Kiến nghị Chính phủ gỡ khó về trị trường, thuế cho ngành gỗ, lâm sản

Đại diện cho VIFOREST báo cáo trước Thủ tướng Phạm Minh Chính tại “Hội nghị làm việc với Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam”, ông Đỗ Xuân Lập cho biết, trong thập niên qua, tăng trưởng xuất khẩu của ngành luôn đạt 2 con số mỗi năm.

Kim ngạch xuất khẩu của ngành đứng thứ 5 trong các ngành hàng xuất khẩu (chỉ sau điện thoại, linh kiện điện tử, thiết bị máy móc, da giày, dệt may). Ngành gỗ và lâm sản xuất khẩu sang 140 quốc gia và vùng lãnh thổ, giữ vị trí thứ nhất Đông Nam Á, thứ 2 châu Á, chỉ sau Trung Quốc và thứ 5 trên thế giới (cùng với Trung Quốc, Đức, Ba Lan, Italy). Giá trị xuất siêu trung bình từ 8 - 10 tỷ USD mỗi năm.

Năm 2022, xuất khẩu gỗ và lâm sản đạt 17,1 tỷ USD, trong đó gỗ và sản phẩm gỗ đạt 16,01 tỷ USD; lâm sản ngoài gỗ đạt 1,09 tỷ USD. Giá trị xuất siêu đạt trên 14 tỷ USD.

Tuy nhiên từ quý 1/2023 đến nay, ông Lập cho biết, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản giảm gần 30% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, gỗ và sản phẩm gỗ đạt 2,88 tỷ USD, giảm 28,3%; lâm sản ngoài gỗ đạt 224 triệu USD, giảm 28,2%. Dự kiến năm 2023, giá trị kim ngạch xuất khẩu chỉ đạt tương đương năm 2022.

Giải thích nguyên nhân của việc sụt giảm giá trị xuất khẩu lâm sản, ông Lập chỉ ra một số lý do chính. Trong đó, phần lớn nguyên nhân đến từ kinh tế thế giới tiếp tục gặp nhiều khó khăn, lạm phát cao tại một số quốc gia phát triển, dẫn đến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu.

Xung đột địa chính trị tiếp tục diễn biến phức tạp, kéo dài làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh đối với các doanh nghiệp như chi phí logistic giá nguyên liệu, vật tư sản xuất đầu vào tăng cao.

Một nguyên nhân khác đến từ chính sách bảo hộ của các quốc gia tiếp tục đẩy mạnh, đã làm ảnh hưởng tới việc thương mại sản phẩm gỗ của Việt Nam.

Để giúp cộng đồng doanh nghiệp chế biến gỗ và lâm sản vượt qua được những khó khăn, đại diện VIFOREST kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, các bộ/ngành, địa phương có chính sách giúp ngành gỗ, lâm sản phát triển thị trường.

Đó là sớm cho phép hình thành những trung tâm triển lãm có tầm khu vực và quốc tế đặc biệt như Hà Nội, Đà Nẵng (hiện tại không có) để thúc đẩy quảng bá thương mại sản phẩm; hiện một số các trung tâm kinh tế khác đã có nhưng quy mô rất nhỏ như TP Hồ Chí Minh.

Hỗ trợ ngành chế biến, xuất khẩu gỗ và lâm sản tổ chức các hội chợ quốc tế trong nước để thu hút, quảng bá sản phẩm.

Thay đổi mức hỗ trợ trong chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia các hội chợ quốc tế, vì chính sách hỗ trợ hiện nay còn thấp, trong khi hội chợ trong nước hiện có giá 2.000 - 2.200 USD/ gian hàng chuẩn; hội chợ thế giới như High Point - Mỹ có giá 3.200 - 3.500 USD/gian hàng tiêu chuẩn.

Đề nghị các tham tán thương mại thường xuyên phối hợp với các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp hỗ trợ cho việc cung cấp thông tin về các chính sách, thị trường tại các quốc gia, thị trường quan trọng.

Đồng thời, VIFOREST kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương có chính sách cho doanh nghiệp trong ngành được giãn nợ đến hạn từ 6 - 12 tháng. Đặc biệt, có gói tín dụng đặc thù từ Ngân hàng Chính sách Xã hội để hỗ trợ doanh nghiệp ngành gỗ trả lương cho công nhân trong năm 2023.

Cùng với đó là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp ngành chế biến gỗ và lâm sản được lùi thời gian nộp bảo hiểm xã hội không tính lãi trong năm 2023. Đề nghị xem xét quy định về phòng cháy chữa cháy đối với các nhà xưởng do tính đặc thù trong sản xuất, chế biến của ngành đồ gỗ.

Ngoài ra, ông Đỗ Xuân Lập kiến nghị, giảm thuế suất về 0 tương tự các loại viên nén khác, đối với xuất khẩu sản phẩm viên nén đen (mã hs 4401.31).

Đối với việc hoàn thuế giá trị gia tăng khi xuất khẩu, ông Lập nêu rõ, hiện nay, Bộ Tài chính đang coi xuất khẩu gỗ là ngành có rủi ro trong việc hoàn thuế, do có một số doanh nghiệp gian lận kê khai thuế giá trị gia tăng trong xuất khẩu.

“Tuy nhiên, đại đa số các doanh nghiệp làm ăn chân chính, nên đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài Chính xem xét, xử lý nghiêm các doanh nghiệp có sai phạm; đồng thời, có phương án giải quyết, tạo điều kiện hoàn thuế giá trị gia tăng kịp thời cho doanh nghiệp làm ăn chân chính”, ông Đỗ Xuân Lập khẳng định.

Trước các kiến nghị của VIFOREST, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung chỉ đạo và thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược (thể chế, hạ tầng, nhân lực); tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; xây dựng hạ tầng chiến lược, nhất là hạ tầng giao thông, đặc biệt là hệ thống cao tốc để giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.

Phản ứng chính sách chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả hơn; xử lý kịp thời các kiến nghị của doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu lâm sản.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu theo dõi sát tình hình phát triển của thị trường xuất khẩu lâm sản; diễn biến tình hình quốc tế, khu vực, việc điều chỉnh chính sách của các nước, đối tác, nhất là các chính sách về thương mại, đầu tư, tiền tệ để chủ động phân tích, dự báo, xây dựng các kịch bản, phương án điều hành, ứng phó phù hợp.