Người cổ đại ở sa mạc Utah hút thuốc lá từ 12.300 năm trước

Nhóm các nhà khảo cổ đã khai quật phần còn lại của một ngôi nhà được xây dựng bởi những cư dân đầu tiên ở vùng nội địa Bắc Mỹ khoảng 12.300 năm trước tại sa mạc Great Salt Lake ở bang Utah.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy 4 hạt cháy đen của một loại cây thuốc lá dại trong lò sưởi, cũng như các công cụ bằng đá và xương vịt còn sót lại sau các bữa ăn. Cho đến nay, việc sử dụng thuốc lá đầu tiên được ghi nhận là dưới dạng dư lượng nicotine được tìm thấy bên trong một chiếc tẩu ở bang Alabama có niên đại từ 3.300 năm trước.

Họ tin rằng, những người săn bắn hái lượm du mục ở địa điểm bang Utah có thể đã hút thuốc lá hoặc hút những sợi thuốc lá cuốn để hưởng thụ sự kích thích do chất nicotine tạo ra.

Mẩu xương vịt được tìm thấy gần lò sưởi. (Ảnh: Reuters)

Bắt nguồn từ các dân tộc bản địa ở vùng Tân Thế giới (phần lớn Tây Bán cầu của Trái đất, đặc biệt là châu Mỹ và châu Đại Dương), việc sử dụng thuốc lá đã lan rộng ra khắp thế giới sau khi người châu Âu đến đây từ hơn 5 thế kỷ trước. Thuốc lá hiện đã gây ra một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu với 1,3 tỷ người sử dụng và hơn 8 triệu ca tử vong liên quan đến thuốc lá hàng năm, theo Tổ chức Y tế Thế giới.

Nhà khảo cổ Daron Duke thuộc Nhóm Nghiên cứu Nhân chủng học Viễn Tây ở Nevada, tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Trên toàn cầu, thuốc lá là vua của các loài thực vật gây say và giờ đây, chúng ta có thể truy tìm nguồn gốc của việc sử dụng thuốc lá trực tiếp từ Kỷ băng hà".

Hạt giống thuộc một loại thuốc lá hoang dã của sa mạc được gọi là Nicotiana attenuata hiện vẫn mọc tại khu vực này.

Ông Duke cho biết: "Loài cây này chưa bao giờ được trồng nhưng vẫn được người dân bản địa trong khu vực sử dụng".

Nhà khảo cổ học Daron Duke (trái) và đồng nghiệp tìm thấy một lò sưởi cổ có niên đại 12.300 năm trước. (Ảnh: Reuters)

 

Sa mạc Great Salt Lake ngày nay là một lòng hồ khô lớn ở phía Bắc bang Utah. Địa điểm này vào thời điểm đó là một phần của một đầm lầy lớn, với khí hậu mát mẻ hơn vào thời kỳ cuối của Kỷ băng hà.

Những đồ tạo tác được tìm thấy đến nay bao gồm các công cụ nhỏ bằng đá sắc nhọn và mũi giáo làm bằng thủy tinh núi lửa tự nhiên (obsidian, dạng đá magma phun trào), được sử dụng để săn bắn các loài động vật có vú lớn. Một mũi giáo còn dính protein máu của voi ma mút hoặc voi răng mấu đã tuyệt chủng, tổ tiên của loài voi ngày nay.

Ông Duke nhận định: "Chúng tôi tin rằng, thuốc lá chắc hẳn đã xuất hiện trong cuộc sống của những người định cư ở nội địa lục địa Bắc Mỹ từ hơn 13.000 năm trước".

Theo ông Duke, quá trình trồng cây thuốc lá đã xảy ra hàng nghìn năm sau ở những nơi khác trên lục địa, ở phía Tây Nam và Đông Nam nước Mỹ và ở Mexico: "Chúng tôi không biết chính xác thuốc lá được con người trồng từ khi nào, nhưng đã có một nền nông nghiệp phát triển mạnh mẽ ở châu Mỹ trong 5.000 năm qua. Bằng chứng về việc sử dụng thuốc lá trực tiếp (hạt giống), gián tiếp qua các tàn dư (tàn trong tẩu thuốc) xuất hiện ngày càng nhiều trong thời gian này cùng với việc trồng cây lương thực".

Một số nhà nghiên cứu đã lập luận rằng, thuốc lá có thể là cây đầu tiên được con người trồng ở vùng Bắc Mỹ.