Mỹ sẽ đối phó Avangard bằng... vũ khí mới?

Ảnh: ZUMAPRESS.com/ Global Look Press

Hoa Kỳ đang tiến gần đến việc phát triển và triển khai các loại vũ khí năng lượng định hướng với tiềm năng to lớn. Tuyên bố này vừa được Tướng John Hayten, Phó Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng (JSC) Các Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ, đưa ra, trong một hội nghị truyền hình do Viện Brookings tổ chức ở Washington.

Bài phát biểu nói "về năng lượng dưới dạng ánh sáng", là nguồn năng lượng "rất hiệu quả về chi phí" có thể tiêu diệt các mục tiêu được chọn - có thể là tên lửa hành trình hay tên lửa đạn đạo.

Tướng Hayten cho rằng vũ khí năng lượng định hướng có thể thay đổi tình hình hiện tại trong lĩnh vực quân sự, khi việc chế tạo và triển khai tên lửa đánh chặn đắt hơn nhiều so với tên lửa của đối phương.

Như chúng ta đã biết, vũ khí năng lượng định hướng bao gồm các hệ thống đánh trúng mục tiêu do năng lượng truyền trực tiếp mà không cần sử dụng dây dẫn và các vật dẫn khác.

Nó có thể là điện từ hoặc vi sóng, ánh sáng hoặc bức xạ hồng ngoại cũng như âm thanh. Và loại vũ khí này không chỉ được sử dụng để chống lại các mục tiêu trên mặt đất, mà còn trên không và thậm chí cả ngoài không gian nữa.

Lý thuyết này đã có từ lâu. Ở một số quốc gia, các mô hình UNE không những được tích cực phát triển mà còn đang được đưa vào sử dụng.

Ví dụ như, công ty Raytheon của Mỹ gần đây đã trình bày khả năng của pháo vi sóng Phaser mới của họ, được thiết kế để chống lại máy bay không người lái. Trên thực tế, đây là một thiết bị phát sóng vi ba cực mạnh, có thể tiêu diệt mục tiêu mà không cần đạn. Đơn giản là tia định hướng sẽ đốt cháy thiết bị điện tử của vật thể, biến UAV thành một đống kim loại và nhựa vô dụng.

Các tia laser chiến đấu, sử dụng bức xạ ở các phạm vi khác, từ lâu đã không còn là một điều viển vông.

Với tư cách là một chuyên gia quân sự, giám đốc Bảo tàng Lực lượng Phòng không Yuri Knutov, giải thích:

Nói chung, vũ khí năng lượng định hướng (hay còn gọi là vũ khí dựa trên các nguyên tắc vật lý mới), về nguyên tắc, là vũ khí điện từ. Nó ảnh hưởng đến con người hoặc vật thể thông qua năng lượng điện từ tập trung cao độ. Xung điện từ mạnh mẽ này có khả năng đốt cháy các thiết bị điện tử trong máy bay, trong đầu đạn của tên lửa hoặc trong chính tên lửa.

Còn về "năng lượng dưới dạng ánh sáng", mà tướng Mỹ đề cập, đó là vũ khí laser.

Nga hiện cũng đang sử dụng hệ thống laser. Đó là các phức hợp triệt tiêu quang học “Peresvet” hiện đang được trang bị cho quân đội.

Còn Mỹ bây giờ đang tiếp cận điều này. Lúc đầu, họ lấy tia laze thể rắn công suất thấp, bó chúng thành chùm tia và nhắm vào máy bay không người lái, cũng như các mục tiêu trên không khác. Tuy nhiên, điều này không gây ra vấn đề nghiêm trọng cho mục tiêu tấn công, ngoại trừ máy bay không người lái ở khoảng cách ngắn.

Sau đó, Mỹ đã phát triển một hệ thống quang học mới được điều khiển bởi trí tuệ nhân tạo, kết hợp tất cả chùm tia vào thành một. Điều này đã làm tăng đáng kể sức mạnh và khả năng chiến đấu của các tia laser sợi quang thể rắn này. Và họ ngay lập tức công bố bước đột phá.

Đặc biệt, giờ đây, Mỹ đang phát triển một thiết bị treo trên F-16 thay vào chỗ thùng dầu phụ. Nhờ đó, máy bay có thể vô hiệu hóa các tên lửa đất đối không và không đối không, vốn có thể bắn trúng máy bay ném bom hoặc máy bay vận tải.

Nhưng, đó là ta đang nói về tia laser trên mặt đất, chẳng hạn như tổ hợp “Peresvet” của Nga, có khả năng ảnh hưởng đến vệ tinh, làm chúng bị “mù” và làm mất khả năng hoạt động của tên lửa hành trình.

Còn đối với tên lửa đạn đạo thì vấn đề rất phức tạp. Công suất ít nhất phải là một megawatt, và có thể phải mạnh hơn. Cho đến nay, Mỹ vẫn chưa thể tạo ra loại laser như vậy.

Lại nói về hệ thống laser DEM-SHORAD và Stryker mà Hoa Kỳ dự định áp dụng vào năm tới được thiết kế để tiêu diệt máy bay không người lái và tên lửa của hệ thống pháo phản lực bắn loạt. Phạm vi hoạt động của chúng là khoảng hai đến ba km. Về nguyên tắc, chúng có công suất thấp, mặc dù hiện nay chúng được tuyên truyền khá rộng rãi.

Mỹ, thực sự, rất muốn tạo ra vũ khí laser và đang đầu tư kinh phí khổng lồ cho những phát triển như vậy. Thực tế là chi phí cho một xung laser - giả sử là một trăm đô la, so với việc phóng một tên lửa (hoặc tên lửa chống tên lửa) lên đến hàng triệu đô la. Do đó, tất nhiên, khoản tiết kiệm ở đây là rất lớn.

Nếu Mỹ tạo ra được một loại tia laser tương đối mạnh - tia laser 1 megawatt, có khả năng bắn trúng mục tiêu, thực sự, ở độ cao lớn, hoặc vô hiệu hóa các vệ tinh bằng cách làm “mù” chúng thì thông tin này đương nhiên sẽ xuất hiện trên các phương tiện truyền thông Mỹ.

Còn ở Nga thì hệ thống “Peresvet” đã được đưa vào chế độ trực chiến - chúng bao phủ các tổ hợp mặt đất di động chiến lược “Topol-M” và “Yars”.

Ngoài ra, lần đầu tiên trong các đội hình chiến đấu, một nhóm robot của các đơn vị binh chủng hợp thành đã tham gia đầy đủ vào các cuộc tập trận "Zapad-2021" vừa mới diễn ra. Ở đó có những robot "Uran-9", "Nerekhta" và những robot khác. Và quan trọng nhất, chúng chỉ được hỗ trợ bởi một hệ thống laser, được thiết kế để làm mù đường ngắm của xe tăng, hệ thống pháo binh và súng bắn tỉa.

Nguyên mẫu của nó là tổ hợp "Compression", được phát triển từ thời Liên Xô, vào cuối những năm 80. Tổ hợp này có 12 tia laser được tập trung vào 1 điểm, nhưng chúng không giết đối thủ mà chỉ chiếu xạ và vô hiệu hóa hệ thống quang học của kẻ thù.

Hiện nay, Nga dường như đã tạo ra một thứ gì đó hoàn hảo hơn, phổ biến hơn và hiệu quả hơn phức hợp "Compression" này.

Ngoài ra, Nga còn sử dụng hệ thống laser để bảo vệ máy bay - chẳng hạn như tổ hợp “President”. Nếu một tên lửa có đầu dẫn hồng ngoại được phóng vào máy bay, quỹ đạo của nó sẽ được tính toán và tia laser sẽ đốt cháy đầu đạn này. Kết quả là tên lửa bắn trượt mục tiêu.

Trong tương lai, nhiệm vụ đặt ra đối với Nga là tạo ra máy bay thế hệ thứ sáu với một động cơ mạnh - tức là loại động cơ mà năng lượng của nó không chỉ đủ để cho máy bay bay được mà còn có thể cung cấp năng lượng cho các tia laser chiến đấu.

Ngày nay, có nhiều phương tiện bảo vệ chống lại vũ khí laser khá hiệu quả, nếu chúng không có sức công phá đủ lớn. Gương chiếu được biết là có tác dụng phản xạ các tia sáng một cách hoàn hảo.

Nếu phủ lên bề mặt một lớp "bạc" thông thường, hoặc làm cho nó gần giống như gương bằng một số phương tiện phủ đặc biệt, thì một phần đáng kể của các tia có thể bị phản xạ. Do đó, để đảm bảo an toàn cho máy bay, tên lửa hoặc các phương tiện khác.

Mặt khác, nếu nói về tên lửa, thì chúng có thể đơn giản là phải làm cho nó xoắn nhanh. Nói cách khác, đường bay của nó phải làm sao cho tên lửa quay đủ nhanh. Trong trường hợp đó, tia laser sẽ không ảnh hưởng lên cùng một điểm, và do đó, hiệu ứng sẽ không đạt được.

Khi đó, sẽ nảy sinh vấn đề phải tạo ra những tia laser mà công suất của chúng không phải là 1 megawatt mà là hàng trăm megawatt. Trên thực tế, đây là những gì chúng ta thấy trong các bộ phim khoa học viễn tưởng như Chiến tranh giữa các vì sao và những thứ tương tự.

Vậy thì, tên lửa siêu thanh có thể bị tổn thương như thế nào trước tia laser chiến đấu?

Tên lửa siêu thanh cũng có thể bị tổn thương. Nhưng với những đặc điểm của tên lửa siêu thanh của Nga (đặc biệt là tên lửa siêu âm “Avangard”) là nó bay trong plasma, do đó, nó không sợ tia laze.