Kinh doanh quốc tế giữa Covid-19: Con đường dài và quanh co cho doanh nghiệp Việt

Thời gian gần đây, dù gặp nhiều thách thức lớn từ đại dịch Covid-19, một doanh nghiệp (DN) ở tỉnh Bình Thuận chuyên làm nước mắm truyền thống Việt đã thành công khi đưa sản phẩm nước mắm truyền thống của mình với tên gọi là “mami” liên tục lọt vào Amazonchoice và Best Seller Amazon trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) toàn cầu Amazon.

Tích cực tìm kiếm cơ hội mới

Các DN Việt có thể cũng nên tham khảo cách làm của DN nêu trên trong việc thích ứng với kinh doanh quốc tế trong trạng thái bình thường mới giữa đại dịch.

Nhất là khi nhiều DN Việt dù có những sản phẩm chất lượng tốt, nhưng loay hoay chưa biết làm cách nào để xuất khẩu (XK) tới các thị trường khó tính trên thế giới. Đặc biệt là bán hàng trên các trang TMĐT toàn cầu, một hình thức XK vốn đang phổ biến và trong trạng thái bình thường mới giữa Covid-19 thì lại càng phổ biến hơn.

Giữa khó khăn do dịch Covid-19 càng đòi hỏi DN Việt cần thích ứng tốt với kinh doanh quốc tế.

Như chia sẻ của ông Phạm Năng Duy, Giám đốc CTCP Onbrand (chuyên về cung cấp dịch vụ TMĐT), để đưa được một thương hiệu nước mắm Việt lên sàn Amazon và để bán được, lọt vào "tốp" lựa chọn của người mua như Amazonchoice và Best Seller Amazon là cả chặng đường rất dài.

Theo ông Duy, nếu các DN Việt muốn đưa hàng lên sàn TMĐT toàn cầu thì cần nghiên cứu thị trường quốc tế xem thị trường có nhu cầu hay không, có ai đã từng bán sản phẩm đó ở thị trường đó chưa và giá cả như thế nào, chất lượng ra sao. Từ đó, DN sẽ quay ngược lại xem là sản phẩm của mình có phù hợp hay không.

Còn theo ông Lê Bá Linh, thành viên sáng lập Công ty Link Nature Power (DN sở hữu thương hiệu nước mắm “mami”), trên môi trường TMĐT thì cũng giống như môi trường kinh doanh truyền thống, đòi hỏi DN phải làm tất cả các quy trình về bán hàng, cũng phải có marketing, chăm sóc khách hàng, quản trị chất lượng…

Ở Diễn đàn Kinh doanh quốc tế 2020 với chủ đề “Kinh doanh quốc tế trong điều kiện bình thường mới: Các hiệp định thương mại tự do (FTA) và Covid-19” do Đại học RMIT tổ chức mới đây, giới chuyên gia cho rằng việc XK qua kênh TMĐT toàn cầu chính là một trong những cách để DN Việt thích ứng kinh doanh quốc tế và nắm bắt những cơ hội trong trạng thái bình thường mới.

Theo PGS.TS. Trần Đình Thiên (thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ),Việt Nam hậu Covid-19 sẽ cần một thế hệ DN - doanh nhân mới có những năng lực và lối tư duy nhất định.

Liên quan đến kinh doanh quốc tế, ông Thiên khuyên các DN Việt nên “tích cực tìm kiếm cơ hội mới” trong các FTA thế hệ mới như FTA Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cùng các FTA khác và dịch chuyển chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời chấp nhận cạnh tranh, cũng nắm bắt tiêu chuẩn cao ở các thị trường nước ngoài.

Chọn lọc mặt hàng có tiềm năng

Ông Thiên còn kêu gọi DN hãy đổi mới sáng tạo và chuyển động cùng Cách mạng Công nghiệp 4.0, đưa ra các giải pháp và sản phẩm mới, song song với việc xây dựng thương hiệu mạnh.

Nhất là DN cần có sự chọn lọc một số ngành hàng cùng các mặt hàng có tiềm năng, còn dư địa phát triển tại thị trường các nước đối tác đã ký kết FTA với Việt Nam.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước cũng nên hình thành được hệ thống nghiên cứu và cung cấp thông tin thị trường chuyên sâu cho các ngành hàng chủ lực. Hơn nữa, cần rà soát, xác định các thị trường mục tiêu tiềm năng, căn cứ các tiêu chí về dung lượng, nhu cầu thị trường, cam kết FTA với Việt Nam.

Ts. Nguyễn Quang Trung, Chủ nhiệm nhóm bộ môn Quản trị của RMIT, lưu ý tại bất cứ nơi nào trên thế giới bị dịch bệnh chạm ngõ, hàng triệu người bị mất việc làm, dẫn đến giảm năng lực chi tiêu, khiến nhu cầu tiêu dùng trên toàn cầu cũng thấp hơn. Điều này ảnh hưởng đến DN ở mọi lĩnh vực, tuy nhiên đặc biệt tạo ra thách thức vô cùng lớn đối với nền kinh tế mở và phụ thuộc nhiều vào giao thương quốc tế như Việt Nam.

Các chuyên gia cho rằng hoạt động trong tình trạng cầu thiếu một thời gian dài sẽ thay đổi mạnh mẽ cơ cấu thương mại và dịch vụ xuyên biên giới.

Giáo sư Alberto Posso đến từ Australia, nói rằng DN lo sợ những vi-rút mới xuất hiện hoặc các yếu tố khác có thể làm đứt gãy chuỗi cung ứng nên họ sẽ cố gắng đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

“Khi DN mở rộng nguồn cung của mình, nhiều nền kinh tế sẽ có thể tìm thấy thị trường XK và cơ hội tăng trưởng mới để hỗ trợ quá trình phục hồi. Việt Nam sẽ không phải là ngoại lệ”, giáo sư nói.

Với cơ hội mới từ EVFTA, giới chuyên gia xem đây như nguồn cơ hội mới cho DN Việt tại thị trường châu Âu và ngược lại. Theo Ts. John Walsh, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh doanh quốc tế tại RMIT: DN Việt có khả năng tăng XK sang EU và đặc biệt là hợp tác với các nhà đầu tư châu Âu, từ đó nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

“DN trong nước nên lường trước rằng con đường phía trước sẽ rất dài và quanh co. Họ phải sẵn sàng trước cơ hội chuyển đổi hàng hóa thô thành sản phẩm có giá trị gia tăng và có thương hiệu. Họ có thể bắt đầu tiếp cận các thị trường nhỏ hơn tại EU trước khi thâm nhập những thị trường lớn như Đức và Pháp”, Ts. Walsh nhận định thêm.