Các ngân hàng giảm lãi suất: "Liều thuốc" kịp thời cho doanh nghiệp

Theo Nghị quyết số 31/NQ-CP do Chính phủ ban hành mới đây, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn của người dân, DN, bảo đảm lãi suất hợp lý, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu kiểm soát lạm phát.

NHNN cho biết từ ngày 15/3, lãi suất điều hành giảm là bước đi quan trọng, định hướng cho xu hướng giảm lãi suất của thị trường trong thời gian tới. Qua đó các tổ chức tín dụng sẽ giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN và người dân, phục hồi nền kinh tế.

TS Nguyễn Quốc Việt - Phó Viện trưởng phụ trách Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách cho biết, mặc dù FED vẫn duy trì tăng lãi suất và điều đó có thể ảnh hưởng đến một số cán cân kinh tế vĩ mô của Việt Nam, đặc biệt có thể gây áp lực một phần nào đó lên tỷ giá nếu tiếp tục có sự tăng giá của đồng USD so với các đồng tiền khác.

"Tuy nhiên, với một số bối cảnh mới, diễn biến mới của kinh tế thế giới, đặc biệt là Mỹ, với việc đổ vỡ một số ngân hàng có thể ảnh hưởng đến sự mạnh lên của đồng USD, hay nói cách khác đồng USD chưa chắc đã mạnh lên như kỳ vọng ban đầu khi FED tăng lãi suất. Vì vậy, rõ ràng việc NHNN hạ lãi suất ngay trước thềm FED tăng 25 điểm cơ bản là điểm phù hợp trong điều hành chính sách", TS Nguyễn Quốc Việt đánh giá.

Ở góc độ DN, ông Thân Đức Việt - Tổng giám đốc Tổng công ty May 10 đánh giá cao việc Chính phủ có động thái quyết liệt về việc áp đặt lãi suất huy động không được quá 9,5%/năm, lãi suất cho vay yêu cầu bắt buộc giảm từ 0,5 - 1%. Đây là tín hiệu rất mừng cho các DN, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đơn hàng khó khăn. Các DN cần nguồn vốn lưu động, nguồn vốn đầu tư rất lớn.

Với yêu cầu giảm lãi suất trong bối cảnh Ngân hàng Trung ương châu Âu và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tiếp tục trong lộ trình tăng lãi suất để kìm chế lạm phát thì tín hiệu này cũng có thể là một sự hi sinh của Chính phủ trong thực hiện chính sách tài khóa. Đây là liều thuốc rất kịp thời, gỡ khó cho các DN đang đói vốn, gặp khó về đơn hàng và chăm lo việc làm cho người lao động.

"Đây là quyết định kịp thời để các DN có nguồn vốn tiếp tục duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh trong khó khăn hiện nay. Hi vọng từ quý III/2023 các đơn hàng xuất khẩu sẽ dần hồi phục", ông Thân Đức Việt chia sẻ.

Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cũng cho rằng, việc các ngân hàng đồng loạt giảm lãi suất cho vay rất có ý nghĩa với cộng đồng DN, đặc biệt là các DN dệt may vốn sử dụng nhiều lao động và hiện trong bối cảnh đơn hàng xuất khẩu giảm sút.

"Thời gian vừa qua lãi suất huy động được đẩy lên quá cao, nên đương nhiên lãi suất cho vay của các ngân hàng phải cao theo. DN trong điều kiện đã trải qua một đợt dịch COVID-19, sức khỏe đã rất mong manh. Từ cuối năm 2022 và đầu năm 2023 DN đối mặt với vô vàn khó khăn do tình hình thế giới nhiều bất ổn, khó lường. Lãi suất cho vay ở mức quá cao khiến DN không thể chịu đựng được. Do đó, việc các ngân hàng hạ lãi vay hết sức có ý nghĩa đối với DN. Đây là chủ trương chính sách đúng đắn của Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước", Phó Chủ tịch VITAS nói.

Theo phân tích của giới chuyên gia, tình hình lạm phát Việt Nam trong năm nay vẫn còn áp lực nhưng áp lực không còn cao như năm 2022.

Theo TS Nguyễn Quốc Việt, cầu tiêu dùng từ cuối năm 2022 cho đến đầu năm 2023 rõ ràng chưa thực sự tạo áp lực để gia tăng lạm phát. Có những yếu tố nguy cơ lạm phát vẫn còn và đòi hỏi NHNN nghe ngóng, linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có lãi suất.

Chẳng hạn, đến giữa năm 2023 có đợt tăng lương cơ bản, ảnh hưởng đến 11 triệu lao động ăn lương ngân sách Nhà nước. Thứ hai là khả năng tăng giá một số dịch vụ, sản phẩm như điện vào cuối năm.

Ngoài ra cũng không thể không tính đến những rủi ro khi hệ thống tài chính ngân hàng thế giới cũng đang gặp vấn đề sức khỏe. Sự đổ vỡ của một số ngân hàng theo giới chuyên gia có thể chưa dẫn đến hiệu ứng domino gây suy thoái cho hệ thống tài chính toàn cầu.

Khi những vấn đề còn tồn tại và chưa giải quyết được giữa các bên liên quan, nhất là giữa ngân hàng, đơn vị phát hành trái phiếu và trái chủ thì vẫn tạo ra khoảng trống và rủi ro nhất định trong hệ thống tài chính của Việt Nam.

"Với tất cả những yếu tố trên, tôi cho rằng việc ngân hàng hạ lãi suất để phục vụ mục tiêu phục hồi tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô là động thái tích cực. NHNN đã có sự linh hoạt và đánh giá thấu đáo những rủi ro từ cán cân thanh toán vĩ mô cũng như những yếu tố rủi ro trong nước để chúng ta có được chính sách phù hợp trong giai đoạn hiện nay", Phó Viện trưởng phụ trách Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách cho biết.

Tuy nhiên, trong giai đoạn tới, những thông số, thông tin, biện pháp của NHNN, đặc biệt là chính sách tiền tệ của NHNN chắc chắn phải thận trọng, xem xét những yếu tố rủi ro bất định trong tương lai.

Trong bối cảnh thế giới nhiều biến động khó lường đòi hỏi bên cạnh các chính sách phục hồi tăng trưởng theo Nghị quyết 11 của Chính phủ vào năm ngoái, cần có sự quyết đoán, quyết liệt hơn để thực hiện một số giải pháp tháo gỡ những khó khăn trước mắt của cộng đồng DN, đặc biệt là chính sách cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính.