 1,2 tỷ USD để cung cấp 8 chiếc F-15EX đầu tiên trong giai đoạn sản xuất lô nhỏ - LRIP.

Phiên bản F-15EX đánh dấu sự quay lại đặt mua máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 sau 15 năm tạm dừng của Không quân Mỹ. Năm 2001 và 2005, Không quân Mỹ đã nhận chiếc máy bay chiến đấu F-15E Strike Eagle và F-16 Fighting Falcon cuối cùng để mở đường cho việc mua sắm máy bay thế hệ thứ 5 F-35 Lightning II mới.

Nhưng tiến độ và chất lượng nghi ngờ của dòng máy bay thế hệ thứ 5 đã buộc Không quân Mỹ phải tính toán phương án bổ sung. Hiện tại, các phi đội máy bay F-15C/D của Quân đội Mỹ đã ở giai đoạn cuối của vòng đời, còn số lượng máy bay F-22 và F-35 lại quá ít và không đủ tin cậy để đáp ứng yêu cầu tác chiến.

Trong kế hoạch ngân sách quốc phòng năm tài khóa 2021, Không quân Mỹ dự kiến mua khoảng 12 máy bay F-15EX và con số này tới năm 2025 sẽ là 72 máy bay. Không quân Mỹ có thể sở hữu tới 200 máy bay F-15EX trong thập niên 2030 với tổng chi phí ước khoảng 22,9 tỷ USD.

Chuyên gia Mỹ cho rằng, dù không phải là dòng chiến đấu cơ mới hoàn toàn nhưng trong thời gian tới, F-15EX vẫn được xếp vào hàng tiêm kích mạnh nhất của Mỹ. Theo Valerie Insinna, tiêu chí gọi tên tiêm kích mạnh nhất được giới quân sự Mỹ đưa ra không dựa vào khả năng tàng hình mà dựa trên khả năng cơ động, số lượng vũ khí và khả năng hoàn thành nhiệm vụ.

Xét theo tiêu chí này, cả F-22 và F-35 đều thua xa F-15EX. Để có chỗ đứng trong Không quân Mỹ, tiêm kích F-15EX được thiết kế đặc biệt có thể mang theo tổng cộng 24 tên lửa các loại. Con số này nhiều gấp 3 trên F-35 và gấp đôi so với dòng tiêm kích thế hệ 4++ mạnh nhất của Nga là Su-35.

Để sở hữu sức mạnh hỏa lực ấn tượng như vậy, F-15EX đã phải nâng cấp rất nhiều so với nguyên bản. Móc treo vũ khí được thiết kế cực lạ theo kiểu chia tầng. Ngoài hệ thống hỏa lực, việc dùng F110 GE 132 cho F-15EX đã được quyết định bởi chỉ cần động cơ này, F-15EX đã có lực đẩy mạnh hơn đáng kể so với Su-35 của Nga và vượt cả F-35 và F-22 Mỹ hiện nay.

Động cơ F110 GE có lực đẩy 154.5kN so với 142kN của AL-41F1S trang bị cho tiêm kích Su-35 của Không quân Nga. Với lực đẩy cực ấn tượng này, có thể giúp F-15EX đạt vận tốc cực đại lên tới gần 3.000km/h.

Cùng với đó, F-15EX sẽ được ứng dụng những công nghệ mới nhất áp dụng trên chiến đấu cơ thế hệ 5 như khoang vũ khí trong thân và lớp sơn phủ hấp thụ sóng radar cho khả năng tàng hình nhẹ.

F-15EX còn được trang bị các thống tác chiến điện tử hiện đại được tích hợp cho phép F-15EX có khả năng chống lại các mối đe dọa mới. Máy bay còn được lắp đặt hệ thống điện tử hàng không tối tân hơn mà trọng tâm xoay quanh radar mảng pha quét điện tử chủ động (AESA) đời mới nhất.

Loại radar chủ động này cho phép điều khiển và bắn hạ đa mục tiêu cùng lúc. Thậm chí có thể tấn công cả mục tiêu trên không và mặt đất tại cùng thời điểm. Hệ thống tác chiến điện tử trên F-15EX được kỳ vọng sẽ chiến thắng các loại tên lửa phòng không mới và tương tác tốt với các hệ thống cảm biến khác của quân đội Mỹ nhằm tối đa hóa khả năng sống sót.

Điều quan trọng nữa là giá thành của F-15EX ở mức rất phải chăng, nó sẽ thấp hơn đáng kể con số khoảng 95 triệu USD của tiêm kích F-35A vào thời điểm hiện nay và có thể còn giảm trong tương lai.

Dù thiếu đi tính năng tàng hình, nhưng F-15EX với ưu điểm giá thành tốt, hiệu năng chiến đấu cao sẽ tạo ra cú hích trên chính thị trường trong nước và cả xuất khẩu. F-15EX hứa hẹn sẽ là dòng chiến đấu cơ đáng sợ cho các đối thủ.