Nga-Mỹ đặt cược vào bầy đàn UAV săn ngầm: Không dễ!

Phòng thủ chống tàu ngầm đã và vẫn là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của hải quân các nước. Và lực lượng không quân của Hải quân đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động này. Các cường quốc hàng hải hàng đầu đang phát triển các thiết bị quân sự mới chống tàu ngầm.

Nga-Mỹ đặt cược vào máy bay không người lái

Gần đây, các phương tiện truyền thông của Nga đã viết về những phát triển đầy hứa hẹn của Hoa Kỳ và Nga trong lĩnh vực chế tạo vũ khí chống tàu ngầm dành cho lực lượng không quân của hải quân. Cả hai nước đều đặt cược vào các phương tiện bay không người lái.

Vào tháng 11 năm 2020, tập đoàn General Atomics của Mỹ đã giới thiệu dự án trang bị phao thủy âm cho UAV tấn công và trinh sát MQ-9B SeaGuardian để chống tàu ngầm. Trong các cuộc thử nghiệm vào tháng 1 năm nay, thiết bị đã hoàn thành nhiệm vụ lắp đặt các phao thủy âm để phát hiện và theo dõi mục tiêu dưới nước.

Mỹ còn đang lập kế hoạch lắp đặt các thiết bị tìm kiếm khác trên UAV SeaGuardian, bao gồm cả radar, để trong tương lai sử dụng chúng như drone săn ngầm hạng nhẹ.

Theo các tác giả của bài báo, Bộ Quốc phòng Nga cũng đang chuẩn bị một khái niệm mới để chống tàu ngầm. Các chuyên gia Nga cũng có kế hoạch sử dụng máy bay không người lái được trang bị các phương tiện phát hiện tàu ngầm và vũ khí chống tàu ngầm, trong các cuộc tấn công bầy đàn.

Những drone có thể được phóng từ các sân bay trên mặt đất hoặc từ tàu trên biển. Việc điều khiển những phương tiện này dự kiến được tiến hành từ các trạm chỉ huy triển khai trên tàu và trên không, nhờ sử dụng tích cực các khả năng tự động hóa và các yếu tố trí tuệ nhân tạo.

Những phương tiện đó có thể tiêu diệt mục tiêu một cách độc lập hoặc dẫn mục tiêu cho vũ khí chống hạm phóng từ các phương tiện mang khác. Nguồn tin trong Bộ Quốc phòng cho biết, nền tảng tiềm năng để tạo ra thiết bị như vậy đang được nghiên cứu.

Máy bay không người lái tấn công MQ-9B SeaGuardian của Mỹ

Các tác giả của bài báo trích dẫn ý kiến ​​của chuyên gia quân sự Dmitry Boltenkov cho rằng, máy bay không người lái chống tàu ngầm phải có bán kính bay lớn và khả năng ở trên không trong thời gian dài, bởi phát hiện tàu ngầm là nhiệm vụ không hề dễ dàng, kể cả khi đã khoanh vùng được khu vực biển mà tàu ngầm hoạt động.

Ngoài ra, để truy tìm tàu ngầm, UAV cần có khả năng thả các phao sonar và nhận tín hiệu từ chúng, sau đó tự xử lý hoặc gửi kết quả tới một máy bay chuyên dụng khác.

Theo chuyên gia Boltenkov, máy bay không người lái săn ngầm nên mang theo ngư lôi (ít nhất một quả).

Trong số các UAV hạng nặng của Nga, chỉ có UAV tàng hình S-70 Okhotnik với trọng lượng cất cánh 20 tấn, hoặc UAV Altius-RU với trọng lượng cất cánh khoảng 6 tấn, trang bị hai động cơ phản lực cánh quạt (có thể bay 1 ngày không nghỉ) mới có thể thực hiện được nhiệm vụ này.

ChỉUAV thì không giải quyết được vấn đề

Bình luận về vấn đề này, chuyên gia trong lĩnh vực hàng không quân sự, Phó tiến sĩ khoa học quân sự Nga Makar Aksyonenko lưu ý rằng, các thiết bị chống lại tàu ngầm là một vấn đề phức tạp, vấn đề này không thể được giải quyết chỉ bằng việc sử dụng những UAV.

Đại tá Makar Aksyonenko cho biết, vấn đề không phải là liệu máy bay không người lái có thể được sử dụng để chống tàu ngầm hay không. Xét cho cùng, các chuyên gia thậm chí không nên tạo ra UAV mới, mà có thể biến những chiếc máy bay chống ngầm hiện có thành "robot bay" được trang bị đủ loại thiết bị điện tử thì sẽ hay hơn.

Chuyên gia Makar Aksyonenko nhận xét, vấn đề là ở chỗ cần phải có các công trình nghiên cứu nghiêm túc trong lĩnh vực săn ngầm, phải có các thiết bị đo biến thiên từ trường rất nhạy của chúng.

UAV Altius-RU của Nga có khả năng mang được 1 ngư lôi chống ngầm

Nếu chiếc tàu ngầm đang đi dưới lớp băng tại Bắc Cực hoặc trong một cơn bão, thì phao sonar có thể bất lực, nên cần phải có radar, từ kế và nhiều thiết bị khác để phát hiện và chỉ định mục tiêu chính xác.

Ông nêu câu hỏi rằng: Liệu có thể đặt tất cả những thiết bị này và cả vũ khí chống ngầm trên một chiếc UAV, thậm chí một chiếc UAV hạng nặng hay không?

Ngoài ra, theo vị chuyên gia Nga, các phương tiện tác chiến điện tử của đối phương có thể vô hiệu hóa phần lớn các loại vũ khí có điều khiển như UAV, kể cả là một bầy UAV thì cũng phải được điều khiển theo một kênh thống nhất.

Nếu đối phương thành công trong việc đánh chặn và "dìm chết" các kênh điều khiển và truyền dữ liệu, thì nó sẽ bị rơi hoặc nhẹ hơn là không thể bắn ngư lôi vào mục tiêu. Lúc đó, một UAV hay cả bầy đàn UAV do thám và tấn công sẽ biến thành đống sắt vụn.

Trong khi đó, phi hành đoàn của máy bay chống ngầm vẫn có cơ hội hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu trong điều kiện phức tạp này.

Vì vậy, theo chuyên gia Nga, không thể đặt cược vào mình UAV mà cần phải phát triển những phương tiện khác nhau để phát hiện và tiêu diệt tàu ngầm.

Các phương tiện trên không gồm có máy bay cánh cố định, trực thăng chống ngầm và UAV săn ngầm; phương tiện trên biển là tàu chiến và đặc biệt là ekranoplan có thể rất nhanh chóng di chuyển "theo hướng bị đe dọa", trôi dạt và bay liên tục trong vài ngày.

Ngoài ra, các phương tiện trên quỹ đạo như vệ tinh trinh sát cũng có khả năng theo dõi quá trình triển khai của tàu ngầm đối phương.