Doanh nghiệp nhỏ và vừa muốn lớn nhưng vướng quá nhiều rào cản về thủ tục hành chính

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC) - ông Mai Tiến Dũng cho biết, năm 2018 được coi là bước đột phá rất quan trọng trong đó có sự tham gia của các hiệp hội. Từ đầu năm đến nay, nước ta đã cắt giảm 6.776/9.956 thủ tục hành chính liên quan đến kiểm tra chuyên ngành, vượt 36% so với mục tiêu đặt ra ban đầu là 50%, cắt giảm 3346/6191 điều kiện kinh doanh. Qua đó, giảm hơn 17.500.000 ngày công, tiết kiệm hơn 6.279 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng khẳng định: Việc CCTTHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh còn tồn tại nhiều hạn chế. Nỗ lực cải cách không đồng đều giữa Trung ương và địa phương, giữa các bộ, ngành với nhau. Nhiều thủ tục chậm được cải cách, thậm chí có những thủ tục doanh nghiệp nhận thấy chưa có sự cải cách.

Chất lượng cắt, giảm các điều kiện kinh doanh thực chất chưa đạt yêu cầu cắt giảm 50% theo Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2018. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và thực hiện giao dịch điện tử diễn ra chậm, chưa tương xứng với mức độ tuyên truyền về 4.0 trên các phương tiện truyền thông.

Theo Chủ tịch VINASME-Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn CCTTHC - ông Nguyễn Văn Thâncho rằng, theo cảm nhận và đánh giá của VINASME, công tác CCTTHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thực tiễn triển khai thi hành Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn còn những khó khăn, tồn tại.

Trong đó, nỗ lực cải cách vẫn diễn ra không đồng đều giữa Trung ương và địa phương, giữa các bộ, ngành với nhau, mức độ vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương không đồng đều và do vậy, kết quả đạt được cũng khác nhau. Thực tế việc tạo dựng môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa chủ yếu do địa phương tiến hành, tuy nhiên địa phương nào lãnh đạo tỉnh tập trung dành nhiều thời gian chỉ đạo, xây dựng kế hoạch thì tại địa phương đó số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa đạt tỉ lệ cao.

“Có những thủ tục chậm được cải cách, thậm chí doanh nghiệp không nhận thấy sự cải cách. Ví dụ như thủ tục giải quyết vụ việc tranh chấp hợp đồng, tranh chấp thương hiệu, tranh chấp tài sản của thành viên công ty tại Tòa án, thủ tục giải quyết phá sản doanh nghiệp, thủ tục giải quyết khiếu nại của doanh nghiệp theo quy định của Luật Khiếu nại hầu như không có sự cải cách, thậm chí còn phức tạp hơn và nhiều vụ việc không có giới hạn thời gian, đẩy doanh nghiệp vào thế khó”, Chủ tịchVINASME-Nguyễn Văn Thân chia sẻ.

Ông Nguyễn Hoa Cương, Cục phó Cục Phát triển DN, Bộ KH-ĐT chia sẻ câu chuyện cán bộ của 1 bộ đến làm thủ tục hành chính tại chính đơn vị của cùng bộ nhưng thấy rất khó khăn :"Cán bộ đó băn khoăn, đây là cùng trong bộ đã thấy khó, nếu là DN bên ngoài đi làm thủ tục hành chính thì khó khăn, vất vả đến thế nào. Hôm nay đến sửa 3 dòng, bảo đem về. Hôm sau quay lại sửa tiếp 3 dòng...''.

Bà Nguyễn Thị Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) đánh giá: Những cải cách về thủ tục hải quan và quản lý chuyên ngành có chuyển biến, nhưng chưa đồng đều, dẫn đến thời gian và chi phí Giao dịch thương mại qua biên giới vẫn còn cao

Kết quả cải cách quản lý chuyên ngành đạt được mới chỉ là bước đầu, chưa hệ thống bởi số lượng văn bản quản lý chuyên ngành lớn (337 văn bản); Chi phí bôi trơn ở hầu hết các khâu, đẩy giá dịch vụ tăng và làm giảm năng lực cạnh tranh của DN.

DN kinh doanh phải chịu quá nhiều áp lực từ phía lực lượng quản lí thị trường (QLTT), nhất là dọc trên tuyến QL1 như Bình Thuận, Ninh Thuận, Đà Nẵng, Quảng Trị, Nghệ An, Thanh Hóa... DN thường xuyên bị lực lượng QLTT gây khó khăn, lập biên bản phạt, thu, giữ đăng kí xe, bằng lái xe làm ảnh hưởng rất lớn đến thời gian và chi phí cho DN và đưa ra nhiều lí do...

Ông Nguyễn Hữu Thập, Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh Tuyên Quang cho biết: Theo Nghị quyết 35 là không thanh tra, kiểm tra DN quá 1 lần trong năm. Thực tế, công tác này tại tỉnh đã làm nghiêm, nhưng thanh tra các bộ, ngành hàng năm vẫn về DN kiểm tra tới 4,5 lần.

Than phiền về tình trạng thủ tục hành chính rườm rà, gây khó cho DN, ông Nguyễn Hữu Thập nói: "Khi tiếp nhận hồ sơ tại một số bộ, ngành, có tình trạng không có phiếu tiếp nhận hồ sơ và không có phiếu hướng dẫn một lần. Thay vào đó, họ tiếp nhận hồ sơ và hướng dẫn bằng miệng. Điều này làm DN mất nhiều thời gian đi lại, từ đó phát sinh phí lobby để giải quyết vụ việc. Đây chẳng khác nào là gây khó khăn để giải quyết khó khăn..."

Ông Đoàn Trọng Lý, CTHĐQT - GĐ Công ty CP Chăn nuôi chế biến và XNK Aprocimex thẳng thắn phát biểu: DN muốn lớn nhưng có quá nhiều rào cản. Ông Lý đã dẫn ra hai ví dụ liên quan đến chính sách thu hồi thuế và thuế ngân hàng.

"Chính sách thu hồi thuế năm 2017 và 2018 của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế là một bước bức tử doanh nghiệp. DN đã khó khăn, làm ăn lỗ, không đủ lương trả lương, bảo hiểm cho lao động, dẫn đến phải đáo nợ thuế. Lập tức cơ quan thuế không xuất hóa đơn", ông Lý phàn nàn.

Về thuế ngân hàng, ông Lý cho rằng, cộng đồng DN ghi nhận trong những năm qua các ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhà nước đóng góp lớn cho kinh tế đất nước, hỗ trợ các DN rất nhiều khó khăn trong hoạt động cho vay vốn và sử dụng vốn. Nhưng đâu đó có những DN khó khăn, không may gặp rủi ro, bị nợ xấu, lập tức ngân hàng xiết và ngân hàng không tái cơ cấu cho vay... Đây là những trăn trở, bức xúc của DN đối với các chính sách của Chính phủ...

Đây chính là bức tranh mà các DNNVV vẫn phải đối mặt khi tiếp cận các thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, ông Mai Tiến Dũng đồng cảm, doanh nghiệp đóng cửa, tạm ngừng hoạt động, giải thể... là những điều trăn trở nhất của Thủ tướng.

Ông Mai Tiến Dũng chia sẻ: Tinh thần của Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch QH, Thủ tướng nhấn mạnh nhiều tại các cuộc họp đó là, CCTTHC đi vào thực chất. Trong khi sự minh bạch còn hạn chế, ngay cả kết nối chia sẻ của các cơ quan nhà nước, kể cả công khai với DN và người dân còn hạn chế khi chính phủ điện tử chưa phát triển. Vì thế, CCTTHC năm 2019 là trọng tâm điều hành của chính phủ, Thủ tướng.

"Tinh thần của Thủ tướng là cắt giảm thực chất để tháo gỡ cho doanh nghiệp. Đặc biệt, năm 2019, Chính phủ sẽ tập trung hỗ trợ vấn đề cơ sở, quan tâm hơn nữa đến DNNVV. Tuy nhiên, bản thân các doanh nghiệp cũng phải tự nỗ lực, phải chủ động tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đây chính là nút tháo gỡ quan trọng để các doanh nghiệp trong nước phát triển", Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.