Mỹ ra tín hiệu hành động trước nguy ngập tại Syria

Đây là một động thái thể hiện sự ủng hộ với Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm đối lập vũ trang Syria và để làm nổi bật các nỗ lực cứu trợ cho gần 1 triệu người đã chạy trốn khỏi tình hình xung đột gần đây.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Kelly Craft đã gặp gỡ các nhân viên cứu hộ của nhóm Mũ bảo hiểm trắng và tuyên bố về một khoản tiền viện trợ mới cho cuộc khủng hoảng nhân đạo diễn ra ngay bên kia biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - ở tỉnh Idlib hôm thứ ba.

Sự hỗ trợ mới này là bước hữu hình đầu tiên mà Hoa Kỳ đã thực hiện để phản ứng với tình hình xung đột gần đây, khiến 948.000 người, phần lớn phụ nữ và trẻ em, phải di dời kể từ tháng 12. Tìm cách giành chiến thắng trong cuộc chiến kéo dài 9 năm về mặt quân sự, các lực lượng của ông Assad, được hậu thuẫn bởi quân đội Nga và Iran, đã tiến hành các cuộc xung đột với Thổ Nhĩ Kỳ và phe nổi dậy Syria được nước này hỗ trợ, bao gồm các nhóm thánh chiến.

"Viện trợ nhân đạo chỉ là một phản ứng, nhưng giải pháp là ngừng bắn ngay lập tức", bà Craft nói với các phóng viên ở biên giới. "Chúng tôi đang yêu cầu các nước khác có hành động và đóng góp."

Diễn biến nóng tại Liên hợp quốc

Cùng với đặc phái viên Hoa Kỳ James Jeffrey, bà Craft đã công bố thêm 108 triệu USD hỗ trợ về thực phẩm, nơi ở, quần áo mùa đông, chăm sóc y tế và nước uống an toàn. Những khoản tiền này sẽ được phân phối tới thực địa thông qua Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế và phi chính phủ khác, những người đang hoạt động xuyên biên giới tại Syria để cung cấp viện trợ nhân đạo cho những người có nhu cầu.

Bà Craft bắt đầu chuyến thăm tại khu vực biên giới với Mark Lowcock, điều phối viên về các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc, nơi bà kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đảm bảo duy trì mở cửa các trạm qua biên giới tại Bab al Hawa và Bab al Salam, coi đây là các chốt xuyên biên giới nhân đạo quan trọng vào Syria.

Nhưng những trạm biên giới này đang bị đe dọa bởi quyền phủ quyết của Nga tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Đầu năm nay, Nga, với sự hỗ trợ của Trung Quốc, đã buộc hội đồng giảm số lượng người qua biên giới nhân đạo này, ngừng 40% viện trợ y tế cho vùng đông bắc Syria, theo Bộ Ngoại giao Mỹ. Nghị quyết trên được thông qua cũng sẽ hết hiệu lực vào tháng 7, điều dấy lên nguy cơ đe dọa đóng cửa hai cửa khẩu biên giới còn lại.

Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho rằng: "Nga và Trung Quốc đã tính đến việc ngăn cản khả năng của cộng đồng quốc tế trong việc cung cấp viện trợ nhân đạo cho các khu vực dễ bị tổn thương ở Syria".

Lowcock cho biết các hoạt động cứu trợ để đáp ứng nhu cầu của gần 1 triệu người chạy trốn khỏi cuộc chiến gần đây ở tỉnh Idlib đã gặp khó khăn, ngay cả khi có các cam kết bổ sung từ Hoa Kỳ và Vương quốc Anh nhằm tăng cường viện trợ cho một trong cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn nhất trong cuộc nội chiến ở Syria.

Hoa Kỳ đang tăng cường hỗ trợ sau khi đồng ý với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ về việc tăng gấp đôi số lượng xe tải mà họ gửi qua biên giới lên 100 xe mỗi ngày, Lowcock cho biết thêm.

Nguy cơ khủng hoảng tại Syria

Ngay cả khi bà Craft có mặt ở khu vực biên giới, giao tranh vẫn tiếp tục ở các khu vực khác trong tỉnh này. Một máy bay chiến đấu của chính phủ Syria đã bị lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ hạ gục ở Idlib hôm thứ ba, hãng thông tấn nhà nước SANA đưa tin, cho biết thêm rằng lực lượng Damascus đã bắn hạ hai máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ. Thổ Nhĩ Kỳ đã phát động một cuộc tấn công quân sự vào tháng trước ở tây bắc Syria để đẩy lùi các lực lượng chế độ đang tìm cách chiếm lại thành trì của phe nổi dậy.

Ngoài viện trợ nhân đạo, Hoa Kỳ vẫn đang xem xét các cách khác để hỗ trợ đồng minh NATO Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến đó. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết tuần trước, bất kỳ phản ứng nào của Hoa Kỳ sẽ không bao gồm đưa quân đội Mỹ đến hoặc triển khai tên lửa Patriot. Nhưng ông Jeffrey cho biết hôm thứ ba họ ủng hộ việc bán đạn dược mới cho lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ, theo Reuters.

Một báo cáo mới của Liên hợp quốc công bố hôm thứ Hai cho thấy các lực lượng Assad và các nhóm thân chính phủ Syria đang sử dụng các chiến thuật có thể tạo nên tội ác chiến tranh trong cuộc tấn công Idlib này, sau khi ông ta, lực lượng của ông ta và thậm chí cả Nga, đã phạm tội ác chiến tranh trong vài tháng qua. Theo ủy ban độc lập đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc tại Syria, Nga phải chịu trách nhiệm cho ít nhất hai vụ đánh bom vào các mục tiêu dân sự vào mùa hè năm ngoái - một khu chợ đông đúc và một nơi trú ẩn của các gia đình di tản, bao gồm một trường học và trung tâm y tế.

Báo cáo này cũng cáo buộc các chiến binh Syria được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn và trang bị vũ khí có liên quan đến các tội ác chiến tranh, bao gồm giết chóc và cướp bóc trong cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại người Kurd Syria vào mùa thu năm ngoái sau khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh rút quân. Các chỉ huy Thổ Nhĩ Kỳ có thể phải đối mặt với "trách nhiệm hình sự" đối với những hành vi đó, báo cáo kết luận.