5 loại thực phẩm, đồ uống bạn cần hạn chế

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế thuộc Tổ chức Y tế Thế giới đã công bố vào đầu năm 2015 rằng thịt chế biến như thịt xông khói và giăm bông là chất gây ung thư loại 1. Theo đó, thịt chế biến đề cập đến thịt bò, thịt lợn và các loại thịt khác đã được hun khói để xử lý, chẳng hạn như: thịt xông khói, giăm bông, xúc xích, thịt bò khô, thịt hộp...

Tại sao những loại thịt thơm ngon này lại là chất gây ung thư loại 1?

Bacon là một loại thịt xông khói có nguồn gốc từ phương Tây. Thịt xông khói có thể được chia thành ba loại: cắt trực tiếp, thịt trộn và nhân tạo. Trong đó, thịt xông khói nguyên bản là phần cắt trực tiếp từ bụng lợn. Thịt trộn được làm từ thịt xay với các chất phụ gia như carrageenan và protein đậu nành. Thịt xông khói nhân tạo hiện nay rất hiếm và vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.

Mọi người đều quen thuộc với thịt xông khói, thường là thịt đã được xử lý và sấy khô. Tuy nhiên, thực phẩm được xử lý và hun khói sử dụng nhiều muối, muối này sẽ chuyển hóa thành nitrit sau phản ứng hóa học. Nitrit không phải là chất gây ung thư, nó chỉ gây độc khi đạt đến một liều lượng nhất định và nó thực sự vô hại nếu được tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Nhưng nếu nó phản ứng với các amin hoặc amit trong thịt, nó có thể tạo thành nitrosamine, được biết là chất gây ung thư.

Hơn nữa, sau khi nitrit đi vào cơ thể con người, nó cũng sẽ tạo ra nitrosamine trong môi trường axit dạ dày. Ngoài ra, trong quá trình hun khói thịt, các chất độc hại và gây ung thư như amin dị vòng, benzopyrene và formaldehyde cũng sẽ được sản sinh.

Ăn thịt chế biến sẵn có nguy cơ gây ung thư nhất định, nhưng không có nghĩa ăn vào sẽ bị ung thư. Mấu chốt là liều lượng. Miễn là nó không được tiêu thụ với số lượng lớn trong một thời gian dài, việc tiêu thụ vừa phải hàng ngày nói chung không có rủi ro về sức khỏe.

Nếu bạn thích ăn, nên kiểm soát lượng thức ăn, thỉnh thoảng ăn một lần. Khi ăn, có thể kết hợp với một số loại rau quả tươi, chất diệp lục, canxi và các thành phần khác trong rau quả có thể giúp ức chế sự hình thành một số chất gây ung thư. Ngoài ra, thịt mỡ nhiều chất béo cũng tiềm ẩn những nguy cơ đối với sức khỏe. Những người có mỡ máu cao nên hạn chế ăn các loại thịt đỏ giàu chất béo như thịt bò nhiều mỡ, thịt ba chỉ lợn.

Ảnh minh họa

2. Rượu

Vào năm 2020, một nghiên cứu trên Cell Research, một tạp chí phụ của tạp chí y khoa Anh - Nature xác nhận acetaldehyde dehydrogenase cần thiết cho quá trình chuyển hóa rượu trong cơ thể con người, đã bị đột biến là rất cao, và đột biến gen cũng có nguy cơ gây ung thư thực quản.

Hiện tượng này dẫn đến tỷ lệ trao đổi chất loại bỏ rượu trong cơ thể sau khi uống rất thấp (do ngộ độc acetaldehyde), việc đỏ mặt sau khi uống và chuyển hóa rượu kém đã trở thành hiện tượng phổ biến. Rượu còn là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh ung thư khác nhau như ung thư miệng, ung thư thanh quản và ung thư gan.

3. Trầu

Các chất gây ung thư chính trong trầu là arecoline và arecoline, có thể gây kích ứng và tổn thương khoang miệng, thực quản, niêm mạc đường tiêu hóa. Đồng thời có thể làm tăng nguy cơ ung thư miệng, ung thư thực quản và ung thư đường tiêu hóa.

Sợi trầu thô ráp, khi nhai có thể làm tổn thương khoang miệng, đồng thời là nguyên nhân gây kết tủa sợi collagen, làm tổn thương xơ dưới niêm mạc miệng. Ngoài ra, các chất hóa học trong trầu còn có thể sinh ra nitroso sau khi nhai lâu, đây cũng là chất gây ung thư.

4. Cá muối

Muối nồng độ cao được sử dụng để ngâm cá và khi cá muối kiểu Trung Quốc bị mất nước, nó có thể tạo ra hợp chất nitrosamine, chất gây ung thư.

5. Thực phẩm bị mốc

Thực phẩm bị mốc sẽ sinh sôi Aspergillus flavus và sinh ra aflatoxin có độc tính cao, không thể phân hủy ở nhiệt độ 100 độ C trong 20 giờ.

Aflatoxin thường có trong các loại hạt, ngũ cốc bị mốc hoặc thực phẩm lên men. Nếu con người ăn phải aflatoxin trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết, ung thư dạ dày, ung thư gan và các loại ung thư khác.

Cách ăn uống khoa học

Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể ngăn ngừa bệnh tật và giúp bạn sống lâu hơn. Chú ý cân bằng dinh dưỡng và đa dạng các thành phần trong khẩu phần ăn hàng ngày, bao gồm thịt, trứng, khoai tây, ngũ cốc, rau và trái cây. Nên ăn trên 25 loại thành phần mỗi tuần và hơn 12 loại thực phẩm khác nhau hàng ngày.

Sự kết hợp giữa thịt và rau có thể cung cấp năng lượng, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, từ đó duy trì sức khỏe tốt.

Nên ăn: Thịt trắng

Thịt trắng có hàm lượng chất béo thấp và axit béo không bão hòa cao nên được xếp hàng đầu trong nhóm thịt. Bên cạnh đó, bạn nên giảm lượng thịt đỏ và thịt chế biến hàng ngày càng nhiều càng tốt.

Trong nấu ăn hàng ngày, nên dùng ít muối, dầu và đường. Lượng muối ăn vào không vượt quá 6 g mỗi ngày, đồng thời nên cân nhắc lượng muối ẩn trong đồ ăn vặt. Dầu không được quá 25 g, đường không quá 50 g.

Khi nấu ăn, nên nấu ở nhiệt độ thấp, ưu tiên hấp và luộc. Hạn chế tối đa chiên, quay, chiên ngập dầu để tránh nhiệt độ cao làm hỏng dinh dưỡng và sinh ra những chất có hại như các amin dị vòng và hydrocacbon thơm đa vòng, có nguy cơ gây ung thư.