Máy bay tầm cao M-55 Geofizika bí ẩn của Nga tái xuất sau thời gian dài vắng bóng

Hình ảnh vừa xuất hiện trên các phương tiện truyền thông cho thấy chiếc máy bay tầm cao M-55 Geofizika quý hiếm của Nga đã được lấy ra khỏi kho bảo quản và chuyến bay của nó được nối lại từ sân bay Ramenskoe gần Moskva.

Căn cứ vào bức ảnh, các chuyên gia quân sự quan sát thấy một thùng chứa đặc biệt gắn trên cánh máy bay, đây rất có thể chính là khối khí tài UKR-RT được trang bị thiết bị trinh sát vô tuyến điện tử.

Khối thiết bị tương tự lần đầu tiên được thấy bên dưới cánh máy bay ném bom tiền tuyến Su-34 trong khuôn khổ cuộc tập trận chiến lược mang tên Zapad-2021 của Quân đội Nga hai năm về trước.

Sự tập trung chú ý của giới truyền thông hướng vào máy bay M-55 Geofizika phần lớn là do nó được sử dụng làm phương tiện trinh sát tầm cao, phục vụ các cuộc tấn công tên lửa trong thời kỳ Xô Viết.

Nói rõ hơn, vào những năm 1960, Liên Xô đã nghĩ ra thiết kế cho một loại máy bay tầm cao có mật danh là M-17 Stratosphere, nhằm đánh chặn máy bay trinh sát U-2 hoặc khinh khí cầu do thám tầm cao của Mỹ.

Tuy nhiên, chuyến bay đầu tiên của chiếc phi cơ đặc biệt này phải đến năm 1982 mới diễn ra, lúc đó vấn đề khinh khí cầu do thám của đối phương hoạt động ở độ cao lớn không còn phù hợp nữa.

Sau đó, lãnh đạo Liên Xô quyết định thay đổi dự án này thành máy bay trinh sát tầm cao để định hướng tên lửa, đặc biệt dành cho tên lửa đạn đạo chiến thuật Oka (đã ngừng sản xuất), thực tế là tiền thân của tổ hợp Iskander-M.

Thiết kế sửa đổi nhận được tên định danh mới là M-55 Geofizika, với chuyến bay đầu tiên diễn ra vào năm 1988, như vậy cần tới gần 30 năm để có một bản thiết kế tương đối hoàn chỉnh.

Các báo cáo cho thấy tổng cộng có khoảng 5 chiếc máy bay như vậy đã được sản xuất và kể từ năm 1996, chúng đã được cấu hình lại để tiến hành nghiên cứu khoa học dân sự, bao gồm cả việc điều tra tầng bình lưu được chia sẻ giữa Nga và các quốc gia châu Âu.

Năm 2017, các nguồn tin chuyên môn của Nga khẳng định M-55 Geofizika được đưa vào bảo quản do thiếu hợp đồng nghiên cứu khoa học. Sau đó, tất cả hồ sơ công khai và đề cập đến loại máy bay này đều biến mất, cho đến rất gần đây.

Việc nối lại các chuyến bay của M-55 Geofizika có thể mang ý nghĩa kép và đang gây ra nhiều suy đoán trong cộng đồng quốc tế về nhiệm vụ tiếp theo của chiếc phi cơ đặc biệt trên.

Đây có thể là một phần trong nỗ lực thúc đẩy chế tạo thiết bị trên máy bay cho lực lượng hàng không chiến thuật của Nga, hoặc là một động thái hướng tới việc nối lại vai trò trinh sát ban đầu của máy bay trong các cuộc tấn công tên lửa.

Các thông số kỹ thuật cơ bản của M-55 Geofizika bao gồm chiều dài thân máy bay 22,67 mét, sải cánh 37,4 mét và trọng lượng cất cánh tối đa trên 23 tấn một chút.

Được thiết kế cho một phi công duy nhất điều khiển, máy bay đạt tốc độ tối đa khoảng 743 km/h ở độ cao tối ưu 20 km. Trần bay của chiếc M-55 là 21,5 km và tầm bay thực tế của nó là 1.220 km.