Doanh nghiệp gỗ và kỳ vọng xuất khẩu 9 tỷ USD

Cần tận dụng các lợi thế để sớm hình thành một Trung tâm đồ nội thất thế giới tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Tôn Quyền, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFORES) kỳ vọng khi rất nhiều dòng thuế xuất nhập khẩu các sản phẩm gỗ về bằng 0 sẽ là lợi thế để giảm giá thành sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm gỗ Việt Nam. “Nhưng thuế với sản phẩm gỗ không quan trọng bằng các thiết bị chế biến gỗ cũng bằng 0. Đây chính là kỳ vọng lớn của các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu gỗ với hiệp định này” ông Quyền cho biết.

Cần định hình là Trung tâm nội thất thế giới

Trên thực tế, khả năng chế tác thủ công mỹ nghệ và chế biến gỗ của Việt Nam đã được thế giới ghi nhận. Bằng chứng là đồ nội thất "Made in Vietnam" dưới thương hiệu danh giá của các hãng nổi tiếng đã có mặt khắp thế giới. Thậm chí, phân khúc cao cấp nhất, cung cấp sản phẩm cho các công trình đẳng cấp của quốc tế, doanh nghiệp gỗ Việt Nam cũng đã tham gia.

Do đó, chuyên gia kinh tế Phạm Phú Ngọc Trai cho rằng, việc nâng cao tỷ trọng 6% giá trị các mặt hàng đang sản xuất tại Việt Nam để xuất khẩu cho thế giới là điều khả thi và sẽ thực hiện được trong tương lai. Ngành gỗ Việt Nam đang sở hữu lực lượng lao động tay nghề cao, khả năng tiếp cận công nghệ nhanh nhạy, nguồn nguyên liệu hợp pháp dồi dào… Do đó, cần tận dụng các lợi thế để sớm hình thành một Trung tâm đồ nội thất thế giới tại Việt Nam.

Còn theo ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hawa, các doanh nghiệp chế biến gỗ Việt Nam ngày càng quan tâm nhiều hơn tới khâu thiết kế. Gần đây, một số doanh nghiệp đã bắt đầu tìm kiếm các nhóm thiết kế trong và ngoài nước nhằm tạo ra giá trị gia tăng cao hơn cho sản phẩm. Các doanh nghiệp chế biến gỗ ấp ủ mơ ước có thể trở thành nhà cung ứng chính cho các công trình nội thất lớn trên thế giới, sẽ có những thương hiệu phân phối lớn như IKEA, BoConcept hay Calligaris, Ethen Allan...

Chia sẻ bên lề hội thảo “Cơ hội từ thương mại Mỹ - Trung giữa hai làn hiệp định EVFTA/CPTPP và sự hình thành Trung tâm đồ nội thất thế giới tại Việt Nam” do Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM (Hawa) tổ chức mới đây, nhiều DN chế biến gỗ cho biết đơn đặt hàng từ Mỹ tăng lên rất mạnh trong thời gian gần đây. Ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch HĐQT Công ty Lâm Việt cho biết, hiện công ty đã nhận đủ đơn hàng đến hết năm 2019.

Ông Nguyễn Chánh Phương cho biết thêm, khách Mỹ còn đặt cả những mặt hàng vốn không phải là truyền thống của Việt Nam như nội thất nhà bếp hay những mặt hàng có tính công nghiệp cao…

Triển vọng xuất khẩu cho ngành chế biến gỗ được dự báo sẽ còn tăng mạnh hơn nữa trong thời gian tới khi mà hai hiệp định CPTPP và EVFTA bắt đầu có hiệu lực. Trong đó, CPTPP sẽ có hiệu lực đối với Việt Nam từ ngày 14/1/2019, chính thức mở ra các thị trường mới đối với Việt Nam là Mexico, Canada và Peru.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh chia sẻ, tại Canada, CPTPP sẽ mở ra cơ hội đối với các sản phẩm như ván sàn, gỗ thanh bởi mức thuế 3,5% sẽ được xóa bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Các sản phẩm như ván dán, ván ghép, khung tranh, khung cửa và nhất là đồ nội thất cũng sẽ có cơ hội lớn bởi mức thuế nhập khẩu dao động từ 6% đến 9,5% cũng sẽ được xóa bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Hàng thủ công mỹ nghệ bằng gỗ cũng sẽ được hưởng lợi khi Canada đồng ý xóa bỏ mức thuế nhập khẩu 7% ngay lập tức.

Thời điểm để thực hiện tầm nhìn cho ngành gỗ

Đối với Mexico, mặc dù hiện chưa phải là thị trường lớn của Việt Nam do mức thuế nhập khẩu áp cho đồ gỗ khá cao, dao động từ 10% tới 15%. Tuy nhiên, ông Khánh lưu ý các doanh nghiệp nên tìm hiểu thị trường này và có sự chuẩn bị tiếp cận bởi trong CPTPP, Mexico đã đồng ý xóa bỏ thuế nhập khẩu cho toàn bộ các sản phẩm gỗ, bao gồm cả ván dán, ván dăm, gỗ thanh, ván sàn và đồ nội thất, ngoại thất với lộ trình tối đa là 10 năm. Cơ hội sẽ lớn dần theo thời gian, khi mức thuế được giảm dần về 0% theo lộ trình.

Về hiệp định EVFTA, ông Khánh cho hay, nếu việc phê chuẩn EVFTA có thể diễn ra suôn sẻ trong nửa đầu 2019 thì đây sẽ là tin vui với cộng đồng doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu của Việt Nam bởi EU là thị trường hết sức quan trọng đối với ngành (kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ vào EU năm 2017 là gần 750 triệu USD). Thị trường EU có dung lượng khoảng 80-90 tỷ USD/năm, nhưng đồ gỗ của Việt Nam mới chiếm chưa đầy 1% thị trường này nên tiềm năng phát triển là rất lớn khi EVFTA được đưa vào thực thi, nhất là ván dán (thuế hiện hành 7-10%, về 0% sau 5 năm); ván dăm (thuế hiện hành 7%, về 0% sau 5 năm), gỗ thanh (thuế hiện hành 3-4%, về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực) và đồ gỗ dùng cho nhà bếp (thuế hiện hành 2,7%, được xóa bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực).

Đồng quan điểm, ông Trần Việt Tiến, Ủy viên thường trực HAWA (Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM) cho rằng, không chỉ cóCPTPPmà Hiệp định thương mại tự do với châu Âu (EVFTA) cũng sẽ mang lại nhiều cơ hội thương mại cho ngành gỗ Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp nước ngoài cũng có xu hướng dịch chuyển sản xuất vào Việt Nam để hưởng ưu đãi từ các hiệp định này. Chính vì vậy, các doanh nghiệp nội địa cần nhận thức rõ thời cơ để nắm bắt và phát triển ngành gỗ Việt Nam.

Trong ngành gỗ, giá trị sản xuất chỉ có 140 tỉ USD, Việt Nam dù đứng thứ 5 thế giới nhưng mới chiếm thị phần chưa tới 5%. Mặt khác giá trị thương mại và tiêu dùng sản phẩm gỗ tới 450 tỉ USD và các doanh nghiệp Việt chưa khai thác được. Điều này cho thấy dư địa phát triển của ngành này đối với các doanh nghiệp Việt còn rất lớn.

Do đó, với chủ trương trở thành trung tâm đồ nội thất thế giới, Việt Nam ngoài việc đẩy mạnh sản xuất còn cần tập trung vào khâu thiết vế và phát triển thương mại, thị trường. Đây là thời điểm tốt để thực hiện những tầm nhìn trên.