Nhiều người tin rằng, vụ trao đổi phi công gián điệp Powers lấy sĩ quan tình báo bất hợp pháp của Liên Xô Rudolf Abel là cuộc trao đổi đầu tiên trong lịch sử, nhưng thực tế không phải vậy. Dưới đây là các vụ trao đổi điệp viên “đình đám” nhất.

45 năm trước, vào ngày 15/12/1975, Tòa án CHLB Đức đã chính thức chưa ra phán quyết về tội danh hoạt động gián điệp đối với Gunter Guillaume, trợ lý riêng của Thủ tướng Willy Brandt.

Một trong những nguyên nhân chủ chốt dẫn đến thất bại trong hoạt động tình báo ở nước ngoài của Liên Xô là việc tuyển mộ những người cộng sản sở tại. Họ là những cơ sở đáng tin, nhưng đa phần đều nằm trong vòng ngắm của cảnh sát.

Vào những năm 50 của thế kỷ trước, một vụ bê bối đã nổ ra tại Nhật Bản. Một mạng lưới tình báo Liên Xô được phát hiện đang hoạt động hiệu quả tại đây trong nhiều năm sau đó bị bại lộ do có sự phản bội.

Tại thời kỳ đỉnh cao của sự nghiệp vào năm 1942-1943, Kuczynski đã chuyển về cho Moskva nhiều thông tin vô giá về hoạt động chế tạo bom, bao gồm các bí mật hạt nhân của Anh.

Ngoài những cuộc tình vụng trộm, Sorge còn nhiều “thú chơi” khác như trải nghiệm tốc độ trên xe máy hay những cuộc nhậu thâu đêm suốt sáng. Điều đó khiến những thông tin mật của ông bị nghi ngờ không chính xác. Thậm chí Stalin còn gọi ông là “kẻ tráo trở”.

Điệp viên “tay chơi” Richard Sorge cung cấp nhiều thông tin vô cùng quan trọng cho Liên Xô trong Thế chiến 2, nhưng ông bị Stalin đánh giá sai. Báo chí Liên Xô ca ngợi ông là “nhà tình báo vĩ đại”, nhưng đó là 20 năm sau khi ông bị xử tử và bị chôn trong một nghĩa trang dành cho các tù nhân ở Nhật Bản.

GRU đã thu thập thông tin trong những điều kiện vô cùng phức tạp, dưới sự kiểm soát gắt gao của các cơ quan phản gián Đức và luôn chịu nhiều rủi ro tính mạng.

Nhờ tin tức tình báo quan trọng của Richard Sorge mà Liên Xô phát hiện sớm kế hoạch xâm lược của trùm phát xít Hitler và Đức quốc xã. Theo đó, giới chức Liên Xô có sự chuẩn bị cho cuộc xâm lược của Hitler.

Diện mạo xinh đẹp, cuốn hút, thông minh, gan dạ, xảo quyệt... là những đặc điểm nổi trội thường thấy ở các điệp viên xuất sắc thế giới.