Doanh nghiệp chưa chủ động kết nối đưa hàng vào chuỗi siêu thị

Sáng 17/12/2020, tại Hà Nội, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 5 năm triển khai Đề án “Thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam tham gia các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2020”. Đây là Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt tại Quyết định số 1513/QĐ-TTg ngày 03 tháng 9 năm 2015, giao Bộ Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thực hiện.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh việc xuất khẩu hàng Việt Nam thông qua hệ thống mạng lưới phân phối của các Tập đoàn bán lẻ nước ngoài là một kênh xuất khẩu hiệu quả, bền vững. Với sự hỗ trợ của các Tập đoàn phân phối bán lẻ hàng đầu thế giới, các sản phẩm chất lượng cao của Việt Nam, từ nông sản, thực phẩm tới đồ gia dụng, nội thất, dệt may... đã tới tay hàng triệu người tiêu dùng thông qua hệ thống phân phối trải khắp trên toàn thế giới.

"Từ khi đề án được triển khai, nhận thức của các doanh nghiệp Việt Nam về một mô hình kinh doanh mới đã ngày càng sâu sắc hơn. Doanh nghiệp đã chủ động nghiên cứu, nắm bắt thị hiếu của thị trường quốc tế một cách kịp thời, phát triển được các sản phẩm mới phù hợp với xu hướng tiêu dùng trong các chuỗi cung ứng, đảm bảo chất lượng sản phẩm, chất lượng dịch vụ cung ứng. Đề án không chỉ góp phần thúc đẩy kim ngạch hàng xuất khẩu Việt Nam trong hệ thống của Tập đoàn ở nước ngoài mà còn hướng đến mục tiêu lớn hơn là xây dựng một hệ thống các doanh nghiệp cung cấp hàng Việt Nam đảm bảo chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, đáp ứng những yêu cầu, tiêu chuẩn khắt khe, hướng tới sự phát triển bền vững", ông Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Phân tích những kết quả đạt được trong giai đoạn 5 năm 2016-2020, bà Hoàng Ngọc Ánh, Quyền Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết, từ khi Bộ Công Thương phát động đề án, đến nay VITAS rất tích cực cùng các hội viên, doanh nghiệp (DN) tham gia chương trình đào tạo cho DN, đặc biệt là DNNVV, trong nỗ lực tham gia vào mạng lưới phân phối nước ngoài. Ngoài ra, VITAS cũng đã có các buổi giao lưu, trao đổi cùng đại diện của các nhà phân phối ngoài khuôn khổ chương trình do Bộ Công Thương tổ chức.

Đại diện Tập đoàn AEON đến từ Nhật Bản chia sẻ, kể từ khi phối hợp với Bộ Công Thương từ năm 2018 đến nay, nhiều DN Việt Nam đã rất nỗ lực quan tâm để có thể xuất khẩu hàng hóa ra thị trường nước ngoài và hiện AEON đã có 10 công ty có thể xuất khẩu sang thị trường Malaysia, Campuchia và Nhật Bản. Hiện nay kim ngạch XK mới dừng lại ở con số 7 triệu USD nhưng vị này tin rằng kim ngạch sẽ gia tăng hơn nữa trong thời gian tới.

Tuy nhiên, các đại biểu tham dự hội nghị cũng đã thẳng thắn nhìn nhận và đánh giá quá trình triển khai thực hiện đề án vẫn còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần phải giải quyết.

Theo đại diện AEON, kể từ năm 2018, AEON đã đến thăm và khảo sát hơn 300 công ty, nhà cung cấp của Việt Nam, trong số đó AEON đã có những hướng dẫn đến cho khoảng 33 công ty, nhà máy của Việt Nam.

"Song, điều đáng tiếc là ngay từ giai đoạn hướng dẫn cho các nhà máy, phần nhiều các nhà máy không thể tiếp tục. Nguyên nhân ở đây là do năng lực sản xuất của nhà máy và chênh lệch lớn về cách suy nghĩ quản lý chất lượng. Có một số công ty không hiểu được cũng như họ không chấp nhận việc phải đáp ứng những yêu cầu về chất lượng của nước ngoài nên dù có hướng dẫn của chúng tôi nhưng họ vẫn không hợp tác", đại diện AEON nêu.

Trong khi đó, bà Hoàng Ngọc Ánh cho rằng, các DN chưa phát huy tính chủ động trong việc tham gia học tập, cũng như kết nối đưa hàng vào chuỗi siêu thị; hoặc gặp trở ngại yêu cầu từ nhà phân phối, về mặt nguyên liệu, thiết kế nhiều DN chưa đáp ứng được.

"Điều này đòi hỏi cần có thời gian để đào tạo, hướng dẫn DN về mặt thiết kế cũng như chọn lựa sản phẩm phù hợp với chuỗi hệ thống phân phối đó", bà Hoàng Ngọc Ánh đánh giá.

Theo Quyền Tổng thư ký VITAS, trong giai đoạn tới, việc thúc đẩy cải tiến hình ảnh của dệt may mang tính bền vững và có nguồn gốc rõ ràng, là điểm trọng tâm mà VITAS muốn kiến nghị với Bộ Công Thương để thúc đẩy hình ảnh sản phẩm dệt may phát triển bền vững, đặc biệt là trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung diễn biến phức tạp và có dấu hiệu bất lợi cho ngành dệt may.

"Chúng tôi khuyến khích các DN cần đa dạng thị trường để hỗ trợ DN phát triển tốt hơn, thay vì chỉ tập trung vào một thị trường", bà Ánh phát biểu.

Định hướng cho giai đoạn tiếp theo của đề án, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục nỗ lực phát triển mạng lưới các đối tác chiến lược của đề án, đặc biệt là các hãng phân phối bán lẻ đang có hiện diện tại Việt Nam hoặc quan tâm tới chuyển dịch chuỗi cung ứng sang thị trường Việt Nam;

Bộ Công Thương cũng sẽ tiếp tục phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng, các địa phương lựa chọn đội ngũ doanh nghiệp nòng cốt để đưa vào hỗ trợ trong các hoạt động của Đề án; Nghiên cứu, xây dựng, đề xuất những chính sách phù hợp thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào hình thức xuất khẩu trực tiếp nhiều tiềm năng này; Hỗ trợ các doanh nghiệp Việt xuất khẩu hàng hóa, bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới; Tiếp tục huy động hệ thống ngân hàng hỗ trợ cho các doanh nghiệp xuất khẩu bằng các giải pháp tài chính đa dạng.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải kỳ vọng các Tập đoàn phân phối sẽ phát huy hơn nữa thế mạnh, với vai trò Đối tác chiến lược của Bộ Công Thương để triển khai hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu, tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.