Đề xuất tổ chức hội chợ trên nền tảng số khi ngân sách cho XTTM ngày càng "teo tóp"

Ngày 30/3/2020, Hội đồng Châu Âu thông qua Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA). Và sáng nay (08/6), Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết Phê chuẩn Hiệp định EVFTA với tỷ lệ tán thành 457/457 đại biểu có mặt, chiếm 94,62% tổng số đại biểu Quốc hội và 100% đại biểu Quốc hội có mặt và tham gia biểu quyết.

Tại Hội nghị trực tuyến “Hỗ trợ doanh nghiệp SMEs tận dụng cơ hội, thực thi hiệu quả EVFTA” do Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh và Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân đồng chủ trì diễn ra mới đây, ông Nguyễn Kim Hùng - Viện phó Viện Khoa học Quản trị DNNVV, Chủ tịch Tập đoàn Kim Nam cho biết, với việc thực thi EVFTA, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận các chuỗi cung ứng mới thay thế cho các chuỗi cung ứng truyền thống vốn đang bị đứt đoạn hoặc đình trệ do dịch Covid-19 thời gian vừa qua, đồng thời cũng là cơ hội tốt giúp Việt Nam bước vào để lấp đầy chỗ trống trong các chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Đây là tiền đề quan trọng để doanh nghiệp khôi phục và thúc đẩy việc sản xuất kinh doanh sau giai đoạn dịch bệnh. Bên cạnh đó, thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam cũng có cơ hội được mở rộng và đa dạng hóa hơn, giảm sự lệ thuộc vào một nhóm thị trường nhất định.

Để được hưởng ưu đãi thuế quan, doanh nghiệp Việt Nam cần đáp ứng các quy định về quy tắc xuất xứ của Hiệp định EVFTA. Bên cạnh đó, Các DNNVV Việt Nam chủ yếu đi lên từ nghề, không có nhiều kiến thức về quản trị doanh nghiệp sẽ gặp nhiều thách thức trong vấn đề minh bạch hóa các thông tin liên quan đến tính pháp lý của các doanh nghiệp, sổ sách kế toán, các thông tin về nguồn gốc xuất sứ của sản phẩm, về an toàn thực phẩm. Cách quản trị và quản lý theo kiểu gia đình của nhiều hộ kinh doanh và các DNNVV sẽ ngày càng trở nên lỗi thời khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu hơn vảo nền kinh tế toàn cầu qua EVFTA.

Với phân tích này, ông Kim Hùng đề xuất xây dựng Hệ sinh thái cho các DNNVV, lấy nền tảng công nghệ làm nền tảng cốt lõi hỗ trợ chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, hội tụ doanh nghiệp theo chuỗi trên môi trường điện toán đám mây...

Theo ông Kim Hùng, trong hệ sinh thái này, Chính phủ cần phải chú trọng phát triển doanh nghiệp theo Đề án Quốc gia về Doanh nghiệp sáng tạo và đổi mới sáng tạo, các doanh nghiệp hiện hữu chuyển đổi mô hình sang DN đổi mới sáng tạo. Xây dựng các ưu đãi cụ thể như miễn phí Data trong hệ sinh thái số, ưu đãi thuế, hỗ trợ nguồn vốn, thị trường huy động vốn Lending,..

"Các DNNVV hoàn toàn có thể đưa các sản phẩm lên số vì chúng tôi có thể bán hàng livestream trên Facebook. Không nhất thiết phải đầu tư tiền vào những hội chợ quá lớn, quá cồng kềnh", Chủ tịch Tập đoàn Kim Nam nêu ý kiến.

Bình luận về ý kiến của ông Kim Hùng, ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cho rằng, đầu tư cho XTTM thực tế cứ tụt lùi, trước cao - nay thấp. Ông băn khoăn khi cho rằng trong bối cảnh hội nhập mà ngân sách cho hoạt động XTTM ngày càng thấp đi trong khi xuất khẩu ngày càng tăng lên. Ông lấy dẫn chứng, theo báo cáo mới công bố, tại Thái Lan, ngân sách dành cho hoạt động XTTM chiếm 1%/tổng kim ngạch xuất khẩu.

Trong khi đó, theo VCCINews, ngân sách xúc tiến xuất khẩu trung bình tại Việt Nam hàng năm chỉ chiếm từ 0,003% kim ngạch xuất khẩu của cả nước, bằng 1/30 so với mức bình quân của các quốc gia trên thế giới là 0,11% kim ngạch xuất khẩu...

Đánh giá cao ý kiến góp ý cho Cục Xúc tiến thương mại nên số hóa và thay đổi hình thức cũng như nội dung trong chương trình XTTM của ông Kim Hùng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định, đây là một trong những mục tiêu của Bộ Công Thương.

"Trên thực tế, từ hai năm nay, kinh phí dành cho hoạt động XTTM như ông Nguyễn Văn Thân nói buồn lắm: ngày càng teo tóp đi, trong khi xuất khẩu ngày càng tăng", người đứng đầu Bộ Công Thương nói.

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Bộ Công Thương vẫn đang phải tiếp tục thay đổi mô hình tổ chức trong điều kiện mô hình công nghệ 4.0 và thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ.

"Do đó, tôi đồng tình với ý kiến của ông Kim Hùng. Từ 2 năm nay, Cục XTTM phối hợp với Cục TMĐT và kinh tế và Cục XNK đã liên tục đổi mới và tạo ra nhiều khung khổ và platform mới cho hoạt động này. Ví dụ như chương trình hợp tác của Cục XTTM với Amazon để hỗ trợ DNNVV bán hàng trên môi trường điện tử, hay cơ chế mà chúng tôi đang làm với Alibaba để sắp tới có những tới có những kênh hợp tác với các DN nhằm XTTM và cả TMĐT. Chưa kể đến các hoạt động hợp tác giữa BCT với Google, một số DN về TMĐT và CNTT", Bộ trưởng nói.

Cũng theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Cục XTTM sẽ đồng hành và triển khai đồng bộ nhưng phải đổi mới, kể cả các chương trình XTTM thông qua các hội chợ, triển lãm cũng phải hướng đến các nội dung hiệu quả và thực chất hơn để tránh lãng phí nguồn lực.

"Rõ ràng sự hạn chế nguồn lực của ngân sách Nhà nước nên phải trông chờ rất nhiều vào cơ chế xã hội hóa để có sự công tư phối hợp, từ Chính phủ đến các địa phương, Hiệp hội ngành hàng, và DN phải cùng hợp tác và cộng hưởng sức mạnh của mình", ông Trần Tuấn Anh chia sẻ.

Bộ trưởng khẳng định sẽ tiếp thu ý kiến của ông Kim Hùng, và sắp tới hoạt động XTTM thúc đẩy thương mại và TMĐT sẽ được Bộ Công Thương tập trung, nhưng không chỉ dừng ở những câu nói tuyên bố, mà phải rà từ cơ sở pháp lý và cơ chế chính sách để thực hiện. Bộ Công Thương sẽ chịu trách nhiệm trong quản lý Nhà nước về vấn đề này để tiếp tục triển khai ý kiến của Chủ tịch Tập đoàn Kim Nam và các DNNVV đề cập.