Quy định nộp thuế thay người bán hàng làm tăng chi phí cho sàn thương mại điện tử

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tiếp tục có ý kiến góp ý đối với Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 126/2020/NĐ-CP, Nghị định 123/2020/NĐ-CP, Nghị định 15/2022/NĐ-CP do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo.

Theo VCCI, Luật Quản lý thuế 2019 không quy định về việc sàn TMĐT phải kê khai, nộp thuế thay cho người bán là cá nhân trên sàn và cũng không trao quyền cho Chính phủ quy định chi tiết về vấn đề này.

Tờ trình của Bộ Tài chính viện dẫn Nghị định 52/2013/NĐ-CP và Nghị định 85/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 52/2013/NĐ-CP. Tuy nhiên, cả hai nghị định đều không quy định trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của sàn TMĐT. Do đó, quy định tại Dự thảo về nghĩa vụ kê khai, nộp thuế thay của sàn TMĐT là chưa có căn cứ pháp lý rõ ràng.

Cũng theo VCCI, sàn TMĐT không được coi là tổ chức, cá nhân trả thu nhập cho người bán. Trách nhiệm kê khai, nộp thuế thuộc về cá nhân có thu nhập chịu thuế, trong trường hợp này là người bán trên sàn. Với thuế giá trị gia tăng, người bán trên sàn TMĐT cũng là đối tượng có trách nhiệm nộp thuế giá trị gia tăng.

"Dự thảo quy định sàn TMĐT có trách nhiệm đại diện cho người bán thực hiện kê khai, nộp thuế thay. Quy định này chưa phù hợp với quy định của pháp luật dân sự về chế định đại diện", VCCI giải thích.

Đánh giá tác động của quy định này đối với doanh nghiệp, VCCI đã khảo sát sơ bộ 107 sàn TMĐT thuộc diện tác động của quy định này trong khoảng thời gian từ tháng 4–5/2022.

Kết quả khảo sát sơ bộ cho thấy, quy định về kê khai, nộp thuế thay sẽ gia tăng tương đối đáng kể chi phí cho các sàn TMĐT.

Cụ thể, mức chênh lệch tỷ lệ tổng chi phí trên doanh thu của năm 2022 so với năm 2021 theo phương án kê khai, nộp thuế thay cao hơn 10,65 điểm % so với phương án không phải thực hiện nghĩa vụ này.

Trong đó, chi phí công nghệ thông tin sẽ cao hơn 5,2 điểm %; chi phí mua ngoài liên quan đến công nghệ thông tin cao hơn 9,45 điểm % và chi phí nhân sự tăng 19,86 điểm %.

Mức chênh lệch tỷ lệ tổng chi phí trên doanh thu dự kiến của năm 2023 so với năm 2021 theo phương án kê khai, nộp thuế thay cao hơn 8,12 điểm % so với phương án không phải thực hiện nghĩa vụ này. Trong đó, chi phí công nghệ thông tin sẽ cao hơn 3,55 điểm %, chi phí nhân sự tăng 8,35 điểm %.

VCCI cho rằng, trong bối cảnh trên 80% các sàn TMĐT đều trả lời đang lỗ và sẽ tiếp tục lỗ trong những năm tới, quy định này có thể sẽ tạo thêm gánh nặng tuân thủ lớn cho các sàn TMĐT.

Ngoài ra, theo VCCI, việc yêu cầu các sàn TMĐT kê khai, nộp thuế thay cho người bán sẽ tạo ra áp lực rất lớn tài chính cho sàn khi phải ứng trước một khoản tiền thuế từ người bán phải đóng (thực tế, các giao dịch thanh toán tiền mặt hiện đang chiếm ưu thế với 86%) và áp lực về hoạt động khi phải thực hiện việc thu lại số tiền thuế của người bán.

Trong nhiều trường hợp, sàn TMĐT không có đủ công cụ cũng như quyền lực để thực thi yêu cầu người bán trả lại tiền thuế mà sàn đã đóng thay. Điều này sẽ gây khó khăn rất lớn cho hoạt động của sàn TMĐT.

Do đó, VCCI cho rằng các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến chỉ là đơn vị trung gian giữa người bán và người mua. Yêu cầu các sàn TMĐT có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho người bán là chưa phù hợp với bản chất hoạt động của mô hình này đồng thời gây khó khăn rất lớn cho các sàn TMĐT.