Đặc sản quê nghèo một thời nay thành món khoái khẩu của dân phố, giá chỉ 40.000 đồng/kg

Ảnh minh họa.

Xứ Nghệ từ lâu nổi tiếng với nhiều đặc sản trứ danh như cháo lươn, cam Xã Đoài, bánh đa Đô Lương… Nhưng có một món ăn bình dị, dân dã, gắn liền với bao thế hệ người dân nơi đây - đó là nhút Thanh Chương. Món ăn này đã đi vào ca dao tự thuở nào: "Ai về ăn nhút Thanh Chương, dừng chân nếm thử vị tương Nam Đàn".

Nhút, hiểu đơn giản, là món mít muối chua - cách làm tương tự như muối dưa, muối cà, nhưng nguyên liệu chính lại là mít non hoặc xơ mít. Sở dĩ có tên “nhút Thanh Chương” vì món này ra đời từ vùng Thanh Chương (Nghệ An) - nơi xưa kia người dân còn nghèo, “nhà nào cũng phải ăn cơm độn ngô, độn sắn mà vẫn chẳng đủ no”.

Chị Nguyễn Liên, sống tại huyện Thanh Chương, chia sẻ với VietNamNet rằng, nhút được làm từ quả mít non - có thể là mít mật, mít dai hay mít Thái đều được - sau đó trộn cùng nhiều loại gia vị đặc trưng.

“Mùa làm nhút thường bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 4 dương lịch hàng năm. Khi ấy, quả mít mới đậu được khoảng 2 tháng, không quá già cũng không quá non, rất hợp để chế biến”, chị Liên nói.

Quả mít non sau khi hái sẽ được gọt bỏ lớp vỏ gai, rửa sạch nhựa, rồi thái nhỏ hoặc băm đều tay. Sợi mít thường dài khoảng 3-4 cm. Sau đó, mít được ngâm trong nước gạo chừng 1-2 tiếng để khử nhựa và giúp sợi mít trở nên trắng tinh, bắt mắt.

Mít non bằm làm nhút.

Theo chị Liên, để làm nhút ngon, ngoài mít non, người dân còn dùng thêm sả, riềng, tỏi, ớt cay… tất cả được thái nhỏ, trộn đều với sợi mít rồi đem muối. Một số nơi còn phơi nắng mít trước khi muối để sợi săn lại, tăng độ giòn và dai.

Cách muối nhút cũng giống muối dưa cà. Thông thường, cứ một cân sợi mít sẽ được trộn cùng một cân muối, sau đó ủ trong nồi, chum hoặc vại tùy nhu cầu. “Mỗi vùng, mỗi nhà lại có cách biến tấu riêng. Ngoài mít non, người ta còn làm nhút từ xơ mít chín, hoặc muối chung với cà, hoa chuối, măng…”, chị Liên nói thêm.

Thời gian ủ cũng khác nhau theo mùa: mùa hè chỉ cần 3-5 ngày là nhút chín, còn mùa đông phải chờ 1-2 tuần. Khi muối, người làm phải nén chặt, không để sợi mít nổi trên mặt nước nếu không muốn sản phẩm bị thâm đen, giảm hương vị.

Theo Sức khỏe & Đời sống, nhút sau khi chín có thể vắt ráo nước, chấm mắm tỏi hoặc nước tương, ăn kèm rau kinh giới. Nhiều người còn rửa sạch rồi xào với mỡ, thêm chút đường, món ăn vừa bùi vừa đưa cơm. Vào những ngày nắng hanh, chỉ cần bát nhút nộm trộn lạc, bánh đa và ít thịt lợn luộc là đủ làm say lòng thực khách.

Nhút còn có thể được dùng để nấu canh cá chua, canh lạc - vị vừa bùi, vừa chua, vừa thơm, lạ miệng nhưng vô cùng dễ ăn.

Theo Tri thức & Cuộc sống, những năm gần đây, nhút mít đã “lên phố”. Nhiều cửa hàng ở Hà Nội, các chợ mạng rao bán đặc sản này với giá khoảng 40.000 đồng/kg. Một số nơi còn làm sẵn nhút xào, nhút nộm để khách mua về có thể ăn ngay, tiện lợi mà vẫn giữ nguyên hương vị truyền thống.

Dù không phải cao lương mỹ vị, nhưng cái chất mộc mạc, hồn quê của nhút Thanh Chương đã vượt khỏi lũy tre làng, trở thành món đặc sản khiến bao người say mê. Một lần nếm thử, ai cũng nhớ mãi cái vị chua thanh, giòn dai - hương vị quê xưa còn vẹn nguyên trong từng sợi mít.