Rà soát, đánh giá năng lực DN xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Ảnh minh hoạ

Lực lượng hải quan sẽ rà soát, đánh giá năng lực sản xuất của từng doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu sang Hoa Kỳ để phân tích rủi ro, lựa chọn những doanh nghiệp cần phải kiểm tra kỹ lưỡng.

Phía cơ quan hải quan cũng đang nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực hải quan nhằm đảm bảo các chế tài đủ sức răn đe. Ngoài ra, Tổng cục Hải quan tiếp tục tăng cường các biện pháp đấu tranh chống gian lận C/O, chuyển tải bất hợp pháp, trong đó sẽ có thống kê về các vụ việc gian lận, có dấu hiệu chuyển tải bất hợp pháp vào thị trường Hoa Kỳ và sẽ có kết quả báo cáo vào cuối năm.

Trước đó, trong hai ngày 14 và 15/11, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), Bộ Công Thương và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam (USAID Việt Nam) phối hợp tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.

Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) Chu Thắng Trung cho biết hành vi gian lận xuất xứ chỉ xuất phát khi có lợi ích cho DN đủ lớn để dẫn đến DN có hành vi gian lận. Lợi ích này đến từ việc chênh lệch thuế suất. Chênh lệch thuế có thể đến từ các hiệp định thương mại tự do (FTA); hay từ các biện pháp phòng vệ thương mại mà các nước áp với nước thứ 3. Tuy nhiên, trước đây những hành vi gian lận xuất xứ rất hiếm xảy ra. Nhưng hiện nay xung đột thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang tiếp tục diễn biến phức tạp thì vấn đề gian lận xuất xứ là một trong những vấn đề nổi cộm.

Ngoài yếu tố chênh lệch mức thuế suất còn có yếu tố cơ chế quản lý hàng hoá xuất nhập khẩu mỗi nước khác nhau. Ví dụ Hoa Kỳ cho phép cơ chế tự chứng nhận xuất xứ, tức là đôi lúc hàng hoá xuất khẩu không cần có C/O để XK sang Hoa Kỳ, mà thay vào đó doanh nghiệp nhập khẩu sang Hoa Kỳ phải tự chịu trách nhiệm về việc khai báo đó. Đối với trường hợp này thì dù chúng ta có thắt chặt công tác quản lý xuất xứ hàng hóa thì việc xuất khẩu sang Hoa Kỳ theo cơ chế đó vẫn có những kẽ hở.

Chính vì vậy, để ngăn chặn gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là cần phối hợp với các cơ quan chức năng của nước nhập khẩu để có sự chia sẻ thông tin, phối hợp, tăng cường năng lực cho hai bên để phát hiện những hành vi vi phạm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai nhận định trong bối cảnh thương mại thế giới đang có nhiều diễn biến phức tạp mà nổi lên là xu hướng bảo hộ thương mại, việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại giữa các nền kinh tế lớn đã tác động không nhỏ đến Việt Nam, một nền kinh tế mở với 12 FTA đã có hiệu lực, 1 FTA đã ký và 3 FTA đang đàm phán.

Trước nguy cơ bị mượn đường và hàng hoá nước ngoài lợi dụng để đội lốt, giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang các nước đối tác trong các FTA mà Việt Nam là thành viên để hướng thuế suất ưu đãi, Chính phủ Việt Nam đã có những chỉ đạo quyết liệt và sát sao các cơ quan chức năng, các bên có liên quan về vấn đề này.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ”, ngày 4/7/2019.

Trên cơ sở quyết định của Thủ tướng Chính phủ, hiện nay Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các bộ, cơ quan có liên quan đang tích cực có các hoạt đông phối hợp, bao gồm rà soát các quy định pháp luật liên quan đến quản lý nhà nước về xuất xứ để thắt chặt hơn việc kiểm tra, giám sát hành vi gian lận; cũng như tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật về xuất xứ trong thực tế; phối hợp với các cơ quan chức năng nước ngoài để tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát.

Các hoạt động này đã được các cơ quan chức năng nước ngoài đánh giá rất cao, đặc biệt là sự chủ động phối hợp của Việt Nam trong vấn đề chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Với kế hoạch như vậy trong thời gian tới, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục quyết liệt triển khai các nhiệm vụ được Thủ tướng giao.