Indonesia từ bỏ Su-35 là sai lầm nghiêm trọng nhất?

Thông tin Indonesia từ bỏ Su-35 đã được Tướng Fadjar Prasetyo - Tham mưu trưởng Không quân nước này cho biết hôm 21/12 và tiết lộ họ đang tìm kiếm một dòng chiến đấu cơ hạng nặng hoặc hạng trung mới, trong đó F-15EX và Rafale là ưu tiên hàng đầu.

Ngoài ra ông Prasetyo thừa nhận việc phải từ bỏ Su-35 đã gây ra "tâm trạng nặng nề", bởi Indonesia là quốc gia có truyền thống sử dụng máy bay chiến đấu do Nga sản xuất và đã mua nhiều tiêm kích thuộc dòng Flanker như Su-27SKM và Su-30MK2.

Trên thực tế, kể từ năm 2015 Indonesia đã đàm phán về việc mua tiêm kích Su-35. Tại thời điểm năm 2018, tưởng như hợp đồng đã hoàn thành và Indonesia sẽ sớm nhận được chiến đấu cơ đầu tiên.

Tuy nhiên theo nhận định từ truyền thông quốc tế, trước sức ép của Mỹ về việc áp dụng những biện pháp trừng phạt theo Đạo luật CAATSA, Bộ Quốc phòng Indonesia đã từ chối ký kết hợp đồng mua 11 tiêm kích đa năng Su-35 với trị giá 2 tỷ USD.

Trước diễn biến trên, trang Baijiahao của Trung Quốc nhận định rằng với lựa chọn này, Indonesia đã đặt mình vào tình thế cực kỳ bất lợi, cũng như đánh mất vô số ưu đãi từ việc mua chiến đấu cơ Nga.

Nguồn gốc của bước đi trên bắt nguồn từ việc Indonesia kỳ vọng rằng Mỹ - quốc gia kiên quyết gây sức ép làm gián đoạn thương vụ sẽ đáp ứng yêu cầu của họ và cung cấp tiêm kích tàng hình F-35A Lightning II để thay thế Su-35.

Nhưng rốt cuộc Washington đã khiến Jakarta cảm thấy vô cùng hụt hẫng khi từ chối ký kết thỏa thuận như vậy, thậm chí chưa có dấu hiệu nào cho thấy họ sẵn sàng bán F-15EX kém hiện đại hơn. Kết quả là Không quân Indonesia không có máy bay chiến đấu thế hệ mới của cả Nga lẫn Mỹ.

Trong tình thế gần như tuyệt vọng, Indonesia buộc phải quay sang Pháp, đàm phán mua máy bay chiến đấu Rafale sau khi thất bại trong việc mua lại phi đội tiêm kích Eurofighter Typhoon đã qua sử dụng của Không quân Áo.

Mặc dù Pháp đã chấp nhận bán tiêm kích Rafale nhưng ngân sách quốc phòng Indonesia sẽ phải mất thêm một khoản đáng kể. Theo ước tính, Indonesia cần chi khoảng 8 tỷ USD, nhiều hơn hẳn so với chi phí của thương vụ Su-35.

Không chỉ có vậy, nếu hợp đồng mua Su-35 được ký kết, Moskva sẵn sàng cung cấp cho Jakarta những điều kiện hết sức thuận lợi, kể cả thanh toán trả chậm hay bằng hình thức hàng đổi hàng - điều mà châu Âu hiếm khi chấp nhận.

Tờ báo Trung Quốc nhấn mạnh, Indonesia đang phải đối phó với hậu quả nặng nề của việc từ bỏ tiêm kích Nga, quốc gia Đông Nam Á không chỉ tiêu xài hoang phí mà còn hủy hoại danh tiếng của mình trên thị trường thế giới.

Ngoài ra nếu mua Su-35, Indonesia sẽ ít nhiều tận dụng được cơ sở đảm bảo hậu cần - kỹ thuật do họ đang vận hành số lượng khá lớn tiêm kích dòng Flanker bao gồm Su-27SKM, Su-30MK2, bên cạnh đó số vũ khí tên lửa, bom... cũng có thể chia sẻ.

Nếu quyết định mua tiêm kích Rafale của Pháp, Jakarta phải bỏ ra chi phí để xây dựng lại từ đầu những hạng mục giúp duy trì sức chiến đấu, chưa kể số vũ khí đi kèm cần thiết phải đầu tư cũng rất lớn.

Nhưng ở chiều ngược lại, cũng có nhận xét cho rằng chi phí mà Indonesia phải đánh đổi khi chuyển từ Su-35 sang Rafale mặc dù rất lớn nhưng vẫn còn rẻ hơn nhiều so với việc bị Mỹ áp dụng những biện pháp trừng phạt.

Ngoài ra Indonesia cũng có thể phần nào cảm thấy bớt hối tiếc, khi Ấn Độ và Ai Cập sau một thời gian vận hành tiêm kích Rafale đã tỏ ra rất hài lòng và khẳng định tính năng kỹ chiến thuật của máy bay Pháp tốt hơn nhiều so với chiến đấu cơ Nga.

Đặc biệt trong một cuộc huấn luyện đối kháng, các tiêm kích Rafale của Không quân Ai Cập đã đánh bại Su-35 một cách khá dễ dàng nhờ hệ thống tác chiến điện tử vượt trội.