Tìm giải pháp giảm giá cước vận tải biển

Theo thống kê của Drewry - Trung tâm nghiên cứu hàng hải độc lập về chỉ số giá vận chuyển container, giá dịch vụ vận tải container từ châu Á đi châu Âu, châu Mỹ bắt đầu tăng cao từ đầu năm 2024, đạt đỉnh vào cuối tháng 1/2024. Sang tháng 2/2024, giá cước đã dần đều và đạt mức giá thấp nhất vào ngày 25/4/2024, tại thời điểm đó mức giá đã giảm 32% so với tháng 1/2024. Đến tháng 5/2024, mức giá lại tiếp tục tăng nhanh trở lại, hiện tại mức giá cao hơn 17% so với thời điểm tại tháng 1/2024, và bằng 45% so với mức giá đỉnh điểm tại thời kỳ đại dịch (tháng 9/2021).

Giá cước vận chuyển hàng hóa container đi tuyến đi từ châu Á đi châu Âu và Mỹ có mức tăng lớn nhất. Tuy nhiên, chiều từ châu Mỹ, châu Âu về châu Á và các tuyến vận tải nội Á không biến động nhiều. Giá cước vận tải biển container được điều tiết theo thị trường quốc tế, biến động theo cung cầu thị trường. Việt Nam là một mắt xích trong chuỗi cung ứng hàng hoá trên toàn cầu, do vậy giá cước vận tải của Việt Nam cũng bị điều chỉnh theo giá chung của thị trường thế giới.

Sản lượng hàng hoá container xuất nhập khẩu thông qua cảng biển Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2024 đạt 7,56 triệu TEU, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 5 năm gần đây, cao gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng trung bình trong 5 năm là 5,5%.

Trong bối cảnh diễn biến giá vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển đi các nước châu Âu và Mỹ đang có xu hướng tăng mạnh do tình hình tắc nghẽn cảng biển tại một số cảng tại châu Á, mới đây, Cục Hàng hải Việt Nam đã tổ chức các buổi làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp cảng biển container, các hãng tàu, đại lý tại khu vực phía Bắc và phía Nam.

Cục Hàng hải Việt Nam đã thực hiện việc kiểm tra, giám sát giá dịch vụ tại cảng biển, giá vận tải hàng hoá container bằng đường biển, phụ thu ngoài giá dịch vụ tại cảng; đánh giá tình hình vận tải hàng hoá xuất nhập khẩu, thị trường container rỗng tại Việt Nam.

Đánh giá về hoạt động tại một số cảng biển lớn, đại diện Công ty TNHH Cảng Container Quốc tế Tân Cảng Hải Phòng (TC-HICT) cho biết, hiện bến cảng không có hiện tượng tắc nghẽn container rỗng tại cảng, vấn đề quá tải container rỗng tại cảng chỉ mang tính chất thời điểm.

Công ty đã có các phương án chống tắc nghẽn cảng áp dụng từ trong giai đoạn COVID-19 đến nay. Cụ thể, giảm thời gian lưu container rỗng miễn phí từ 5 xuống 4 ngày, hỗ trợ rút container rỗng ra khỏi cảng bằng đường sà lan.

Còn theo đại diện cảng Gemalink, cảng đã chuẩn bị phương án để đón sản lượng hàng hoá lên trong thời gian tới do cảng Singapore bị tắc nghẽn, hãng tàu sẽ chuyển hướng sang các thị trường lân cận, trong đó có Việt Nam do lợi thế về cảng nước sâu.

Về tuyến vận tải cũng có sự tăng trưởng đáng ghi nhận, tại khu vực Hải Phòng có 7 tuyến vận tải đi châu Mỹ. Tại khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải có trên 35 tuyến vận tải đi châu Âu, châu Mỹ và nội Á.

Theo báo cáo của hãng tàu, hiện tại thị trường Trung Quốc đang cần một lượng vỏ container lớn để phục vụ xuất khẩu hàng sang Mỹ trước ngày 1/8/2024, nên hiện có tình trạng các hãng tàu có xu hướng chuyển vỏ container rỗng sang thị trường Trung Quốc, có thể ảnh hưởng đến tình hình cân bằng vỏ container rỗng. Tuy nhiên, dự báo tình hình này sẽ sớm chất dứt.

Tại buổi làm việc, đại diện các hãng tàu lớn có cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hoá container đi châu Âu, Mỹ khẳng định không có hiện tượng thiếu vỏ container. Trước mắt vẫn bảo đảm đáp ứng vỏ container phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hoá cho thị trường Việt Nam.

Đồng thời, đoàn công tác làm việc và khảo sát thực tế một số các bãi chứa container. Đại diện các bãi chứa container báo cáo sản lượng xuất, nhập vỏ container đến thời điểm hiện tại vẫn bảo đảm đáp ửng đủ nhu cầu cho khách hàng. Các doanh nghiệp cảng cũng báo cáo tình hình hoạt động tàu thuyền vào rời cảng biển thông suốt, hiệu quả, không có hiện tượng tắc nghẽn hàng hoá, các bến cảng vẫn đủ khả năng đáp ứng sản lượng tàu thuyền kể cả trong trường hợp hàng hoá dự báo tăng trong thời gian tới.

Để đáp ứng nhu cầu sản lượng hàng hoá dự báo có thể tăng cao trong thời gian tới do xu hướng chuyển dịch hàng hoá từ cảng Singapore về Việt Nam, Cục Hàng hải Việt Nam đã chỉ đạo các Cảng vụ hàng hải, các doanh nghiệp cảng biển đẩy mạnh tốc độ giải phóng hàng hoá tại cảng, giảm thủ tục hành chính tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tàu, thuyền hàng hoá thông qua cảng biển.

Về dài hạn, Cục Hàng hải Việt Nam tiếp tục phối hợp với hải quan đẩy nhanh tiến độ giải phóng hàng hoá tồn đọng lâu ngày tại cảng biển; bổ sung các quy định về phân bổ nguồn kinh phí nạo vét tuyến luồng để tăng cường trách nhiệm của các cơ quan liên quan. Đồng thời bổ sung cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng mô hình cảng xanh, tham gia tuyến hành lang vận tải xanh để có lợi thế hơn trong việc thu hút nguồn hàng và mở rộng tuyến vận tải.

Để tránh bị ảnh hưởng bởi biến động giá cước và lịch trình vận tải, Cục trưởng cục Hàng hải Việt Nam Lê Đỗ Mười đề nghị các hiệp hội ngành hàng nâng cao vai trò, tập hợp các doanh nghiệp thành viên cùng xây dựng kế hoạch sản xuất, kế hoạch vận tải, làm cơ sở ký kết hợp đồng dài hạn với hãng tàu, giảm thiểu tối đa tác động của giá cước nhất là trong giai đoạn thị trường có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường như hiện nay.