Bản thân một người bắt đầu với hai bàn tay trắng như Lưu Bị, có thể tạo được cho mình một chỗ đứng vững chắc như vậy có công rất lớn của Ngũ hổ tướng dưới trướng ông, tuy nhiên, trong đó có một người, so với 4 người còn lại, thì vai trò của ông trong thời kì sau của Tam Quốc ít hơn rất nhiều.

Thời Tam Quốc là một giai đoạn lịch sử nổi tiếng Trung Quốc khi xuất hiện nhiều thế lực cát cứ hùng mạnh. Bên cạnh Lưu Bị, Tôn Quyền, Tào Tháo là một nhân vật tầm cỡ lớn nhưng không phải người có thế lực mạnh nhất.

Ngay cả khi có tới 4 người con trai, Lưu Bị vẫn quyết định nhường ngôi cho Lưu Thiện - một người có tư chất bình thường, thậm chí còn bị cho là ngốc nghếch, nhu nhược. Tại sao.

Năm 220, đây vừa là năm đầu tiên thời kì Tam Quốc, cũng vừa là “năm đen tối”, xảy ra nhiều biến động nhất thời kì này khi một gian hùng, hai mưu sĩ, 8 dũng tướng đều lần lượt qua đời. Đứng từ một góc nhìn khác, cái chết của những anh hùng này, là cái kết cho những năm xung đột triền miên trong suốt triều đại Đông Hán.

DNVN - Ngụy Diên là đại tướng nhà Thục Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Hoa. Ngụy Diên sức lực vô biên, dũng mãnh hơn người, lại biết quan tâm quân sĩ nên rất được cấp dưới kính trọng. Tuy vậy, các quan tướng cùng chướng với ông lại không hài lòng về ông, trong đó có Gia Cát Lượng.

DNVN - Tào Tháo là nhà chính trị, quân sự kiệt xuất cuối thời Đông Hán trong lịch sử Trung Quốc. Ông là người đặt cơ sở cho thế lực quân sự cát cứ ở miền Bắc Trung Quốc, lập nên chính quyền Tào Ngụy thời Tam Quốc.

DNVN - Trương Lương đóng vai trò quan trọng giúp Lưu Bang đánh đổ nhà Tần và thắng Hạng Vũ trong chiến tranh Hán Sở sáng lập ra nhà Hán. Ông thường được xếp vào hàng ngũ 10 đại quân sư kiệt xuất nhất lịch sử phong kiến Trung Quốc, đứng thứ 3 sau Tôn Vũ, Tôn Tẫn và đứng trên các bậc quân sư kiệt xuất khác như Gia Cát Lượng, Lưu Bá Ôn.

DNVN - Lưu Bá Ôn (Lưu Cơ) là nhà văn, nhà thơ và công thần khai quốc nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc. Tương truyền rằng Lưu Bá Ôn vô cùng tinh thông kinh sử, hiểu thiên văn, tường binh pháp. Tài năng của Lưu Bá Ôn thường được hậu thế ví von với Ngọa Long tiên sinh Gia Cát Lượng nhờ cái tài tiên đoán như thần.

DNVN - Bên cạnh những cái tên huyền thoại nổi tiếng lẫy lừng như Gia Cát Lượng, Tào Tháo, Lưu Bị, Quan Vũ… Tam Quốc Diễn Nghĩa còn hội tụ nhiều nhân vật huyền bí với tài năng xuất chúng. Tuy vậy, họ thường chọn cho mình cách sống nhàn hạ, không màng đến thế sự, thời cuộc.

DNVN - Trong thời kỳ Tam Quốc, Gia Cát Lượng hoàn toàn tự tin với lực lượng thiện chiến Vô Đương phi quân mà ông đã hao tâm tổn sức gây dựng nên. Vô Đương phi quân cùng với đội cấm vệ quân Bạch Nhĩ binh của Lưu Bị và quân đoàn Tây Lương của Mã gia trở thành 3 lực lượng tinh nhuệ của nhà Thục Hán.

DNVN - Khi đọc Tam Quốc Diễn Nghĩa, ai cũng nghĩ rằng mối quan hệ của Lưu Bị và Gia Cát Lượng hết sức khăng khít. Tuy nhiên, thực tế lịch sử lại cho thấy một sự thật khác. Khổng Minh không phải là người Lưu Bị ưu ái nhất ở nước Thục.

Ông là người cho xây dựng Lũy Thầy (lũy Đồng Hới), một chiến luỹ đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến Trịnh - Nguyễn.

DNVN - Gia Cát Lượng và Bàng Thống đều là mưu sĩ hàng đầu trong tiểu thuyết “Tam Quốc diễn nghĩa” của La Quán Trung, được mệnh danh là nhất “Long”, nhất “Phượng”. Tại sao Khổng Minh lại đoán trước được cái chết của Phượng Sồ?

DNVN - Nhiều người ví rằng Lưu Bá Ôn chính là Gia Cát Lượng thái thế. Về phần mình, Lưu Bá Ôn cũng tự phụ tự đề cao tài năng của mình. Tuy vậy, ông được phen kinh hồn bạt vía khi đọc một dòng chữ khi viếng mộ của Khổng Minh.

DNVN - Chính sự tận tụy với triều đình Thục quốc đã khiến Gia Cát Lượng không có nhiều thời gian dành cho cuộc sống riêng tư, đặc biệt là đối với con cái. Và có lẽ cũng bởi chưa kịp truyền thụ hết tài năng cho thế hệ sau, nên con trai ruột của ông là Gia Cát Chiêm sau này đã phải chịu một kết cục bi thảm.