Tu-214ON làm gì tại Bắc Cực khi không còn 'bầu trời mở'?

Tập đoàn Rostec – công ty mẹ của Tập đoàn United Aircraft Corporation – đơn vị quản lý chương trình Tupolev tiết lộ, sau khi Nga quyết định rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở (Open Sky Treaty), Tu-214ON sẽ được dùng để giám sát an ninh tại nhiều khu vực, trong đó có nhiệm vụ quân sự tại Bắc Cực.

Máy bay Tu-214ON.

Hiệp ước Bầu trời Mở được ký kết vào năm 1992. Thỏa thuận cho phép các quốc gia tham gia hiệp ước thực hiện các chuyến bay do thám trên lãnh thổ của nhau để giám sát các hoạt động quân sự và tình hình tuân thủ các hiệp ước kiểm soát vũ khí hiện có.

Hồi cuối năm 2020, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã tuyên bố Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở. Sau đó không lâu, Nga cũng rút khỏi hiệp ước này, sau khi không thuyết phục được Mỹ quay trở lại.

Và những máy bay phục vụ vieejc giám sát thuộc khuôn khổ hiệp ước này sẽ được Không quân Nga huấn luyện và điều động thực hiện những nhiệm vụ khác.

Ngoài chức năng trinh sát, nhiệm vụ còn bao gồm giám sát công tác bố phòng của các cơ sở quân sự, kiểm tra kết quả thử nghiệm các loại vũ khí khác nhau và đánh giá hiệu quả của các cuộc diễn tập. Ngoài ra, những chiếc máy bay này được điều động đên khu vực nào vẫn còn là ẩn số.

Hôm 20/02, Công ty Vega (thành viên Ruselectronics, thuộc tập đoàn nhà nước Rostec) là công ty phát triển thiết bị cho máy bay này, tiết lộ rằng, sau khi Nga hoàn toàn rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở, loại máy bay Tu-214ON của Nga sẽ được sử dụng để thực hiện những nhiệm vụ quân sự ở vùng Bắc Cực.

Ông Vladimir Verba, Tổng công trình sư của Công ty Vega giải thích, Tu-214ON sẽ kiểm tra việc bố phòng của quân đội và các hạng mục công trình, lập bản đồ, đánh giá tình hình mặt băng trên sông và trên biển, điều này rất quan trọng đối với việc thực hiện các dự án Bắc Cực.

"Tổ hợp kỹ thuật vô tuyến trên máy bay Tu-214ON tương tự như thiết bị được sử dụng trên máy bay trinh sát Tu-214R, nhưng các tính năng của nó được chủ ý tinh giản đi để đáp ứng các yêu cầu được quy định trong trong hiệp ước", ông Verba nói.

Trong buổi giới thiệu máy bay vào năm 2013 ở Vienna, các chuyên gia lưu ý rằng hệ thống mắt thần giám sát Hiệp ước Bầu trời mở của Nga sử dụng máy bay Tu-214ON được coi là tốt nhất trên thế giới và được hoàn thiện theo các điều kiện hạn chế do hiệp ước quy định.

Trước khi Nga công bố về nhiệm vụ mới của Tu-214ON, những máy bay được thiết kế cho nhiệm vụ trinh sát lãnh thổ Nga theo tinh thần của hiệp ước đã bị Mỹ loại biên toàn bộ.

Phi đội OC-135B sẽ được điều đến căn cứ Davis-Monthan (bang Arizona) của Không quân Mỹ, gần nơi có nghĩa địa máy bay. Trong tương lai, người ta có kế hoạch tháo rời hoàn toàn chiếc phi cơ và cắt chúng để làm phế liệu chứ không chuyển đổi mục đích sử dụng như trường hợp Tu-214ON của Nga.