Uy lực khủng khiếp của pháo hàng không trên chiến đấu cơ Nga

Nhiều chiến đấu cơ Nga sử dụng pháo GSh-301 cỡ nòng 30mm làm vũ khí cận chiến.

Loại pháo này được trang bị trên các dòng chiến đấu cơ của Sukhoi như Su-27, Su-30, Su-33, Su-34, Su-35, Su-37 và thậm chí là cả Su-57. Ngoài ra, pháo GSh-301 còn xuất hiện trên máy bay chiến đấu MiG-29, Yak-141.

GSh-301 là sản phẩm của Cục thiết kế Tula, mà chủ yếu là hai tổng công trình sư Vasiliy Petrovich Gryazev (1928-2008) và Arkadiy Georgiyevich Shipunov (1927-2013). Tiền tố GSh trong tên pháo chính là ghép tên của hai ông.

GSh-301 là loại pháo tự động 30 mm được gắn trên các máy bay chiến đấu từ những năm 1980.

Việc sản xuất loại súng này do hãng Izhmash (nay đã sáp nhập thành tập đoàn Kalashnikov) đảm nhiệm.

Pháo GSh-301 ra đời để thực hiện nhiệm vụ cận chiến trên không của chiến đấu cơ

Pháo có trọng lượng 46kg, đây là loại pháo phòng không nhẹ nhất thế giới trang bị trên máy bay chiến đấu.

Tổng chiều dài của loại pháo này là1.978mm, trong khi đó nòng pháo dài tới 1.500mm.

Với kích thước và trọng lượng này, GSh-301 không hề làm ảnh hưởng đến khả năng cơ động của những máy bay mang chúng khi chiến đấu.

Pháo GSh-301 sử dụng cơ cấu giật nòng ngắn với phanh thủy lực, làm mát bằng chất lỏng bay hơi và điểm hỏa bằng điện.

Một khối lượng 700 cm3 chất lỏng sẽ được đổ vào một ống bao quanh nòng súng, khi bắn chất lỏng sẽ nóng lên và bốc hơi lấy đi nhiệt của súng, sau đó lượng hơi này sẽ đi qua một ống xoắn mà tại đó nó sẽ tỏa nhiệt và trở lại thành chất lỏng tạo ra một vòng tuần hoàn trong hệ thống tản nhiệt.

Việc kích hỏa đạn được thực hiện bởi một nguồn điện 27 V, việc nạp đạn tự động được thực hiện bởi năng lượng đẩy nòng của đạn khi bắn.

Nếu đạn không nổ thì một tùy chọn sẽ được kích hoạt một kim điểm hỏa đốt điện cực nóng sẽ được phóng hàn đâm xuyên qua vỏ đạn mà tại đó nó sẽ cháy với nhiệt độ cao đốt cháy tất cả thuốc súng bên trong buộc nó phải nổ để tiếp tục loạt đạn giúp súng có độ tin cậy cao.

Khi nòng súng hấp thụ lực giật và lùi lại nó sẽ truyền động lực cho thoi nạp đạn để bắt đầu chu kỳ nạp đạn đồng thời tác động vào xi lanh phanh thủy lực hấp thụ lực giật và lò xo đẩy nòng súng trở về chỗ cũ.

Trong quá trình các bộ phận di chuyển này súng cũng tự tạo ra một lượng điện thông qua một bộ phận chuyển đổi chuyển động cơ học để bổ sung năng lượng cho các lần bắn tiếp theo và tiết kiệm năng lượng chính cho máy bay.

Cơ số đạn mang theo mỗi lần cất cánh là 150 viên. Để tăng hiệu quả trong tác chiến, pháo GSh-301 được hỗ trợ hệ thống đo xa laser và ngắm mục tiêu, GSh-301 có thể diệt mục tiêu chỉ với 3-5 viên đạn.

Pháo có tốc độ bắn 1500-1800 viên/phút nhưng nòng súng có thời gian sử dụng khá ngắn với tối thiểu khoảng 2000 viên trước khi bị mòn hoàn toàn.

Pháo cao tốc GSh-301 sử dụng nhiều loại đạn khác nhau cỡ 30x165mm: Đạn xuyên - vạch đường (AP-T), đạn xuyên cháy - vạch đường (API-T), đạn xuyên - vạch đường lõi tungsten (APT-T), đạn xuyên nhồi chất trơ (AP Inert), đạn nổ mảnh - vạch đường (HE-T).

Ngoài ra, pháo GSh-301 còn sử dụng đạn nổ mảnh - vạch đường tầm ngắn (HE-T-SR), đạn nổ mảnh - vạch đường nhồi chất trơ (He-T Inert), đạn nổ mảnh - cháy (HEI), đạn nổ mảnh – cháy vạch đường (HEI-T), đạn diễn tập (RTP) và đạn diễn tập - vạch đường (RTP-T).

Tầm bắn hiệu quả của súng với mục tiêu trên không là từ 200–800 m tùy loại mục tiêu còn dưới mặt đất là 1200–1800 m.